بازتعریف جایگاه حسابرسان

بنابراین در چارچوب برنامه‌های استراتژیکی که دنبال می‌کنیم مساله‌ خاص ما این بوده که چگونه می‌توانیم در ایجاد رونق تولید در کشور سهیم باشیم. همان‌طور که می‌دانید حسابداران رسمی با ارائه خدمات تخصصی و حرفه‌ای به کلیه واحدهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی در بخش‌های خصوصی و عمومی در زمینه ارائه انواع حسابرسی مشغول هستند. در حال‌حاضر نزدیک به ۳۰هزار واحد تولیدی، بازرگانی و خدماتی در سراسر کشور توسط موسسات حسابرسی عضو جامعه سالانه حسابرسی مالی می‌شوند. از این خدمات اعتباربخشی به‌جز خود بنگاه‌ها و سهامداران آنها، نهادهای ناظر، بانک‌ها، سازمان امور مالیاتی و دیگر گروه‌های ذی‌نفع بهره می‌برند. از سوی دیگر حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای اشخاص حقوقی مشمول ماده ۲ «آیین‌نامه اجرایی تبصره (۴) قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح به‌عنوان حسابدار رسمی»، از جمله خدمات حرفه‌ای و تخصصی است که در چارچوب ضوابط و مقررات تعیین‌شده برای جامعه حسابداران رسمی ایران، توسط موسسات حسابرسی عضو جامعه، قابل انجام است و ظرفیت قانونی آن وجود دارد. منظور از حسابرسی مالیاتی رسیدگی صورت‌های مالی بنگاه به منظور تعیین مبلغ مالیاتی بنگاه حسابرسی شده و منظور از حسابرسی بیمه‌ای گزارش بازرسی دفاتر قانونی و تعیین مبالغ مشمول کسر حق بیمه‌های تامین‌اجتماعی است.

تاکنون حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای اشخاص مشمول ماده ۲ آیین‌نامه فوق، به‌صورت مستقل توسط مدیریت‌های ذی‌ربط در سازمان امور مالیاتی و سازمان تامین اجتماعی انجام شده است. اجرای مستقل حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای توسط این سازمان‌ها، علاوه بر صرف منابع مالی کلان از محل بودجه عمومی سازمان‌های مزبور، مستلزم صرف زمان‌های زیادی نیز می‌‌شود و عملا بنگاه‌ها در فواصل زمانی معین و محدود با حسابرسان و بازرسان مختلف روبه‌رو و درگیر می‌شوند که موجب اتلاف وقت و انرژی آنان خواهد شد و مدیران بنگاه‌ها به‌جای اینکه عمده وقت خود را صرف تولید کنند، به پاسخگویی به حسابرسی‌های متعدد و مختلف می‌پردازند. وقتی ظرفیت قانونی برون‌سپاری این دو فعالیت به موسسات حسابرسی عضو جامعه وجود دارد، چرا به این ترتیب منابع مالی محدود بودجه را به این امر اختصاص بدهیم؟ از سوی دیگر، وقتی مقام معظم رهبری امسال را سال رونق تولید اعلام می‌فرمایند، پس باید زمینه‌های بروز رونق تولید تک‌تک بررسی شود و تلاش کنیم این عوامل را اجرایی کنیم.

یکی از موانع عمومی کسب‌وکار در ایران به‌طور عام و رونق تولید به‌طور خاص همین موانع بوروکراتیک و اداری است و شکایت‌های دائم صاحبان کسب‌وکار از نحوه ارتباط و تعامل سازمان مالیاتی و سازمان تامین‌اجتماعی در همین چارچوب قرار می‌گیرد. مساله‌ بنگاه‌های تولیدی صرفا افزایش مستقیم هزینه‌ها و تخصیص ارز نیست، بلکه ایجاد محیط مساعد کسب‌وکار هم همواره یکی از هدف‌های آنها بوده است. از سوی دیگر زیربنای اجرای مطلوب حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای، ارزیابی قابلیت اتکا به‌صورت‌های مالی واحدهای مشمول، مشتمل بر اطلاعات مالی و حسابداری پشتوانه آن است و این ارزیابی از طریق حسابرسی صورت‌های مالی سالانه واحدهای مشمول توسط «حسابداران رسمی» انجام می‌شود. پس، در چنین شرایطی، اجرای خدمات حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای توسط حسابداران رسمی، زمینه‌های لازم را جهت ارتقای شفافیت در نتایج رسیدگی‌های مالیاتی و بیمه‌ای و نیز افزایش بهره‌وری فراهم خواهد کرد.

اجرای این طرح چه مزایایی دارد؟

طرح تمرکز ارائه خدمات حسابرسی صورت‌های مالی، حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای واحدهای مشمول دو هدف کلی کاهش تصدی‌گری دولتی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های اجرای خدمات تخصصی و حرفه‌ای توسط حسابداران رسمی را دارد. در حال‌حاضر حدود ۲۵۰ موسسه حسابرسی با حدود ۱۵ هزار نفر کارکنان حرفه‌ای در سراسر کشور و تحت‌نظارت دولت و جامعه حسابداران رسمی مشغول فعالیت هستند، به این ترتیب از این ظرفیت هم می‌شود به نحو بهینه بهره‌برداری کرد. به‌علاوه، این طرح باعث اجرای به‌موقع حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای، بلافاصله پس از انجام حسابرسی صورت‌های مالی سالانه می‌شود. از این طریق، حقوق دولتی به‌موقع و در زمان کوتاه‌تری وصول می‌شود. می‌دانیم که در حال‌حاضر رسیدگی‌های مالیاتی در موارد متعدد بیش از یک سال و در موارد بیمه‌ای رسیدگی بیش از چند سال طول می‌کشد. این طرح در عمل بخشی از موانع دست‌وپاگیر ناشی از تعدد نهادهای نظارتی که وظایف‌شان هم‌پوشانی بسیار دارد بخشی از منابع بنگاه‌ها را صرف بهبودبخشی روند تولید می‌کند. یادآور می‌شود بررسی‌های کارشناسی خود را در این زمینه تکمیل کرده‌ایم و در راستای ایجاد محیط مناسب برای رونق کسب و کار در سال رونق تولید، نظرات پیشنهادی خود را درخصوص حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای، به سازمان‌های مربوطه اعلام کرده است. امیدواریم با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری در تصویب و اجرای این طرح تسریع به‌عمل آید.