ترکش‌ها در بازار نفت

هفته گذشته پس از آنکه ترامپ اعلام کرد از روز جمعه تعرفه بر کالاهای صادراتی چین از ۱۰ درصد به ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت و در آینده بر ۳۲۵ میلیارد دلار دیگر از کالاهای صادراتی چین تعرفه تعیین خواهد شد، قیمت نفت کاهش یافت. تا روزهای پنج‌شنبه و جمعه قیمت‌ها تحت فشار قرار داشت. روز جمعه خبر کاهش تعداد چاه‌های نفتی فعال در آمریکا در دو هفته قبل و اظهار نظر مثبت وزیر دارایی آمریکا درباره مذاکرات تجاری به رشد قیمت نفت منجر شد البته عملکرد هفتگی بازار نفت اندکی منفی بود.

در حال حاضر دو عامل مهم بر قیمت نفت اثر می‌گذارند: اول نگرانی درباره طولانی شدن تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین و تبدیل شدن آن به جنگ تجاری و دوم برنامه اوپک و روسیه برای کاستن از عرضه با هدف متعادل نگه داشتن قیمت ها. واکنش محدود قیمت نفت به افزایش تعرفه آمریکا بر کالاهای صادراتی چین نشان می‌دهد فعالان بازار نفت درباره حصول توافق تجاری بین دو کشور در آینده نزدیک و توانایی اوپک و روسیه برای مدیریت بازار نفت اطمینان دارند. روز جمعه ترامپ در یک توییت نوشت: «عجله‌ای برای رسیدن به توافق تجاری ندارم و این تنش‌ها ما را قدرتمند تر می‌کند. مذاکره با چین ادامه پیدا خواهد کرد و ما آماده‌ایم تعرفه‌ها را برای مدتی طولانی حفظ کنیم. تعرفه‌ها بیش از یک توافق تجاری ثروت به آمریکا سرازیر می‌کند.»

هفته گذشته سرمایه‌گذاران منتظر بودند متن توافق در پایان هفته منتشر شود و تنش‌های تجاری پایان یابد، اما دقیقا عکس این اتفاق رخ داد. یعنی مذاکرات به نتیجه نرسید و تعرفه‌ها بر ۲۰۰ میلیارد دلار کالای صادراتی چین به آمریکا افزایش یافت. با آنکه هفته قبل نگرانی سرمایه‌گذاران از آینده به کاهش ده‌ها میلیارد دلاری ارزش بورس‌های بزرگ منجر شد، اما تحلیلگران معتقدند فعالان بازار مواد خام و سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی انتظار دارند تنش‌های موجود به‌زودی رفع شود. افزایش مصرف نفت چین و آمریکا و توانایی اوپک پلاس یعنی اوپک و چند کشور دیگر از جمله روسیه، در اثرگذاری بر بازار نفت سبب آرامش بازار این ماده خام شده و قیمت‌ها تحت‌تاثیر تشدید تنش‌های تجاری سقوط نکرده است.

ماه آینده میلادی نشست بعدی اوپک برای بررسی شرایط بازار نفت با حضور نماینده روسیه برگزار می‌شود و عربستان ابراز تمایل کرده برنامه کاهش عرضه در نیمه دوم امسال نیز ادامه پیدا کند. در واقع اگر در بدترین حالت آمریکا و چین برای مدتی نسبتا طولانی نتوانند به توافق برسند و آمریکا بر ۳۲۵ میلیارد دلار دیگر از کالاهای صادراتی چین تعرفه اعمال ‌کند، این اقدام که مسلما لطماتی به اقتصاد جهان وارد خواهد کرد، نمی‌تواند از قیمت نفت بکاهد زیرا امکان کاهش عرضه همواره وجود دارد.

در دور نخست برنامه کاهش عرضه که از سوی اوپک روسیه اجرا شد، عرضه نفت این کشورها ۸/ ۱ میلیون بشکه کمتر شد و پایبندی به برنامه یاد شده رشد قیمت‌ها را در پی داشت. این نوع واکنش باز هم می‌تواند نشان داده شود بنابراین احتمال سقوط قیمت نفت تحت‌تاثیر تشدید تنش‌های تجاری بین چین و آمریکا بسیار کم است. البته عوامل دیگر هم بر بازار نفت اثر می‌گذارند که یکی از مهم‌ترین آنها احتمال کاهش قابل ملاحظه عرضه نفت ایران است. یک نکته مهم دیگر این است که اثر تشدید تنش‌های تجاری بین چین و آمریکا بر بازار نفت تا اندازه زیادی از پیش گذاشته شده است و در آینده این اثر بزرگ نخواهد بود.

فعالان بازار نفت به احتمال به نتیجه نرسیدن مذاکرات فکر کرده بودند و نیز این باور وجود دارد که دولت و بانک مرکزی چین می‌توانند از ثبات اقتصادی این کشور حمایت کنند. این اطمینان، از تاثیر رویدادهای هفته قبل بر بازارهای مختلف از جمله بازار نفت کاست. احتمال آنکه طی چند هفته آینده دو طرف به توافق برسند، کاملا وجود دارد. اما حتی اگر چنین نشود بازار نفت تعادل خود را حفظ خواهد کرد.