دو راهی سرنوشت‌ساز

آلکس ویگا / آسوشیتدپرس مذاکرات تجاری چین و آمریکا در ماه‌های اخیر ادامه داشته و هفته قبل بر خلاف انتظار اکثر تحلیلگران و سرمایه‌گذاران، توافقی حاصل نشد، در نتیجه ترامپ به تهدید خود عمل کرد و تعرفه ۲۰۰ میلیارد دلار کالای صادراتی چین را ۱۵ درصد بالا برد. واکنش اولیه بازارهای مالی به این رویدادها منفی بود و شاخص‌ها به میزانی قابل‌ملاحظه کاهش یافتند البته سرمایه‌گذاران همچنان انتظار دارند چین و آمریکا به نوعی توافق دست پیدا کنند زیرا تداوم تنش‌ها به نفع هیچ‌یک از دو طرف نیست.

مادام که این باور وجود دارد و مذاکرات تجاری ادامه پیدا می‌کند، وضعیت بازار‌های مالی و مواد خام خوب خواهد بود. البته برای مدتی بازارها تحت‌تاثیر شدت یافتن تنش‌ها خواهند بود و باید به این موضوع نیز توجه شود که ممکن است تنش‌های تجاری بین آمریکا و اروپا شروع شود در نتیجه نمی‌توان خیلی نسبت به افق بازارهای مالی و مواد خام خوش‌بین بود. می‌توان گفت مهم‌ترین عاملی که بر آینده روابط تجاری چین و آمریکا اثر می‌گذارد، اقداماتی است که دو طرف در دوران قبل از توافق انجام می‌دهند و این اقدامات تحت‌تاثیر شرایط داخلی دو کشور و توانایی‌های اقتصادی آنها قرار دارد. هفته پیش ترامپ چین را به نقض پیش‌نویس توافق‌نامه حاصل شده در مذاکرات چهار ماه اخیر متهم کرد و این اتهام رئیس‌جمهور چین را تحت‌فشار قرار داد. شی جین پینگ قدرتمندترین رئیس‌جمهوری چین در چند دهه اخیر است و او خود را فردی با بصیرت که می‌تواند رونق اقتصادی کشور را تضمین کند جلوه داده است. حال اگر روابط تجاری چین و آمریکا به شکلی تخریب شود که اوضاع اقتصادی چین نگران‌کننده شود، اقتدار آقای شی تضعیف خواهد شد.

تحلیلگران معتقدند آقای شی اکنون در حال راه رفتن روی طناب است و باید به بهترین توافق تجاری با بزرگترین شریک تجاری چین دست یابد اما اگر حصول این نتیجه به دادن امتیازهای بزرگ وابسته باشد او بازنده خواهد بود. از سوی دیگر، آقای شی نمی‌تواند امیدوار باشد دولت بعدی آمریکا رویکردی متفاوت در قبال چین اتخاذ کند. واقعیت این است که دموکرات‌ها و جمهوریخواهان با رویه‌های تجاری چین، توسعه‌طلبی نظامی این کشور و اقدامات پکن در دریای جنوب چین مخالف هستند. در نتیجه بعید است موضع‌گیری‌های آمریکا در قبال چین در آینده تغییر کند. برخی منابع اعلام کرده‌اند که اختلافات تجاری بین چین و آمریکا بسیار فراگیرتر از حدی است که تصور می‌شود. البته ممکن است یک رئیس‌جمهوری دموکراتیک سختگیری کمتری در قبال چین داشته باشد. در هر حال حداقل تا پایان سال آینده میلادی ترامپ در کاخ سفید مستقر است و چین دو راه پیش‌رو دارد: اول، تن دادن به اکثر درخواست‌های دولت آمریکا و شروع به تغییر رویه‌های تجاری و دوم، رد درخواست‌ها و زمینه‌سازی برای انجام اقدامات علیه آمریکا به روش‌های مختلف.

البته اگر آقای شی راهی بیابد که خواسته‌های دولت آمریکا را بپذیرد بدون آنکه به نظر برسد تسلیم شده، روابط تجاری دو کشور عادی خواهد شد. اما شیوه‌های رفتاری ترامپ سبب می‌شود این سناریو قابل تحقق نباشد زیرا او کسی است که با کسب هر امتیاز امتیاز بیشتری می‌خواهد. ترامپ به توافق تجاری با چین به‌شدت نیازمند است. زیرا وعده‌های متعددی در این زمینه داده و باید ترتیبی دهد که در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آمریکا دستاوردی بزرگ برای جلب آرای رای‌دهندگان داشته باشد. همچنین توقف کامل مذاکرات تجاری زیان‌های بزرگی به بورس آمریکا وارد می‌کند و رونق دو سال اخیر آن از میان خواهد رفت. مشاهده می‌شود که دو طرف برای رسیدن به توافق انگیزه‌های بزرگی دارند، اما موانعی پیش‌روی آنهاست. در هفته‌های آینده همزمان با تداوم مذاکرات تجاری، ابهام‌ها درباره راهی که ترامپ و شی انتخاب می‌کنند رفع می‌شود. عقب‌نشینی ترامپ از خواسته‌‌های خود از چین غیرممکن است.