پارادوکس بزرگ «بی‌بی»

حال تحلیلگران می‌گویند بحران سیاسی داخلی اسرائیل برای مدتی طولانی تلاش‌ها برای اجرای برنامه معامله قرن را به تعویق خواهد انداخت؛ البته نقایص متعدد این برنامه، احتمال شکست آن را برای همیشه مطرح کرده است. بنا به تصمیم نمایندگان پارلمان رژیم اسرائیل، قرار است هفدهم سپتامبر انتخابات بعدی برگزار شود و در این میان نتانیاهو باید تلاش کند، ضمن حفظ روابط نزدیک خود با آمریکا کاری نکند که به محبوبیت حزب لیکود لطمه وارد شود. درواقع هر گونه امتیازدهی به طرف فلسطینی سبب کاهش شدید محبوبیت نتانیاهو و حزب لیکود خواهد شد. اوضاع نابسامان سیاسی در اسرائیل یک مانع بزرگ پیشرفت برنامه معامله قرن است. سفیر آمریکا در اسرائیل در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما می‌گوید: «به نظر من این برنامه باید برای مدتی طولانی کنار گذاشته شود؛ زیرا نه شرایط در داخل اسرائیل مساعد است و نه در منطقه خاورمیانه کسی اشتیاقی به حضور و همراهی با این برنامه دارد.»

موضع‌گیری‌های مخالف که از سوی فلسطینی‌ها و برخی کشورهای عرب خاورمیانه مشاهده شده، زمینه‌ها برای مطرح شدن برنامه معامله قرن را از میان برده است. اگر همه چیز خوب پیش رود دولت بعدی اسرائیل پایان سال جاری میلادی تشکیل می‌شود و در آن زمان ترامپ باید خود را برای آغاز مبارزات انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آمریکا آماده کند. نکته مهم این است که طرف فلسطینی که موافقتش با این برنامه شرط اصلی پیشرفت آن است، به‌طور کامل آن را رد کرده است. از سوی دیگر اختلاف نظرها بین احزاب اسرائیل شدت پیدا کرده و این به آن معناست که حتی همراهی اسرائیل با برنامه معامله قرن آسان نخواهد بود. نتانیاهو با اتهام فساد مالی مواجه است و پس از آنکه نتوانست دولت ائتلافی تشکیل دهد بخشی از محبوبیت خود را از دست داده است.

شرایط سیاسی حاکم در اسرائیل و منطقه، اظهارنظرهای مطرح‌شده از سوی فلسطینی‌ها و کشورهای عرب حاکی است نشست بحرین صرفا به معرفی ابعاد اقتصادی برنامه معامله قرن محدود خواهد بود و اگر نتیجه این نشست منفی باشد، هم نتانیاهو و هم ترامپ لطمه خواهند دید. از پیش ترامپ به‌دلیل شدت پیدا کردن تنش‌های تجاری آمریکا با چین و ضعف در برخی شاخص‌های اقتصادی آمریکا، تحت فشار قرار دارد و نتانیاهو باید با اتهام فساد مالی و فشارهای احزاب مخالف خود مقابله کند. در واقع او با یک پارادوکس مواجه است: از یکسو حزب لیکود به رهبری نتانیاهو در انتخابات پارلمانی اسرائیل تعداد کرسی بیشتری تصاحب کرد و از سوی دیگر اتهام فساد مالی می‌تواند از محبوبیت او بکاهد و آینده او را به خطر اندازد. او باید بتواند دولت ائتلافی تشکیل دهد و یک قانون را تغییر دهد تا از مصونیت برخوردار باشد. به نظر می‌رسد نشست بحرین در بدترین شرایط ممکن برگزار خواهد شد.