بادکنک مسکن در اروپا
اقتصاددان ارشد کامرتس بانک در فرانکفورت می‌گوید: «در برخی مناطق اروپا، قیمت املاک مسکونی به بالاتر از سطوحی رسیده است که یک دهه پیش مشاهده می‌شد و این نگرانی پدید آمده که سرنوشت رونق بازار مسکن فاجعه‌بار باشد. ریسک‌ها واقعی هستند؛ زیرا نرخ‌های منفی بهره در اروپا سبب تغییر رفتار سرمایه‌گذاران شده و همه معتقدند نرخ‌ها برای مدتی طولانی در سطوح کنونی باقی خواهد ماند. آنچه برای اقتصاد مهم است این است که باید از شکل‌گیری یک حباب جدید و خطرناک جلوگیری شود.»
در پنج سال اخیر یعنی از زمانی که بانک مرکزی اروپا یکی از نرخ‌های مرجع بهره را به زیر صفر کاهش داد، تقاضا افزایش یافته است. اقدام بانک مرکزی اروپا هرگز قبلا در یک چنین ابعادی انجام نشده بود. قیمت مسکن در فرانکفورت، آمستردام، استکهلم، مادرید و دیگر شهرهای بزرگ اروپا حداقل ۳۰ درصد و در پرتغال، لوکزامبورگ، اسلواکی و ایرلند حداقل ۴۰ درصد بالا رفته است. به این ترتیب خرید خانه برای اکثر متقاضیان غیرممکن شده و اجاره‌بها بالا رفته است. در نتیجه طبقه کارگر مجبور شده‌اند به حاشیه شهرها نقل مکان کنند.
شهرداری‌ها با کنترل اجاره‌بها در بازار دخالت کرده‌اند اما بعید است این نوع اقدامات از جمله افزایش مالیات بر زمین و اجرای برنامه‌های ساخت مسکن با یارانه بتواند تغییری در وضعیت کنونی پدید آورد. با آنکه نرخ‌های پایین بهره به احیای اقتصاد منطقه یورو کمک کرده، اما اکنون اقتصاددان‌ها می‌گویند، این سیاست‌ها بیش از آنکه مفید باشند زیانبار بوده‌اند و سبب شده‌اند تلاش‌های بانک مرکزی اروپا برای مبارزه با نابرابری با مانع مواجه شود. این سیاست‌ها مشکلات ساختاری نظیر ضعف در سرمایه‌گذاری تجاری را حل نکرده‌اند و به رشد نرخ تورم به‌جز در بخش مسکن، کمکی نشده است. رئیس بخش املاک در بانک یو بی اس می‌گوید: «در مدت زمانی کوتاه همه چیز تغییر کرده است. در بخش‌هایی از اروپا، نرخ‌های پایین بهره سبب رشد قیمت املاک و مسکن و شکل‌گیری حباب شده است.»
مدتی است مقامات مالی اروپا متوجه خطر شده و مشغول تدوین برنامه‌هایی برای مهار قیمت‌ها هستند. سپتامبر سال گذشته یکی از نهادهای زیر نظر بانک مرکزی اروپا که به تنظیم سیستم مالی اروپا کمک می‌کند از ۱۱ کشور اروپایی از جمله لوکزامبورگ، اتریش، دانمارک و سوئد خواست با اجرای برنامه‌های مختلف قیمت‌ها را کنترل کنند و ترتیبی دهند تا مسکن با قیمت مناسب در اختیار متقاضیان قرار گیرد. بانک مرکزی آلمان در گزارش اخیر خود اعلام کرد قیمت مسکن در این کشور ۱۵ تا ۳۰ درصد حباب دارد. تحقیقات انجام شده از سوی بانک یو بی اس نشان می‌دهد شهرهایی نظیر فرانکفورت، آمستردام و پاریس در معرض حباب مسکن قرار دارند و این وضعیت حاصل پایین بودن نرخ‌های بهره است و اگر بانک مرکزی اروپا همچنان نرخ‌های بهره را پایین نگه دارد بر اندازه حباب افزوده خواهد شد.
برخی اقتصاددان‌ها می‌گویند نگرانی‌ها درباره شکل‌گیری حباب قیمت مسکن در اروپا منطقی نیست به این معنا که قیمت‌ها بیش از حد بالا رفته، اما هنوز حباب خطرناک به وجود نیامده است. در واقع رشد اشتغال تحت تاثیر بهبود شرایط اقتصادی سبب افزایش رتبه اعتباری وام‌گیرندگان شده و تقاضا برای وام مسکن افزایش یافته است. در این میان عرضه مسکن در مناطق شهری ناکافی بوده در نتیجه قیمت‌ها رشد کرده است. البته اگر این شرایط ادامه پیدا کند خطراتی اقتصاد اروپا را تهدید خواهد کرد. در حال حاضر اقشار متوسط جامعه در اروپا از جمله معلمان، پرستاران و کارمندان که در شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند باید بیش از یک چهارم درآمد خود را صرف پرداخت اجاره‌بها کنند و آنهایی که نمی‌توانند چنین کنند از شهرها می‌روند.
