آینده استارت‌آپ‌های ملکی
اما در بازار مسکن ایران، شرایط دشوارتری نسبت به دیگر بازارهای مسکن به‌وجود آمد. با تشدید کاهش قدرت خرید و به‌تبع آن کاهش تقاضای مصرفی بازار از یک‌سو و سوق یافتن تقاضای سرمایه‌گذاری به سایر بازارها از سوی دیگر، رکودتورمی سال گذشته در بازار امسال نیز ادامه یافته است. به همین جهت تمامی عوامل دست به‌دست هم داده‌اند تا در بازار بهاری امسال شاهد افت شدید تعداد معاملات باشیم. این روند در کوتاه‌مدت و فصل بهار قابل تغییر نیست ولی برای انجام همین تعداد معامله نیز باید تصمیم‌هایی سریع اتخاذ شود و پروسه‌های انجام معامله و حضور مشاوران املاک شفاف شود.
پیش‌بینی می‌شود که در ماه‌های ابتدایی سال تعداد معاملات به زیر 3هزار فقره برسد و امید است که پایین بودن تقاضا در بازار موجب شود تا شاهد افزایش قیمت در این ماه‌ها نباشیم. اما باید زمینه انجام این معاملات فراهم شود و تصمیم‌گیری برای نحوه فعالیت مشاوران املاک هرچه سریع‌تر صورت پذیرد. به‌عبارتی، در این شرایط باید مشکلات ناشی از بحران کرونا را به حداقل رساند. راهکارهایی که شاید نتواند رونق نسبت به زمستان 98 را برای بازار به همراه داشته باشد، اما موجب می‌شود که تهدیدهای موجود به حداقل برسد. در نتیجه شفاف شدن پروسه‌های خرید و فروش با رعایت نکات بهداشتی از اولویت بالایی برخوردار است.
سیاست‌گذار مسکن در جهت کاهش تردد و تسریع تصمیم‌گیری در سه بخش معرفی، بازدید و عقد قرارداد می‌تواند اثر بخش باشد. در بخش عرضه ملک، با حمایت و معرفی سامانه‌های جست‌وجوی ملک می‌تواند ارتباط راحت خریدار و فروشنده را میسر سازد. در بخش بازدید با ارائه چارچوب و دستورالعملی می‌تواند بازدیدهای ملکی را هدفمند کند و در بخش عقد قرارداد، با ایجاد سامانه ثبت اولیه معاملات و ایجاد ارتباط کد رهگیری با دفاتر ثبت، می‌تواند میزان حضور در دفاتر ثبت را به حداقل برساند. همچنین باید با ارائه راهکاری برای تایید هویت مشاوران املاک، از سوءاستفاده‌های احتمالی از شرایط فعلی، جعل عنوان‌ها، سرقت‌ها و مشکلاتی از این قبیل جلوگیری به‌عمل آورد.
متاسفانه با توجه به پیش‌بینی‌ها و شواهد موجود، کرونا میهمان ناخوانده یکی دو ماهه نیست و ممکن است تبعات آن طولانی مدت همراه بازار مسکن باشد. اما سیاست‌گذار مسکن می‌تواند تهدید کرونا را به چشم فرصت بازآفرینی کند. پیش‌بینی‌ها در سال گذشته راجع‌به آینده یکساله، حکایت از تداوم رکود مسکن در مقابل رونق سایر بازارهای موازی داشت؛ اما ممکن است بحران سایر بازارها و هدایت درست نقدینگی، بازار بهتری را برای بازار مسکن امسال رقم بزند تا در کل به‌رغم پایین بودن تعداد معاملات بهاری، با افزایش معاملات در سایر فصول، تعداد معاملاتی در حدود سال گذشته را شاهد باشیم.
بحران کرونا بورس اکثر کشورها را تحت‌الشعاع قرار داده است و افت این بازارها به‌خاطر پیش‌بینی تغییر مدل‌های کسب و کار در آینده نزدیک بوده است. در صورت بروز این گونه تغییرات و به‌وجود آمدن نقدینگی سرگردان در کشور، سیاست‌گذار بخش مسکن با اتخاذ تدابیر صحیح، می‌تواند آن را به سمت بازار مسکن سوق داده و تحریک اولیه‌ای برای سمت تقاضا رقم بزند، به همین خاطر باید تصمیماتی در راستای شفاف‌سازی بازار در فصل‌های بعدی اتخاذ شود. راهکارهایی که باید هرچه زودتر اجرایی شوند تا به موقع آثار مطلوب برای بازار مسکن داشته باشند.
شفافیت، مهم‌ترین مساله کنترل بازار است و ایجاد سامانه‌ای یکپارچه و به‌روز برای اعلام قیمت که مورد اعتماد مشاوران املاک و مردم باشد، می‌تواند در بهبود روند معاملات در تابستان موثر باشد. همچنین می‌توان از نیازهای ایجاد شده به نحواحسن استفاده کرد و تغییرات بنیادینی که سال‌ها فعالان اقتصادی پیگیر انجام آن بودند را در راستای بهبود و اصلاح جایگاه مشاوران املاک صورت داد. مشاور املاک نباید ذی‌نفع در دو سمت معامله باشد و همچنین باید بازار خود را حفاظت‌شده بیابد تا بتواند به بهترین نحو خدمات‌رسانی کند.
مشاوران املاک در کشورهای پیشرفته می‌توانند با سرمایه‌گذاری برای تبلیغات، ملک‌های عرضه شده را با اطلاعات کامل و به روز به‌صورت مجازی در اختیار خریداران قرار دهند. آنها از تکنولوژی‌های بسیاری مانند تور مجازی استفاده می‌کنند تا خریدار بتواند ملک‌های زیادی را صرفا از طریق اینترنت بازدید کند و وقتی که به گزینه مطلوب خود رسید، اقدام به بازدید و سپس خرید کند. در این بازارها مشاوران املاک با توجه به رزومه کاری خود، متقاضیان را متقاعد می‌کنند تا با آنها قراردادی منعقد کنند که در نتیجه آن ارائه هر ملک صرفا توسط یک مشاور املاک به‌خصوص صورت می‌پذیرد.
با این اقدام، هم اطلاعات شفاف ملک و قیمت آن در اختیار نهادهای ذی‌ربط برای کنترل بازار قرار می‌گیرد، هم مشاور املاک تهدیدی برای ارائه کامل اطلاعات نمی‌بیند و خود را ذی‌نفع در هر معامله‌ای که انجام شود، می‌یابد. اما در بازار مسکن ایران، انحصاری نبودن خدمات مشاوره‌ای املاک زمینه چنین اقداماتی را از بین برده است. به‌عنوان قدم ابتدایی می‌توان امکان عقد قرارداد انحصاری برای عرضه ملک را برای مشاوران املاک به‌وجود آورد. در این صورت قطعا نحوه ارائه ملک‌ها در سامانه‌های اینترنتی بهبود خواهد یافت و می‌تواند زمینه حرفه‌ای‌تر شدن صنعت مشاوره املاک باشد و به‌تبع آن رونق خرید و فروش ملک به‌صورت مجازی و ایمن را رقم بزند.
همچنین درحال‌حاضر باید به آینده نه‌چندان دور که در آن فعالیت‌های اقتصادی با شرایط جدید و ارتباطات نزدیک محدود برقرار خواهند شد، نگاهی داشت. در چنین شرایطی هر طرحی که منجر به کاهش تردد و تضمین کیفیت شود، مفید خواهد بود. استارت‌آپ‌هایی که می‌توانند ضمانت سلامت و کارآیی بخش‌های مختلف واحد مسکونی مانند تاسیسات را بدهند، به تسریع تصمیم‌گیری،کاهش رفت‌وآمد و افزایش معاملات در شرایط پساکرونا کمک خواهند کرد. در نتیجه طرح‌های حمایتی از استارت‌آپ‌های حوزه خدماتی مسکن در این دوران، هم به رشد آنها و هم به رفع نیاز بازار کمک شایانی خواهد کرد.
