هفت تقاضا از یک رئیس

۱- لزوم ایجاد یک بستر مناسب و نظام‌مند ارتباط و تعامل با فعالان بازار سرمایه از طیف‌های مختلف اعم از مدیران نهاد‌های مالی و سرمایه‌گذاری، شرکت‌های کارگزاری، اشخاص حقیقی و مستقل، اصحاب رسانه و همچنین ناشران بیش از پیش احساس می‌شود و پیشنهاد می‌شود واحد مستقلی در روابط عمومی یا در بدنه کارشناسی سازمان جهت ایجاد ارتباط مداوم و پیوسته ایجاد شود، به‌نحوی که نظرات فعالان چه حقیقی و چه حقوقی در تدوین دستورالعمل‌ها و ابلاغیه‌ها مدنظر قرار گیرد و از این پتانسیل هم‌اندیشی و همفکری استفاده شود. دغدغه امروز بسیاری از فعالان بازار بیم افزایش بی‌منطق قیمت برخی سهام و نمود آن در افزایش هیجانی شاخص است که در برخی نمادها این افزایش غیر‌قابل‌توجیه کاملا مشهود است لذا اقدامات محدود‌کننده و بازدارنده در این خصوص منطقی به‌نظر می‌رسد. اما لازم است در نحوه این اقدامات تجدیدنظر به‌عمل آید. بدیهی است خروجی چنین هم‌اندیشی می‌تواند در تبیین برنامه‌های سازمان لحاظ شود و در مواردی هم که پیشنهادها قابل‌انجام نیست، اقناع کارشناسی در این بستر تعاملی صورت می‌گیرد و در نتیجه وقتی سازوکاری ابلاغ می‌شود می‌توان انتظار داشت که مورد پذیرش و حمایت اکثریت فعالان بازار قرار گیرد.

۲- اولویت اصلی بعدی تمرکز بر بهبود عملکرد سامانه و پلتفرم معاملات و پس از معاملات بورس است. همگان به این موضوع واقف هستیم که به‌دلیل تحریم‌ها امکان به‌روزرسانی مستقیم سامانه معاملاتی میسر نیست، اما لازم است به هر روش ممکن نسبت به این امر اهتمام لازم به عمل آید و در کوتاه‌مدت نیز اقداماتی در رابطه با کاهش بار سامانه به عمل آید که از آن جمله می‌توان به تغییر تیک سایزها و لات‌های سفارش اشاره کرد به این معنی که می‌توان با ایجاد تابلوی برتر که متشکل از تعدادی نماد اصطلاحا بنیادی و بزرگ است تغییرات مدنظر در دامنه نوسان و حجم مبنا و سایر پارامترها را اعمال و از تشکیل صف‌های خرید و فروش و فشار بر سامانه جلوگیری کرد. موضوع دیگری که بار بسیار زیادی را به سامانه معاملاتی وارد می‌کند نحوه عرضه اولیه شرکت‌ها در روش بوک بیلدینگ فعلی است و این فشار تنها در روز عرضه نیست؛ بلکه در روزهای بعدی هم که صف‌های خرید شکل می‌گیرد ادامه دارد. لذا پیشنهاد می‌شود از عرضه اولیه مستقیم شرکت‌ها به سهامداران خودداری شده و مشارکت سهامداران از طریق غیر‌مستقیم یعنی تخصیص سهام به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با توجه به حجم و تعداد سرمایه‌گذاران صورت گیرد یا حداقل بخشی از عرضه‌های اولیه به صندوق‌ها تخصیص داده شود.

۳- یکی دیگر از اولویت‌های اصلی رئیس جدید سازمان بورس می‌تواند کاستن از وظایف اجرایی سازمان بورس و تفویض آن به نهادهای ذی‌ربط مانند شرکت بورس، فرابورس و بورس انرژی و در مقابل افزایش وظایف نظارتی سازمان بورس باشد. حتی بخشی از وظایف نظارتی سازمان بورس هم قابل‌تفویض به مجموعه‌هایی مثل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری و کانون کارگزاران بورس است.

۴- موضوع حائز اهمیت دیگر بحث شناوری سهام است. همگان به خوبی می‌دانیم که تعداد زیادی از نمادها وجود دارند که پتانسیل افزایش شناوری را دارا هستند، بدون اینکه آسیبی به کنترل سهامدار عمده وارد شود اما خیلی از مدیران و سهامداران عمده از اتهام ارزان‌فروشی در آینده بیم دارند. همانگونه که در زمان‌های رکود معاملات و تشکیل صف‌های فروش به درستی از نمادهای فعال و بزرگ دعوت می‌کنیم و تقاضا می‌کنیم که نهادهای اقتصادی وابسته‌شان نسبت به حمایت از سهم اقدام کنند در این مقطع نیز بهتر است که راهکار و حمایت قانونی برای مدیران را در جهت افزایش شناوری سهم فراهم کنیم و حتی در صورت لزوم موارد تشویقی و حتی تنبیهی لازم در آیین‌نامه دیده شود تا اگر در آینده مشکلی پیش آمد و سهام فروخته‌شده با افزایش قیمت مواجه شد مدیری که اقدام به افزایش شناوری کرده با اتهام ارزان‌فروشی و حیف و میل اموال و دارایی‌های شرکت مواجه نباشد.

۵- بحث دیگر لزوم احیای موضوع اجبار شرکت‌ها به اعلام EPS است، زیرا پارامتری است که بسیار مورد قبول و اقبال سهامداران است و علاوه‌بر این، معیار مناسب برای ارزیابی صحت این برآورد در مقاطع بعد از اعلام است و دید مناسبی را به سرمایه‌گذاران برای ارزیابی سهم می‌دهد که متاسفانه مدت مدیدی است به حیطه فراموشی سپرده شده است. درخصوص اطمینان نسبی از صحت برآورد هم می‌توان از خدمات کارشناسی موسسات حسابرسی و مشاور سرمایه‌گذاری استفاده کرد.

۶- توجه ویژه به برگزاری الکترونیک مجامع و الزام شرکت‌ها به پرداخت سود متمرکز سهامداران با استفاده از زیرساخت ایجاد شده توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از دیگر موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

۷- ادامه توسعه بازار بدهی و نیز توسعه ابزارهای مالی جدید و طراحی و اعلام طرح‌های حمایتی همه‌جانبه از گسترش فرهنگ سهامداری مانند مساعدت در هزینه‌های تبلیغاتی و برگزاری مسابقات حرفه‌ای مرتبط با بازار سرمایه نیز تاثیر بسزایی در توسعه عملیات دارند.

در پایان نیز مجددا لازم است که توجه همه گروه‌ها، اشخاص و فعالان بازار سرمایه را به این موضوع جلب کنم که شایسته است دنبال راهکاری باشیم که رئیس سازمان بورس به عنوان نماینده بازار سرمایه در برخی جلسات اقتصادی هیات دولت به عنوان مدعو ویژه حضور داشته باشد تا از این طریق سطح تعاملات و هماهنگی‌ها در موضوعات کلان اقتصادی کشور افزایش یابد.