برای خوش‌بینی زود است؟

اما میزان عرضه همچنان پایین است. ائتلاف اوپک‌پلاس یعنی اوپک و چند کشور دیگر از جمله روسیه، از ابتدای ماه گذشته میلادی عرضه نفت خود را ۷/ ۹ میلیون بشکه پایین آورده‌اند و با آنکه میزان پایبندی برخی کشورها به سهمیه کاهش عرضه کامل نبوده، اما در هر حال میزان عرضه این ماده خام به بازار کاهش یافته است. در ایالات‌متحده نیز شرکت‌های نفتی در ماه‌های آوریل و مه‌ به میزان قابل‌ملاحظه‌ای از تولید نفت خود کاستند و در کانادا هم وضعیت به همین شکل است و بدون شک تمامی این عوامل به رشد شدید قیمت‌ها در ماه گذشته کمک کرد.

اما همچنین یک عامل دیگر هم وجود داشت و آن اینکه قبل از صعود بی‌سابقه قیمت‌ها، شاهد سقوط آنها به ارقام بی‌سابقه بودیم. افت شدید قیمت نفت در بیستم ماه آوریل یک رویداد بی‌سابقه بود که تکرار نشد. علت منفی شدن قیمت قراردادهای فروش آتی نفت آمریکا این بود که معامله‌گران مجبور شدند به هر شکل ممکن این اوراق را بفروشند تا هنگام رسیدن زمان تحویل فیزیکی نفت مجبور نباشند آن را تحویل بگیرند، زیرا مخازن برای ذخیره نفت جا نداشت. احتمال اینکه بار دیگر چنین اتفاقی رخ دهد بسیار کم است. ماه آوریل قیمت نفت در قراردادهای فروش آتی به منفی ۳۷ دلار رسید. هرچه سقوط قیمت‌ها بیشتر باشد، رشد آنها بزرگ‌تر خواهد بود. منفی شدن قیمت‌ها سبب افت تولید شد و نیز در چند هفته اخیر اوپک‌پلاس نشان داد می‌تواند برای حمایت از قیمت‌ها بر سرکاهش عرضه به توافق برسد.

در نشست پیشین اوپک‌پلاس، روسیه با پیشنهاد اوپک در زمینه کاهش عرضه مخالفت کرد و عربستان در واکنش به این اقدام، قیمت نفت صادراتی خود به خریداران آسیایی را به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش داد. اما در ماه آوریل شاهد پر شدن سریع مخازن ذخیره نفت در جهان بودیم و تحلیلگران بارها هشدار دادند که این مخازن دیگر جایی برای ذخیره نفت ندارند. عربستان تحت تاثیر این تحولات تصمیم گرفت غیر از سهمیه خود در برنامه کاهش عرضه، به‌طور داوطلبانه از ابتدای ماه جاری یک میلیون بشکه دیگر کمتر نفت تولید کند. به همین دلیل است که این رشد بی سابقه در قیمت‌ها می‌تواند گمراه‌کننده باشد. به رغم تمام خبرهایی که از رشد تقاضا برای نفت منتشر شده؛ هنوز تا رسیدن مصرف جهانی نفت به سطوح قبل از بحران کنونی راهی طولانی در پیش است و هیچ‌کس حتی دست‌اندرکاران بازار و صنعت نفت نمی‌داند که آیا در آینده میزان مصرف به‌طور کامل به سطوح قبل از بحران باز خواهد گشت یا نه. در نشست روز شنبه اوپک‌پلاس توافق شد ‌مدت اجرای کاهش ۷/ ۹ میلیون بشکه‌ای نفت تا پایان ماه آینده میلادی تمدید شود. نکته دیگری که برای درک وضعیت بازار نفت باید به آن توجه کرد تغییرات در تولید نفت شیل در آمریکاست. در هفته‌های اخیر تعداد چاه‌های نفتی فعال در آمریکا کاهش یافته اما این روند به‌زودی معکوس خواهد شد. شرکت‌های فعال در صنعت نفت شیل آمریکا مجبور هستند تولید را از سر بگیرند، زیرا هرچه دوره تعطیلی چاه‌ها بیشتر طول بکشد، ریسک از میان رفتن کامل تولید از این چاه‌ها بیشتر می‌شود. اما با توجه به اینکه مخازن ذخیره نفت هنوز تا حد مناسب خالی نشده و مصرف رشد قابل ملاحظه ندارد، از سر گرفته شدن تولید نفت در آمریکا فشار قابل ملاحظه بر بازار و قیمت‌ها وارد خواهد کرد. آمارها نشان می‌دهد ذخیره بنزین در آمریکا و چند کشور دیگر درحال افزایش است و این به آن معناست که تقاضا نمی‌تواند همپای عرضه رشد کند. تصویر جهانی بازار نفت نیز چندان امیدوار‌کننده نیست. حدود یک میلیارد بشکه نفت در مخازن ذخیره در سراسر جهان آماده فروش است. با آنکه از عرضه کاسته شده اما این ذخیره در آینده نزدیک از میان نخواهد رفت. رئیس بخش موادخام در بانک بی ان پی پاریب‌اس می‌گوید: «حتی اگر فرض کنیم تقاضا پیوسته افزایش خواهد یافت و اوپک‌پلاس به برنامه کاهش عرضه پایبندی کامل نشان خواهد داد، آغاز معکوس شدن وضعیت ذخایر نفت جهان تا اواسط سال آینده به زمان نیاز دارد.» برخی نهادهای تحلیلگر نیز معتقدند پایان سال آینده میلادی تقاضای جهانی برای نفت به سطوح قبل از بحران همه‌گیری ویروس کرونا باز خواهد گشت. این به آن معناست که فشار بر قیمت‌ها همچنان شدید خواهد بود.