آمریکا در تله نقدینگی

بانک‌مرکزی پس از ۱۸ ماه بررسی سیاست‌های خود و نتایج آنها قصد دارد در استراتژی بلندمدت این نهاد تغییراتی ایجاد کند تا به هدف خود یعنی بالا بردن تورم دست یابد.

جروم پاول، رئیس بانک‌مرکزی آمریکا در سخنرانی خود در سمپوزیوم جکسون هول توضیحاتی درباره چارچوب جدید سیاست‌های پولی ارائه کرد. یکی از تغییرات این است که این بانک‌ تلاش خواهد کرد ترتیبی دهد تا در بلندمدت نرخ‌های تورم به بالاتر از ۲‌درصد برسد. این بدان معناست که پس از سال‌های متمادی که نرخ تورم زیر ۲‌درصد بوده، بانک‌مرکزی اجازه خواهد داد تا نرخ‌ها به بالاتر از این رقم برسد طوری که متوسط نرخ‌ها در سال‌های متمادی ۲‌درصد خواهد بود. پاول همچنین اعلام کرد بانک‌مرکزی عجله‌ای برای بالا بردن نرخ‌های بهره نخواهد داشت حتی اگر نرخ تورم شروع به رشد کند.

بدون‌شک پس از بحران کرونا و بهبود شرایط اقتصادی، حجم عظیم نقدینگی که طی این مدت به اقتصاد تزریق شده، زمینه را برای بالا رفتن نرخ تورم فراهم می‌کند. تغییر استراتژی بانک‌مرکزی آمریکا نشان‌دهنده هراس این نهاد از دچار شدن به وضعیتی است که ژاپن و برخی اقتصادهای دیگر با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. در آن اقتصادها، نرخ تورم به‌رغم اجرای برنامه‌های گوناگون به‌شدت پایین باقی مانده و مسلما اقتصاد از این وضعیت لطمه می‌بیند. بانک‌های مرکزی در این دسته از کشورها تلاش کرده‌اند روند کاهش نرخ تورم را معکوس کنند. زیرا تداوم این وضعیت به کاهش فعالیت‌های اقتصادی منجر می‌شود. هنگامی که مردم انتظار دارند قیمت کالاهای مصرفی کاهش پیدا کند مصرف را به تعویق می‌اندازند و به‌ویژه هنگامی که نرخ‌های بهره پایین است، غلبه بر این مشکل بسیار دشوارتر است زیرا بانک‌مرکزی نمی‌تواند نرخ‌های بهره را خیلی پایین‌تر ببرد.

در آمریکا نرخ‌های بهره نزدیک به صفر است و اگر اقدامی برای بالا بردن نرخ تورم انجام نشود در آینده بانک‌مرکزی ابزاری برای حمایت از اقتصاد نخواهد داشت زیرا نرخ‌های بهره پایین است و نرخ تورم رشدی نداشته است. پاول در ادامه سخنان خود گفت: «ما شاهد این وضعیت نگران‌کننده در دیگر اقتصادها بوده‌ایم و درک کرده‌ایم که وقتی این وضعیت ریشه‌دار می‌شود غلبه بر آن بسیار دشوارتر خواهد بود. ما مایلیم هر آنچه در توان داریم انجام دهیم تا از شروع این روند در اقتصاد آمریکا جلوگیری کنیم.»

استراتژی جدید بانک‌مرکزی در واقع به اقداماتی که فدرال رزرو از پیش انجام آنها را شروع کرده، رسمیت می‌بخشد. یکی از بخش‌های استراتژی جدید کمک به رشد اشتغال در بین افراد کم‌درآمد است و این به معنای حرکت به سمت کاستن از نابرابری در جامعه آمریکاست. در چند دهه اخیر شکاف بین فقرا و ثروتمندان عمیق‌تر شده و این یک ریسک بزرگ برای ثبات اقتصادی و سیاسی جامعه است. در استراتژی جدید حرکت به سمت اشتغال کامل یک هدف فراگیر توصیف شده است. پاول در بخشی از سخنان خود گفت تغییر در رویکرد بانک‌مرکزی نشان می‌دهد ما به فواید رشد اشتغال به‌ویژه در جوامع کم‌درآمد یا با درآمد متوسط باور داریم.