شکست سیاست‌های انبساطی

آبه یک سیاستمدار قدرتمند محافظه‌کار بوده که به‌خاطر سیاست‌های ملی‌گرایانه‌اش به‌ویژه تمایلی که به تغییر قانون‌اساسی ژاپن دارد، مشهور است. در هشت سال اخیر این‌گونه گرایش‌ها در تصمیم‌هایی که آبه در داخل و در صحنه بین‌المللی اتخاذ کرده مشهود بوده است. البته بیش از هر چیز دیگر، برنامه اقتصادی آبه یعنی آبه نومیکس از وی به یادگار خواهد ماند. در این برنامه که هدف آن احیای اقتصاد پس از سال‌های متمادی رکود بود، سیاست‌های انبساطی مالی و پولی با اصلاحات ساختاری ترکیب شد تا بر تقاضای داخلی افزوده شود.

یکی از مشکلات بزرگ و دیرینه ژاپن، نرخ به‌شدت پایین تورم است که حتی با اجرای برنامه‌های انبساطی دولت و بانک‌مرکزی این کشور در سال‌های اخیر، مشکل یاد شده کاملا رفع نشده است. بانک‌مرکزی ژاپن از ابزارهای مختلف از جمله کاهش شدید نرخ‌های بهره برای غلبه بر این مشکل بهره برده و نیز حجم عظیم نقدینگی به اقتصاد تزریق شده اما اقدامات یاد شده نتیجه موردنظر را در بر نداشته است. جانشین آبه باید غلبه بر این مشکل را در دستور کار خود قرار دهد در غیر این صورت رکود اقتصادی باقی خواهد ماند، به‌ویژه که بحران کرونا سبب شده مشکلات اقتصادی شدت پیدا کند. موضع‌گیری سخت‌تر آبه در قبال کره‌شمالی یکی از برنامه‌های وی در دوره نخست‌وزیری بود. سال ۲۰۱۴ او بر برقراری ارتباط بین ژاپن و آسه‌آن، هند و استرالیا تمرکز کرد. برخی صاحب‌نظران معتقدند این اقدامات درحوزه سیاست خارجی با هدف ایجاد تعادل در برابر نفوذ روبه‌رشد چین در منطقه انجام شده است. آبه همچنین تلاش کرد روابط با چین را بهبود بخشد.

یک مشکل بزرگ که تبعات اقتصادی و سیاسی برای ژاپن داشته، بحران کروناست که سبب به تعویق افتادن برگزاری المپیک سال‌جاری شده و امیدهای آبه به رونق اقتصادی را کم کرده است.

درباره مدیریت ضعیف این بحران انتقادهایی به دولت مطرح بوده است. وضعیت اقتصادی تمامی اقتصادهای بزرگ تحت‌تاثیر این بحران لطمه دیده است.

طبق قوانین ژاپن، پس از استعفای آبه نخست‌وزیر موقت وظایف وی را انجام می‌دهد و هیچ محدودیت زمانی برای دوره فعالیت این فرد وجود ندارد البته نخست‌وزیر موقت اختیارات محدودی دارد، برای مثال او نمی‌تواند خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شود. نخست‌وزیر موقت بر بودجه و امور مالی نظارت خواهد کرد و در این حوزه تصمیم‌گیری می‌کند. استعفای آبه که رهبر حزب لیبرال دموکرات است به برگزاری انتخابات برای تعیین جانشین برای او منجر می‌شود.