تردید در نظرسنجی‌ها

سوم ماه نوامبر انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا برگزار خواهد شد و پرسش اصلی این است که تا آن زمان عملکرد دو نامزد انتخابات چگونه خواهد بود؟ با آنکه نظرسنجی‌ها نمی‌توانند به‌طور قطع نشان دهند نتیجه انتخابات چه خواهد بود، اما در هفته‌ها و ماه‌های اخیر نهادهای گوناگون از جمله خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها هر یک به شیوه خود درباره میزان محبوبیت ترامپ و بایدن نظرسنجی کرده‌اند. بنا به اعلام نشریه نیویورک، تازه‌ترین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد هم پیروزی قاطع بایدن و هم پیروزی ترامپ با اختلاف اندک آرا، امکان‌پذیر است. در دو نظرسنجی، بایدن که در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما معاون او بود بیش از ۶ درصد از ترامپ جلوتر است. در نشریه نیویورک آمده است، طی یک‌سال اخیر در نظرسنجی‌های سراسری بایدن همواره از ترامپ جلوتر بوده و این درحالی است که سال ۲۰۱۶ هیلاری کلینتون در برابر ترامپ هیچ‌گاه از چنین موقعیتی برخوردار نبود.

اما واقعیت این است که پیش‌بینی قطعی نتیجه انتخابات اغلب غیرممکن است و به‌ویژه اکنون که ترامپ رئیس‌جمهور است ابهام‌ها درباره آینده عمیق‌تر است. هلموت نورپوت می‌گوید: «با آنکه بایدن در نظرسنجی‌ها جلوتر است، اما به هیچ‌وجه نمی‌توان گفت او قطعا پیروز خواهد شد.» نورپوت که یک دانشمند علوم سیاسی است و پیش‌بینی‌هایش در پنج انتخابات از شش انتخابات از سال ۱۹۹۶ درست بوده می‌گوید: طبق مدل او شانس پیروزی ترامپ در انتخابات پیش رو ۹۱ درصد است. همچنین ترامپ نه تنها پیروز خواهد شد، بلکه تعداد آرای الکترال او از ۳۰۴ عدد در سال ۲۰۱۶ به ۳۶۲ عدد افزایش خواهد یافت.

یکی از مهم‌ترین موضوعات درباره نتیجه انتخابات، وضعیت آرا در ایالت‌های کلیدی است. طبق سیستم انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، به هر ایالت تعداد خاصی رای الکترال اختصاص پیدا می‌کند و هر یک از دو نامزد که بیشترین آرا را در آن ایالت کسب کند کل آرای الکترال آن ایالت را به خود اختصاص می‌دهد. این به آن معناست که تعدادی از ایالت‌ها نقشی بسیار بزرگ در انتخابات خواهند داشت و تیم‌های کارزار انتخاباتی دو نامزد بیشترین وقت و انرژی خود را صرف جلب آرای رای‌دهندگان در این ایالت‌ها می‌کنند. از گذشته‌های دور مهم‌ترین رقابت‌ها در ایالت‌های میشیگان، آیووا، اوهایو، فلوریدا، کارولینای شمالی و پنسیلوانیا رخ داده است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد در این ایالت‌ها به جز دو ایالت آیووا و اوهایو، بایدن از ترامپ جلوتر است و در آن دو ایالت ترامپ صرفا به ترتیب یک درصد و ۳/ ۱ درصد از بایدن جلوتر است.

اما صحنه سیاسی آمریکا بسیار پر التهاب است و مشاهده شده که در سال‌جاری میلادی، بخش‌هایی از کشور که هرگز صحنه رقابت تنگاتنگ دو رقیب نبوده‌اند به مناطقی بسیار مهم و سرنوشت‌ساز برای انتخابات تبدیل شده‌اند. بنا بر نظرسنجی شبکه خبری سی‌بی‌اس، آریزونا یکی از این ایالت‌هاست. با آنکه جمهوری‌خواهان از سال ۱۹۵۲ تاکنون در تمامی انتخابات‌های ریاست‌جمهوری به جز یکی، در این ایالت تمامی آرای الکترال را به خود اختصاص داده‌اند اما امسال شرایط مثل قبل نیست و ممکن است نامزد دموکرات آرای الکترال ایالت را به خود اختصاص دهد. از سوی دیگر در مینه‌سوتا شرایط به نفع ترامپ درحال تغییر است و این درحالی است که آخرین بار که یک جمهوری‌خواه در این ایالت آرای الکترال را به خود اختصاص داد سال ۱۹۷۲ بود.

به این ترتیب تحولات گوناگونی در ایالت‌های آمریکا درحال وقوع است و این به آن معناست که پیش‌بینی نتیجه دشوارتر از قبل است. و یک نکته بسیار مهم این است که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد در تگزاس که از دهه ۱۹۷۰ همواره جمهوری‌خواهان در آن با فاصله زیاد از دموکرات‌ها جلو بوده‌اند، میزان محبوبیت ترامپ و بایدن بسیار به هم نزدیک شده است. این ایالت ۳۸ رای الکترال دارد و هر یک از نامزدها که در آن پیروز شود تمامی آرای الکترال ایالت را به خود اختصاص خواهد داد. نظرسنجی فایو ثرتی ایت نشان می‌دهد اکنون در تگزاس ترامپ ۸/ ۰ درصد از بایدن جلوتر است، اما طی دوره مبارزات انتخاباتی، گاه بایدن از ترامپ جلو افتاده و این برای یک نامزد دموکرات بی‌سابقه است.

پرسش مهم این است که آیا ممکن است انتخابات به تعویق افتد؟ انتخابات امسال سه‌شنبه سوم نوامبر برگزار خواهد شد اما به‌دلیل بحران کرونا برخی کارشناسان به این موضوع اشاره کرده‌اند که ممکن است انتخابات به تعویق افتد. اما به تعویق افتادن انتخابات مستلزم همکاری بی‌سابقه بین دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه است زیرا ترامپ نمی‌تواند با فرمان اجرایی انتخابات را لغو کند یا به تعویق اندازد. سال ۱۹۱۸ انتخابات میان‌دوره‌ای در آمریکا برگزار شد زیرا در آن سال آمریکا مشغول مبارزه با همه‌گیری آنفلوآنزای اسپانیایی بود که ۶۷۵ هزار نفر را در این کشور به کام مرگ فرستاد.

و یک پرسش دیگر این است که آیا پایان روز انتخابات نتیجه آن مشخص خواهد شد؟ نشریه ایندیپندنت معتقد است به‌دلیل میزان بالای رای‌دهی پستی در انتخابات سال‌جاری بسیار بعید است که در پایان روز انتخابات نتیجه آن مشخص شود. این احتمال وجود دارد که شمارش آرا خیلی طول بکشد. در واقع شمارش آرای یاد شده احتمالا چند روز ادامه پیدا خواهد کرد. در انتخابات‌های قبلی نیز این اتفاق افتاده است. در انتخابات سال ۲۰۰۰ که رقابت بین جورج بوش و ال گور بود میزان‌ آرای این دو نفر در فلوریدا چنان نزدیک بود که شمارش مجدد آرا در این ایالت آغاز شد و در نهایت برای مشخص شدن نتیجه، دادگاه عالی مداخله کرد. ۳۴ روز طول کشید تا ال گور شکست را پذیرفت و جورج بوش در کاخ‌سفید مستقر شد.

و یک سوال مهم این است که اگر ترامپ شکست را نپذیرد چه خواهد شد؟ بسیاری از کارشناسان معتقدند اگر ترامپ در انتخابات شکست بخورد به راحتی قدرت را ترک نخواهد کرد. او هفته پیش در کنفرانس مطبوعاتی گفت: «باید ببینیم چه خواهد شد. خواهیم دید.» او همچنین بارها گفته است اگر شکست بخورد حتما در انتخابات تقلب شده است. ترامپ همواره بدون ارائه مدرک تلاش کرده صحت رای‌گیری پستی را مورد تردید قرار دهد. اگر ترامپ از پذیرش نتیجه انتخابات اجتناب کند شرایط سیاسی دشوار خواهد شد.