ابهام در مواضع مسکو
در ۶ سال جنگ قبل از آتش‌بس سال ۱۹۹۴ بیش از ۳۰ هزار نفر کشته شدند و طی سال‌های اخیر بارها درگیرهای محدود بین دو طرف رخ داده است. هفته گذشته، بار دیگر درگیری‌ها آغاز شد و دو طرف یکدیگر را به شروع جنگ و حمله متهم کرده‌اند. ولادیمیر پوتین همواره تلاش کرده پیوند جمهوری‌های سابق شوروی را با مسکو مستحکم نگه دارد و در سال‌های اخیر نیز سعی کرده با دو جمهوری آذربایجان و ارمنستان روابط مثبت داشته باشد. موقعیت استراتژیک این دو جمهوری یک عامل سیاست آشتی‌جویانه مسکو است.
اما اقدامات اخیر ترکیه، این سیاست روسیه را در بوته آزمایش قرار داده است. چند ساعت پس از آغاز درگیری‌ها بین ارمنستان و آذربایجان، ترکیه حمایت بی‌قید و شرط خود را از آذربایجان اعلام کرد. دو کشور پیوندهای فرهنگی و نژادی دارند. اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه روز جمعه گفت: «ترکیه با تمام ابزارها در کنار برادران آذربایجانی خود قرار دارد و همچنان از آنها حمایت خواهد کرد. نبرد تا آزادسازی ناگورنو قره‌باغ ادامه خواهد داشت.»
مشخص نیست حمایت‌های ترکیه تا چه حد گسترده خواهد بود. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه پنج‌شنبه گذشته گفت: اطلاعاتی در دست دارد که نشان می‌دهد جنگجویان مزدور سوریه از ترکیه عبور کرده و به ناگورنو قره‌باغ رسیده‌اند. دولت ترکیه این ادعا را رد کرده، اما حمایت آشکار آنکارا از آذربایجان که مثالی جدید از سیاست خارجی ویژه ترکیه است، سبب شده روسیه در وضعیتی خاص قرار گیرد. درحال‌حاضر روسیه در وضعیت چندان خوبی قرار ندارد: یک جنبش هوادار دموکراسی درحال خارج کردن بلاروس از حوزه نفوذ مسکو است و موج تظاهرات‌ها در مناطق شرقی روسیه جایگاه ولادیمیر پوتین را در معرض خطر قرار داده است.
یکی از محققان ارشد در موسسه دولتی روابط بین‌المللی روسیه می‌گوید: «ما تلاش می‌کنیم از توانایی‌های خود برای رفع تنش‌ها استفاده کنیم. ترکیه صرفا بر یک جنبه تمرکز کرده و برای روسیه موانعی پدید آورده است.» در سال‌های متمادی روسیه همواره در حوزه تنش‌ها بین ارمنستان و آذربایجان بی‌طرف بوده است. مسکو در دهه ۱۹۹۰ موشک‌های بالستیک قدرتمند به ارمنستان فروخت و سپس تجهیزاتی برای هدف قرار دادن آن موشک‌ها در اختیار آذربایجان قرار داد.
روسیه در دوران ریاست‌جمهوری ولادیمیر پوتین، هنگامی که تهدیدی برای سلطه خود بر جمهوری‌های شوروی سابق احساس کند، برای اقدام نظامی تردیدی به خود راه نمی‌دهد. روسیه بارها به اتحادیه اروپا و دیگر قدرت‌های غربی هشدار داده از مداخله در امور بلاروس اجتناب کنند؛ اما اقدام ترکیه در حمایت بی‌قید و شرط ازجمهوری آذربایجان، سبب شده روسیه در موضع دفاعی قرار گیرد. اگر روسیه از ارمنستان حمایت کند آذربایجان را از دست خواهد داد.
روسیه و ترکیه از پیش در دو درگیری نیابتی در سوریه و لیبی در برابر هم قرار داشته‌اند. از دید برخی کارشناسان، ترکیه به باز کردن جبهه‌ای جدید در تقابل با روسیه اصلا علاقه‌ای ندارد.
