برنده جنگ توییتری

از سوی دیگر با آنکه ترامپ در توییتر ۸۷ میلیون دنبال‌کننده دارد و تعداد دنبال‌کنندگان بایدن تنها ۱۱ میلیون است، اما هر دو نامزد طی ماه‌های منتهی به انتخابات شاهد افزایش تعداد دنبال‌کننده‌های خود در این شبکه بودند. در بخش دیگری از گزارش سوشال بیکرز آمده است میزان اثرگذاری ۳ توییت بایدن دو برابر میزان مربوط به ترامپ بوده و این درحالی است که تعداد دنبال‌کنندگان بایدن یک هشتم دنبال‌کنندگان ترامپ است. این امر نشان می‌دهد تعداد دنبال‌کنندگان، آن میزان که به‌نظر می‌رسد پر اهمیت نیست. در آستانه و اندکی پس از آخرین مناظره ترامپ و بایدن، استفاده‌کنندگان از شبکه‌های اجتماعی زمان طولانی را صرف بحث درباره دیدگاه‌های دو نامزد کردند. در واقع شبکه‌های اجتماعی بستری برای بحث و تبادل‌نظر بین رای‌دهندگان بوده است. طی مناظره نیز این بحث‌ها ادامه داشت و نکته جالب این است که میزان دیدگاه‌های مثبت درباره بایدن بالاتر از ترامپ و میزان دیدگاه‌های منفی درباره ترامپ بیشتر از بایدن بود.

یکی از جنبه‌های بسیار مهم نقش رسانه‌های اجتماعی در انتخابات سال‌جاری میلادی، نحوه دسترسی آنها به رای‌دهندگان جوان بود که بدون شک بر آرای آنها اثر گذاشت و این اثر بسیار بزرگ‌تر از قبل بود. بسیاری از نوجوانان که هنوز به سن رای دادن نرسیده‌اند اغلب اطلاعات مربوط به انتخابات را از معلمان خود دریافت می‌کنند اما دیدگاه‌های سیاسی ۲۰ درصد آنها در شبکه‌های اجتماعی شکل می‌گیرد. در بین جوانانی که حق رای دارند میزان اثرگذاری شبکه‌های اجتماعی بر دیدگاه سیاسی بسیار بالاتر است و به‌دلیل افزایش مستمر استفاده از شبکه‌های اجتماعی در هر دو گروه سنی در آینده، این شبکه‌ها اثرات بالاتری در شکل‌دهی به دیدگاه نوجوانان و جوانان خواهند داشت.

استراتژیست موسسه استادی (Study) می‌گوید: «همه می‌دانند که شبکه‌های اجتماعی بر نتیجه انتخابات اثر می‌گذارند و بررسی‌های ما نشان می‌دهد معلمان نیز نقشی بزرگ در مطلع کردن دانش‌آموزان از روند انتخابات دارند. ترکیب این دو عامل اثرگذار یعنی شبکه‌های اجتماعی و معلمان، آگاهی‌های لازم را درباره دموکراسی و انتخابات در اختیار نسل جوان قرار می‌دهد.» خارج از کلاس درس، بسیاری از دانش‌آموزان از جمله آنهایی که در سن رای دادن هستند جزو نخستین نسلی هستند که اینفلوئنسرها را در دنیای مجازی دنبال می‌کنند و این اینفلوئنسرها نه تنها بر دیدگاه‌های آنها درباره نام‌های تجاری و محصولات مصرفی اثر می‌گذارند بلکه بر دیدگاه‌های سیاسی مخاطبان هم اثرگذار هستند. ویرال نیشن که یک آژانس تبلیغاتی اینفلوئنسرهاست و نمایندگی تعدادی از نام‌های تجاری بزرگ را برعهده دارد به بررسی اثر اینفلوئنسرها بر دیدگاه رای‌دهندگان درباره نامزدهای انتخابات و اینکه چطور ترامپ و بایدن با کاربران در شبکه‌های اجتماعی مرتبط هستند پرداخته است. یکی از مدیران این آژانس می‌گوید: «درست شبیه آنچه در حوزه محصولات زیبایی می‌گذرد، این روزها اثرگذاری اینفلوئنسرها آن گونه که به‌نظر می‌رسد نیست.  به این معنا که اینفلوئنسرها اثرات بزرگی بر دیدگاه رای‌دهندگان ندارند. در مقابل، پاسخگو بودن یک عامل بسیار مهم است یعنی محتوای صفحات در شبکه‌های اجتماعی تاثیر بسیار بالاتری بر دیدگاه مخاطبان دارد. در آن دسته از صفحاتی که محتوای مناسب درج می‌شود میزان بازخوردها بالاست به‌ویژه محتواهای مربوط به ترامپ پنج برابر محتواهای مربوط به بایدن موردتوجه قرار می‌گیرد اما در انتخابات امسال این عامل نقش تعیین‌کننده‌ای برای نتیجه ندارد.»

محتوای پست‌ها ابزارهایی قدرتمند برای افزایش آگاهی درباره مسائل مهم از دید رای‌دهندگان است اما برای آنکه اثرگذاری بزرگ باشد باید محتواها درست باشند و اطلاعات غلط در آنها درج نشده باشد. مخاطب باید احساس کند در انتشار محتواها احساس مسوولیت وجود داشته است. از قبل، اینفلوئنسرها بر دیدگاه‌های رای‌دهندگان اثر می‌گذاشتند اما در چند سال اخیر اثر آنها به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته و آنها می‌توانند اثرات غیرقابل پیش‌بینی روی نتایج انتخابات‌ها داشته باشند. یکی از تحلیلگران می‌گوید: «تاکنون اثر اینفلوئنسرها بر انتخابات هرگز به این میزان نبوده است. میزان ارتباط آنها با مخاطبان افزایش یافته و جنبه‌های مختلف اثرگذاری این گروه بر رای‌دهندگان هنوز به‌طور کامل مشخص نیست و یک نکته مهم این است که با گذشت زمان میزان اثرگذاری این گروه افزایش خواهد یافت و این به آن معنا است که در انتخابات‌ آینده باید به این تاثیر توجه خاص بشود.»

گرایش‌های سیاسی اینفلوئنسرها بر رای‌دهندگان به‌ویژه جوانان اثرات بزرگی دارد و می‌تواند نتیجه انتخابات‌ آینده را تغییر دهد. گسترش نقش شبکه‌های اجتماعی تبعات سیاسی فراگیری دارد و این تبعات با گذشت زمان بیشتر خواهد شد. این یک واقعیت است که باراک اوباما نخستین نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بود که به شبکه‌های اجتماعی توجه کرد و از آنها بهره برد. اما ترامپ نیز در همین مسیر حرکت کرد و به نفع خود از آنها استفاده کرد.

هیچ سیاستمداری تاکنون به اندازه ترامپ از رسانه توییتر برای انتشار پیام‌های خود استفاده نکرده و به تدریج این روش فراگیر شده است. یک جنبه دیگر اهمیت شبکه‌های اجتماعی این است که این شبکه‌ها روش یا ابزاری برای برقراری ارتباط بین نامزدها با رای‌دهندگان مردد هستند به‌ویژه در انتخابات اخیر، به‌دلیل همه‌گیری کرونا بسیاری از فعالیت‌های تبلیغاتی نامزدها لغو شد و شبکه‌های اجتماعی راهی موثر برای انتقال پیام‌ها به مخاطبان بودند. به همین دلیل نامزدهای هوشمند در آینده روی اثرگذاری شبکه‌های اجتماعی و اینفلوئنسرها حساب بیشتری خواهند کرد.