موج آبی در بازارهای مالی
سرمایه‌گذاران در واکنش به این تحول و با پیش‌بینی افزایش قابل ملاحظه سیاست‌های حمایتی در آینده، مشغول تغییر ترکیب سبد دارایی خود هستند. پنج‌شنبه گذشته جو بایدن، محتوای برنامه ۱۹۰۰ میلیارد دلاری خود برای حمایت از اقتصاد، خانواده‌ها و مبارزه با همه‌گیری کرونا را معرفی کرد. اثرات تحولات هفته‌های گذشته بر بورس آمریکا بزرگ بود. سرمایه‌گذاران شاهد افزایش قیمت مواد خام مورد استفاده در پروژه‌های زیرساختی و کاهش قیمت سهام شرکت‌های فناوری بودند. در روزهای گذشته قیمت برخی مواد خام از جمله مس و قیمت سهام شرکت‌های سازنده ماشین‌آلات سنگین از جمله جان دیر و کاترپیلار افزایش یافته است. از سوی دیگر قیمت نفت برنت برای نخستین بار از آغاز همه‌گیری کرونا که به سقوط قیمت‌ها منجر شد به بالاتر از ۵۵ دلار رسید و سود برخی اوراق قرضه ایالتی و محلی در آمریکا با پیش‌بینی افزایش برنامه‌های حمایتی دولتی رشد کرد. اما شاید بزرگ‌ترین اثر تحولات اخیر بر بازار اوراق قرضه دولت آمریکا گذاشته شده است. این بازار مبنایی برای قیمت دیگر دارایی‌ها در جهان است. تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند میزان انتشار اوراق قرضه و نرخ تورم بالا رود و اگر این پیش‌بینی تحقق یابد، بانک‌مرکزی آمریکا تحت فشار قرار می‌گیرد تا برنامه خرید اوراق قرضه را محدود کند و احتمالا زودتر از زمانی که انتظار می‌رود نرخ‌های بهره بالا برده خواهد شد. از ابتدای سال‌جاری میلادی قیمت اوراق قرضه ۱۰ و ۳۰ ساله دولت آمریکا کاهش یافته و همزمان نرخ‌های بازده به بالاترین میزان در ۱۰ ماه گذشته افزایش یافته است. مدیر ارشد سرمایه‌گذاری در موسسه بی‌ام‌او ولث‌منیجمنت می‌گوید: «بسیاری از روندهای قیمتی طی سال گذشته در بازارهای گوناگون بر مبنای پایین باقی ماندن نرخ‌های بهره برای مدتی طولانی شکل گرفت. حالا ممکن است این مبنا تغییر کند. از لحاظ ریسک‌های مالی، ما معتقدیم این یکی از ریسک‌های بزرگ است.» تحلیلگران بانک مورگان استنلی می‌گویند: «امیدواری به اجرای برنامه‌های عظیم حمایتی در آینده زمینه را برای رشد نرخ تورم فراهم می‌کند. از پیش هزاران میلیارد دلار نقدینگی به اقتصاد وارد شده و اثر این نقدینگی عظیم در آینده بیشتر مشاهده خواهد شد.» نرخ بازده اوراق ۱۰ساله خزانه که معیاری از انتظارات تورمی است و بر مبنای قیمت اوراق قرضه دولتی حفاظت شده در برابر تورم تعیین می‌شود ۲ درصد افزایش یافته است. در اوج بحران سال قبل این رقم ۵/ ۰ درصد بود.
نکته دیگر اینکه جابه‌جایی‌هایی در گروه پیشرو سهام بورس به‌وجود آمده است. از ۵ ژانویه سهام شرکت‌های فعال در حوزه فناوری از جمله اپل و مایکروسافت از سهم‌های دیگر عقب افتاده‌اند درحالی‌که سال قبل، قیمت سهم‌های یاد شده رشدی چشمگیری داشت. جمعه گذشته در پایان معاملات، قیمت سهام شرکت‌های فناوری در شاخص راسل۳۰۰۰ در ارقامی قرار گرفت که عملکرد آنها در سال‌جدید میلادی کمی منفی است درحالی‌که قیمت سهام شرکت‌های فعال در حوزه مواد خام ۴ درصد و قیمت سهام موسسات مالی ۵ درصد رشد را نشان می‌دهد. قیمت سهام شرکت‌های فعال در حوزه انرژی ۱۴ درصد رشد کرده است. از بحران مالی سال ۲۰۰۸ عملکرد شرکت‌های فناوری همواره بهتر از دیگر سهام بوده و سال گذشته به‌دلیل همه‌گیری کرونا، سرعت رشد قیمت این سهم‌ها بسیار بیشتر شد. نرخ‌های به‌شدت پایین بهره سبب شد جذابیت سهام بانک‌ها از میان برود و در مقابل، بر جذابیت سهام شرکت‌هایی که ارزش آنها به سودشان در آینده دور وابسته است افزوده شد. اواخر سال گذشته همزمان با افزایش احتمال پیروزی بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری ماه نوامبر، حرکت سرمایه‌گذاران از سهام شرکت‌های بزرگ فناوری به سمت شرکت‌هایی که در بخش‌های حساس به وضعیت اقتصادی قرار دارند از جمله بانک‌ها و شرکت‌های کوچک، شروع شد. اما ماه نوامبر ناکامی اولیه دموکرات‌ها در دستیابی به اکثریت در مجلس سنا سبب شد بسیاری از سرمایه‌گذاران رویکرد انتظار در پیش گیرند و سبد خود را با فرض در اکثریت باقی ماندن جمهوری‌خواهان در مجلس سنا تدوین کنند. پس از برگزار شدن انتخابات سنا در ایالت جورجیا، سرمایه‌گذاران بار دیگر مجبور شدند تغییراتی در سبدهای خود ایجاد کنند. در واقع اکنون سهام شرکت‌های کوچک و سهام شرکت‌های بین‌المللی جذابیت بالاتری دارند.
مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها همچنان به خدمات و کالاهای شرکت‌های فعال در حوزه فناوری متکی خواهند بود اما پیشرفت روند واکسیناسیون و افزایش برنامه‌های حمایتی دولت جدید، زمینه رشد سود شرکت‌هایی که در دوره همه‌گیری به‌شدت لطمه دیدند را فراهم خواهد کرد. از ابتدای ماه نوامبر، پیش‌بینی بهبود شرایط اقتصاد در آینده سبب شد گروه‌های بزرگ از سرمایه‌گذاران به سمت شرکت‌های کوچک که با مهار بحران رشد خواهند کرد حرکت کنند. این حرکت بسیار فراگیر بوده و خروج سرمایه‌ها از سهم‌های یاد شده در ۱۰ ماهه نخست سال گذشته را کاملا جبران کرده است. برمبنای پیش‌بینی تحلیلگران در آینده شرکت‌های کوچک‌تر همزمان با بهبود شرایط اقتصادی رونق پیدا خواهند کرد. از سوی دیگر تحولات مثبت در اقتصادهای نوظهور و بورس‌های آنها رخ خواهد داد. این اقتصادها به‌دلیل رشد تقاضا شاهد افزایش صادرات و بهتر شدن وضعیت خواهند بود.
نکته مهم دیگر این است که تقاضا برای حوزه‌هایی از سرمایه‌گذاری که از دارایی‌ها در برابر تورم حفاظت می‌کنند، افزایش یافته است. هفته گذشته آن دسته از صندوق‌های سرمایه‌گذاری که اوراق بهادار مرتبط با نرخ تورم می‌خرند، ۵/ ۱ میلیارد دلار ورودی خالص داشتند. در واقع هفته پیش برای پانزدهمین هفته پی‌درپی میزان ورود پول به این صندوق‌ها بیشتر از خروج آن بود. درحال‌حاضر، درحالی‌که بانک‌مرکزی مشغول اجرای سیاست‌های بسیار انبساطی است، این پرسش مهم مطرح است که دموکرات‌ها چه میزان نقدینگی به اقتصاد آمریکا تزریق خواهند کرد. یکی از تحلیلگران می‌گوید: «اقتصاد جهان و اقتصاد آمریکا هم اکنون درحال تجربه نخستین مرحله یک دوره هستند که ویژگی‌های آن، رشد سود شرکت‌ها، افزایش قیمت‌ها و افزایش نرخ رشد اقتصاد است. در این شرایط، شاهدیم که همچنان سیاست‌های پولی بسیار انبساطی درحال اجراست و قرار است برنامه‌های حمایتی مالی نیز گسترش یابد.»
