یورو تضعیف می‌شود؟
داده‌های اولیه از زیان‌های همه‌گیری که از سوی یورو استات منتشر شده، حاکی است سال گذشته تولید ناخالص داخلی منطقه یورو و اتحادیه اروپا به ترتیب ۸/ ۶ درصد و ۴/ ۶ درصد کاهش یافته است. بانک‌مرکزی اروپا از سال گذشته اجرای برنامه‌های حمایتی فراگیر را آغاز کرده و دولت‌های اروپایی نیز برنامه‌های مالی برای غلبه بر اثرات این همه‌گیری اجرا کرده‌اند. به‌دلیل وضعیت نگران‌کننده همه‌گیری در اتحادیه اروپا، بانک‌مرکزی اروپا قصد دارد بر سرعت خرید اوراق قرضه بیفزاید. پنج‌شنبه هفته گذشته نشست جدید شورای سیاست‌گذاری بانک‌مرکزی اروپا برگزار شد. در این نشست تغییری در نرخ‌های بهره اعمال نشد و نیز برنامه هزار و ۸۵۰ میلیارد یورویی خرید اوراق، بدون تغییر باقی ماند. اما سرعت خرید اوراق قرضه در سه‌ماه کنونی کمتر از حد معمول بوده و بانک‌مرکزی قصد دارد در ماه‌های آینده بر سرعت خرید بیفزاید.
بانک‌مرکزی اروپا در بیانیه پایانی نشست آورده است: «بر مبنای ارزیابی مشترک شرایط تامین مالی و چشم‌انداز نرخ تورم، شورای سیاست‌گذاری انتظار دارد در سه ماه دوم امسال طبق برنامه خرید اوراق قرضه، خرید اوراق ادامه یابد. اما سرعت خرید بالا خواهد رفت.» از ماه گذشته نرخ بازدهی اوراق خزانه در منطقه یورو درحال افزایش بوده و حالا این نگرانی وجود دارد که رشد این نرخ سبب شود روند بهبود شرایط اقتصادی با مانع مواجه شود، زیرا افزایش نرخ بازده، هزینه استقراض را برای کشورهای این منطقه که از پیش با بحران کرونا دست به گریبان هستند بالا می‌برد. تحولاتی که در برنامه‌های حمایتی بانک‌مرکزی اروپا و نرخ بازدهی اوراق خزانه ایجاد می‌شود، بر ارزش یورو اثر مستقیم و فوری دارد. در بخش دیگری از بیانیه بانک‌مرکزی آمده است: «شورای سیاست‌گذاری بانک‌مرکزی اروپا با توجه به شرایط بازار، روند مهار همه‌گیری کرونا و تحولاتی که در شاخص‌های اقتصادی رخ می‌دهد، میزان خرید اوراق خزانه را تعیین خواهد کرد. همه‌گیری کرونا لطمات عمیق و فراگیر به اقتصادهای اروپایی وارد کرده و به همین دلیل برنامه‌های حمایتی نباید به شکلی محدود شود که به اقتصاد لطمه وارد شود.»
این بیانیه سبب اطمینان خاطر بازارها از حفظ شدن برنامه‌های حمایتی بانک‌مرکزی اروپا شد و نرخ بازدهی اوراق خزانه کمی کاهش یافت. پایبندی بانک‌مرکزی اروپا به خرید سریع‌تر اوراق خزانه به پایین باقی ماندن هزینه استقراض منجر می‌شود و این به نفع شرکت‌ها و اقتصاد است. اما موضع‌گیری جدید بانک‌مرکزی اروپا سبب مطرح شدن انتقادهایی شده است. این انتقاد مطرح است که بانک‌مرکزی درحال حفاظت از دولت‌ها در مقابل دینامیک بازار است و این توقع به‌وجود می‌آید که از این پس نیز هرگاه نرخ بازدهی اوراق خزانه بالا رود، بانک‌مرکزی دخالت کند. خانم کریستین لاگارد، رئیس بانک‌مرکزی اروپا در سخنان خود پس از نشست شورای سیاست‌گذاری این نهاد تلاش کرد ایده کنترل نرخ بازدهی اوراق خزانه از سوی بانک‌مرکزی را رد کند. تحولات اخیر سبب نوسان‌هایی در ارزش یورو شده و افق آن را مبهم کرده است.
ارزش یورو همچنین از وضعیت اقتصاد تاثیر می‌پذیرد. ماه دسامبر بانک‌مرکزی اروپا پیش‌بینی کرده بود. اقتصاد منطقه یورو سال‌جاری میلادی ۹/ ۳ درصد و سال آینده ۲/ ۴ درصد رشد خواهد کرد. این نهاد در تازه‌ترین تخمین خود ارقام یاد شده را به ۴ درصد و ۱/ ۴ درصد اصلاح کرده است. خانم لاگارد در سخنان خود گفت: «واکسیناسیون علیه کرونا و کاهش تدریجی تدابیر محدودکننده فعالیت‌های اقتصادی این باور را پدید آورده که شرایط اقتصادی سال‌جاری و سال آینده بهتر از حدی خواهد بود که چند ماه پیش تصور می‌شد. در مجموع ریسک‌هایی که رشد اقتصادی منطقه یورو را در میان‌مدت تهدید می‌کنند کاهش یافته‌اند. واکسیناسیون، اجرای برنامه‌های حمایتی و رشد تقاضای جهانی عوامل مثبتی هستند که بر اقتصاد منطقه یورو اثر می‌گذارند.»
درحال‌حاضر قرنطینه در برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا ادامه دارد و در برخی دیگر نیز محدودیت‌های فراگیر اعمال شده است. تحولات اقتصادی در منطقه یورو و در نتیجه تغییرات ارزش یورو، به سرعت مهار کرونا و بازگشایی اقتصادها وابسته است. بانک‌مرکزی اروپا از دولت‌های منطقه یورو خواسته است بر سیاست‌های حمایتی مالی بیفزایند، زیرا مقابله با اثرات اقتصادی همه‌گیری نمی‌تواند فقط بر دوش بانک‌مرکزی اروپا باشد. سال پیش بانک‌مرکزی اروپا میزانی بالا نقدینگی برای حمایت از اقتصادهای این منطقه را در نظر گرفت. از دید بانک‌مرکزی اروپا، طی ماه‌های آینده نرخ تورم نوسان‌هایی خواهد داشت. خانم لاگارد در سخنان خود گفت: «با توجه به قیمت نفت انتظار می‌رود نرخ تورم در ماه‌های آینده بالا رود، اما در کل سال‌جاری میلادی نوسان‌هایی در نرخ تورم مشاهده خواهد شد. اکنون نمی‌توان گفت جهت حرکت نرخ تورم چیست.» بانک‌مرکزی اروپا تخمین زده که سال‌جاری میلادی نرخ تورم در منطقه یورو ۵/ ۱ درصد و سال آینده ۲/ ۱ درصد خواهد بود. بانک‌مرکزی اروپا قصد دارد نرخ تورم را در میان‌مدت، پایین و در نزدیکی ۲ درصد حفظ کند. موضع‌گیری‌های بانک‌مرکزی اروپا در حوزه برنامه‌های حمایتی به معنای پایین باقی ماندن نرخ‌های بهره برای مدتی طولانی است و این عامل بر ارزش یورو فشار وارد می‌کند. اخباری که درباره روند واکسیناسیون علیه کرونا منتشر می‌شود، تاثیر مستقیم بر ارزش یورو دارد و ضعف در مراحل مختلف این روند، پاشنه آشیل اقتصاد اروپا و عاملی برای فشار بر ارزش یورو است.
