فاز احتیاط تا انتخابات
باید اذعان کرد سال ۱۴۰۰ سالی سرشار از رویدادهاست که هر کدام به نوبه خود تاثیر بسزایی در روند بازار سرمایه داشته و خواهند داشت، از این رو به نظر می‌رسد شاهد اتفاقات گوناگونی نیز در عرصه بین‌المللی و سیاست‌های داخلی خواهیم بود.
مهم‌ترین حادثه سیاسی داخلی ما در سال پیش رو انتخابات ریاست‌جمهوری است. فارغ از مساله برجام، انتخابات ریاست‌جمهوری، خود باعث ایجاد هیجان در بازار سرمایه خواهد بود. این هیجان به هر شکلی که باشد مسلما بازار را پس از انتخابات، بیشتر تحت‌تاثیر خواهد داشت تا قبل از اعلام نتایج؛ بورس تهران به احتمال قوی پیش از انتخابات وارد فاز احتیاط خواهد شد و به نظر در این فاز، شاهد هیجانات منفی بیشتر از هیجانات مثبت خواهیم بود، به شرط آنکه در آن زمان اتفاق سیاسی خاصی رخ ندهد.
به‌نظر می‌رسد همچنان شاهد افزایش نقدینگی در اقتصاد هستیم. مطابق آمار بانک مرکزی حجم نقدینگی کشور به ۳.۳۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده و این موجب می‌شود که انتظارات تورمی رو به رشد باشد. در نتیجه با افزایش قیمت‌ها مواجه خواهیم شد و همین امر سبب خواهد شد در بلندمدت شاهد افزایش قیمت سهام ارزنده در بازار سهام باشیم. سهام ارزنده در این مقوله سهامی با P/ E پایین، دارایی مناسب، EPS تکرار شونده و معقول یا سهامی که دارای طرح توسعه جذاب یا در کنار شرایط بنیادی مناسب افت قیمتی زیادی کرده باشد.
در شرایط کنونی چشم‌انداز سیاسی و اقتصادی ایران همچنان مبهم است، سیاست‌های جو بایدن تغییر خاصی در مقام مقایسه با ترامپ نداشته و وضعیت برجام بلاتکلیف و نامشخص است؛ پول بلوکه شده آزاد نشده و همچنین ما در جنگ با کرونا نیز دستاوردی به دست نیاورده‌ایم. در این شرایط به نظر می‌رسد قیمت ارز خارجی در سال ۱۴۰۰ چندان کاهشی نبوده و اگر با افزایش روبه‌رو نشود، در بهترین حالت به ثبات رسیده و این خود موجب می‌شود تا برای سال پیش رو از حیث مقوله نرخ ارز لااقل به رویه یکسانی در تحلیل صنایع مختلف برسیم. باید توجه داشت در صورت دستیابی به توافقی جامع بین ایران و آمریکا بر سر برجام، مسلما کلیه مولفه‌های اقتصادی دستخوش تغییر شده و شکل بازی عوض خواهد شد؛ هر چند دستیابی به یک توافق مطلوب، حقیقتا به نفع ایران و در میان‌مدت به نفع بازار سرمایه خواهد بود.
وابستگی اقتصاد ایران به نفت همچنان مشهود است و بودجه پیش‌بینی شده برای امسال نیز وابستگی بالایی به درآمدهای نفتی دارد. همین موضوع موجب می‌شود با توجه به نوسانات جهانی نفت، دولت نیم‌نگاهی به سایر منابع درآمدی داشته باشد تا کسری بودجه را جبران کند. در این میان شاید اعتماد فعالان بازار سرمایه از دولت سلب شده باشد ولی باید توجه داشت متاسفانه یا خوشبختانه بازار سرمایه گرچه فراموش نمی‌کند ولی زودتر از هر بازاری دچار هیجان شده و با توجه به سیاست‌های تامین کسری بودجه توسط دولت، افزایش نقدینگی، انتظارات تورمی بالا و جهش احتمالی نرخ ارز شاید شوکی دوباره به بازار سرمایه وارد آید و قیمت‌ها صعودی شود، در این بین توجه به وضعیت بنیادی شرکت‌ها و پرهیز از هرگونه هیجان کاذب شدیدا توصیه می‌شود.
در صورت تثبیت نرخ ارز و کنترل نرخ تورم که به گفته رئیس بانک مرکزی سیاست او در سال پیش روست. می‌توان انتظار داشت که بازار طلا، سکه و مسکن فاقد بازدهی هیجانی و رشد حبابی باشد و در صورت عدم‌کنترل نرخ ارز و تورم، به نظر می‌رسد بازی در آن زمین نیز خالی از بازدهی نخواهد بود.
در حال حاضر گزارش‌های اسفند ماه شرکت‌ها در حال انتشار بر روی سامانه کدال است. به‌عنوان مثال در کامودیتی‌ها مخصوصا گروه فولادی گزارش‌ها خوب بوده و انتظار می‌رود گزارش‌های ۱۲ ماهه شرکت‌ها مطلوب باشد و EPS پیش‌بینی نیز چشم‌انداز شفاف و روشن و امیدوار‌کننده‌ای از آینده شرکت‌ها در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهد. در همین راستا امید می‌رود با نزدیک شدن به فصل مجامع، بازار متعادل و رو به رشدی پیش رو داشته باشیم. با توجه به اینکه بورس اوراق بهادار ایران بازاری کامودیتی‌محور است باید توجه داشت که موضوع نرخ‌گذاری و حجم صادرات بسیار مورد توجه و حائز اهمیت است. از طرفی سیاست‌های اقتصادی آمریکا و سایر عوامل سیاسی خارجی سایر کشورها بر نرخ‌های جهانی تاثیرگذار بوده و در این بین حذف قیمت‌گذاری دستوری داخلی به شدت به نفع بازار سرمایه و صنایع این گروه خواهد بود. از این رو با توجه به شرایط حاکم بر بازارهای جهانی و انتظار رو به رشد بودن نرخ کامودیتی‌ها در سطح کلان اقتصاد جهانی به نظر می‌رسد قیمت سهام این صنایع در بازار سرمایه ایران با رشد همراه باشد. در انتها باید اذعان داشت که اکنون بیش از هر زمان دیگری بازار سرمایه نیازمند اخذ تصمیمات درست، اصولی و قاعده‌مند است؛ تصمیماتی که به نقدشوندگی بازار سرعت دهد و به ورود نقدینگی به بازار بینجامد. سال ۱۴۰۰ سال چالش‌هاست؛ سال تصمیمات بزرگ و اتفاقات تاثیرگذار. مهم‌ترین مقوله و چالش پیش رو باز کردن دامنه نوسان است. باید بازار را از رکود کنونی خارج کرد. هر چند این تصمیم نیازمند بحث و بررسی فراوانی است ولی مسلما افزایش نقدشوندگی می‌تواند بازار را برای سال جدید و اتفاقات پیش رو تاحدودی بیمه کند.
