ورشکستگی نزدیک است!
تعداد کمی از کوبایی‌ها با سخنان رئیس‌جمهور این کشور متقاعد شدند. آنها واقعیت را می‌دانند: کوبا یک کشور در آستانه ورشکستگی است که منابع ارزی آن به‌شدت کاهش یافته و اقتصاد آن به شکل دستوری اداره می‌شود و توانایی تولید موادغذایی و کالاهای اساسی را ندارد. اینها واقعیت‌هایی هستند که مردم را به خیابان‌ها آورده و عدم‌انعطاف سیستم سیاسی سبب شده اوضاع وخیم‌تر شود. اگرچه تظاهرات روز یکشنبه گذشته چالشی جدی و استثنایی برای دولت کوبا بود، اما مقامات حکومتی با خشونت رفتار نکردند. پلیس و نیروهای ویژه از درگیری مستقیم با تظاهرات‌کنندگان اجتناب کردند البته تعدادی از آنها بازداشت شدند و اینترنت قطع شد تا تظاهرات‌کنندگان نتوانند از شبکه‌های اجتماعی برای بسیج مردم استفاده کنند. یکی از دیپلمات‌های پیشین در هاوانا می‌گوید: «اگر تظاهرات شدت پیدا کند هرگز نمی‌توان پیش‌بینی کرد چه رویدادهایی رخ خواهد داد.»
در کوبا صف‌های طولانی برای تامین نیازهای اولیه شهروندان چیز تازه‌ای نیست و همین وضعیت یک عامل نارضایتی مردم است.
می‌توان گفت فشار بر دولت تحت‌تاثیر افزایش سریع موارد ابتلا به کرونا شدت پیدا کرده است. حکومت کوبا از گذشته‌های دور از سیستم قدرتمند بهداشتی و درمانی کشور به عنوان یکی از دستاوردهای انقلاب یاد کرده است. اما با آنکه سال پیش عملکرد حکومت در کنترل همه‌گیری کرونا خوب بود، مدتی است شرایط بسیار نگران‌کننده شده‌است.
دولت که به‌شدت به منابع ارزی نیازمند است چند ماه پیش مرزهای کشور را به روی جهانگردهای روسیه گشود و از آن زمان موارد ابتلا به کرونا به سرعت افزایش یافته است. درحال‌حاضر متوسط ۷ روزه ابتلا به کرونا در کوبا نسبت به جمعیت این کشور، بالاترین میزان در بین تمامی کشورهای بزرگ منطقه آمریکای لاتین است و این درحالی است که کوبا دو واکسن تولید کرده است.
از سوی دیگر ماه‌ها محدودیت فعالیت اقتصادی که با هدف مهار کرونا اعمال شده، سبب شده بسیاری از کوبایی‌ها نتوانند کار کنند. در نتیجه برای تامین نیازهای روزمره خود با مشکل مواجهند. یک نکته مهم این است که تلاش برای اصلاح اقتصادی در ابتدای سال از طریق کاستن از ارزش پزو، سبب افزایش نرخ تورم شده است. برنامه‌های ارزی دولت دائما تغییر می‌کند و این بی‌ثباتی بر شدت وخامت اوضاع افزوده است. رئیس‌جمهوری کوبا در سخنان اخیر خود آمریکا و تحریم‌های اعمال شده از سوی این کشور را عامل اصلی وضعیت بد اقتصادی و نارضایتی مردم توصیف کرد.
این تحریم‌ها سبب شده از میزان سرمایه‌گذاری خارجی در کوبا کاسته شود و همزمان ارسال پول از سوی کوبایی‌های ساکن خارج برای خانواده‌های‌شان با مانع مواجه شده است. رئیس‌جمهوری کوبا امیدوار است حامیان خارجی کوبا یعنی چین، روسیه و ونزوئلا بتوانند به رفع مشکلات کمک کنند. اما هیچ‌یک از این کشورها اشتیاقی به کمک جدید به کوبا ندارند. البته آنها همچنین مایل نیستند یک هم‌پیمان مفید را از دست بدهند. دولت کوبا گزینه‌های مثبت متعددی پیش رو ندارد. اما دولت بایدن نیز با گزینه‌های دشواری مواجه است. واکنش دولت بایدن به تظاهرات اخیر کوبا به‌دلیل لحن تند آن قابل‌توجه بود. بایدن از رژیم حاکم بر کوبا خواست به جای تقویت خود، صدای مردم را بشنود و نیازهای آنها را تامین کند. دولت بایدن از یکسو تحت فشار جمهوری‌خواهان و آمریکایی‌های کوبایی‌تبار است تا موضعی سخت در قبال حکومت کمونیستی کوبا اتخاذ کند و از سوی دیگر دموکرات‌ها خواستار احیای روند تنش‌زدایی آمریکا با کوبا هستند. فعلا دولت آمریکا تغییری در تحریم‌های شدیدی که در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ بر کوبا اعمال شد، ایجاد نکرده و به‌نظر می‌رسد اقدام در قبال کوبا جزو اولویت‌های فوری دولت بایدن نیست. نکته دیگر این است که تنها با گذشت زمان مشکل همه‌گیری کرونا در کوبا حل خواهد شد و زمینه برای جذب گردشگر و ارز فراهم می‌شود. اما پس از این دوره، سیاست‌های دولت نقشی تعیین‌کننده برای اقتصاد خواهد داشت.
