الگوی رفتاری حقیقی‌ها
به‌طور قطع، رفتار سهامدار حقوقی و سهامدار عمده در جهت خرید یا فروش سهم، می‌تواند مبنا و الگویی برای سهامدار حقیقی و خرد در تصمیم‌گیری و معاملات باشد. به عبارت دقیق‌تر، سهامداران خرد با بررسی نحوه معاملات حقوقی‌ها در بازار، اقدام به تصمیم‌گیری در جهت خرید، فروش یا نگهداری سهم می‌کنند. بررسی‌های تاریخی معاملات نشان می‌دهد که سهامداران حقوقی و بازیگران عمده، دید سرمایه‌گذاری بلندمدت‌تری نسبت به حقیقی‌ها دارند و کمتر درگیر نوسانات بازار سهام می‌شوند، به‌طوری‌که تحلیل سرمایه‌گذاران طی سال‌های گذشته حکایت از آن دارد که حقوقی‌ها اقدام به خرید سهام و نگهداری بلندمدت آن کرده و خود را درگیر نوسان‌گیری نمی‌کنند. این در حالی است که متاسفانه در گذر زمان و از روزهای انتهایی سال ۱۳۹۸، سهامداران حقوقی و سهامداران عمده نیز به نوسان‌گیری و کسب سود مقطعی روی آوردند و درگیر افت‌وخیزهای بازار شدند. این امر باعث می‌شود تا سهامدار حقیقی به‌شدت احساس نگرانی کند و از ثبات در خرید حقوقی احساس نااطمینانی داشته باشد، به عبارت دقیق‌تر، حقیقی‌ها از جابه‌جایی مهره بعدی حقوقی‌ها نگرانی داشته و اطلاعی از بازی بعدی سهامدار حقوقی در این سهم نداشته باشند. زمانی که سرمایه‌گذاران بورسی در مسیری قرار گیرند که از جابه‌جایی مهره بعدی توسط حقوقی‌ها در صفحه بازی نگران باشند، بازاری پرهیجان خواهیم داشت، به‌طوری‌که در چنین روندی سهامداران خرد در افت‌وخیزهای بازار سرمایه، بیش‌واکنشی داشته و جو کلی بازار را دستخوش تلاطم بیشتر خواهند کرد. در این راستا باید اذعان کرد که رشد اخیر شاخص کل بورس، جدا از حمایت صورت‌گرفته از سوی سهامداران عمده، نتیجه شفافیت در چندین عامل تاثیرگذار بر بازار سرمایه بوده است.
در این میان، می‌توان به شفاف شدن فضای سیاسی کشور، رشد قیمت در بازارهای جهانی، افزایش نرخ دلار، افزایش نرخ تورم، جذابیت قیمت سهام و P/ E پایین بازار و سهام پرپتانسیل و در نتیجه، کاهش ریسک بازار اشاره کرد. باید توجه کنیم که در چند ماه گذشته و قبل از در پیش گرفتن روند صعودی، شاهد تشکیل حباب منفی در بازار سهام بودیم. وقتی چنین شرایطی، به‌ویژه در سهام پرپتانسیل و بنیادی بازار رخ می‌دهد، قاعدتا این نتیجه حاصل می‌شود که رشد قابل توجهی در انتظار بازار است. در این میان، ورود پول حقوقی‌ها به بازار در کنار حمایت سهامداران از سهام تحت مالکیت خود سبب شد ریسک بازار سهام کاهش یابد و ترس سهامداران حقیقی از بین برود، به طوری‌که با توجه به حجم بالای سهامداران حقوقی در بازار، به‌خصوص در سهام خود و سهام بنیادی، سهامداران خرد نیز پول خود را به گردونه معاملات وارد کنند. مسلما نقش سهامداران عمده در رشد اخیر بازار تاثیر بسزایی دارد. از آنجا که توجه سرمایه‌گذاران به رفتار و حرکت سهامداران عمده و حقوقی است، قطعا خرید این گروه در بورس، سهامداران دیگر را هم به خرید ترغیب و تشویق می‌کند. گرچه در برهه‌ای از بازار مانند شرایط کنونی که تکنیکالیست‌ها نیز از مقاومت‌های پیش‌رو صحبت کرده بودند، شاهد فروش سهام از سوی حقوقی‌ها هستیم و حتی به نوسان‌گیری هم اقدام می‌کنند. باید توجه کرد که نقش سهامداران حقوقی در بازار سرمایه ایران کلیدی و مهم است و به هیچ عنوان نمی‌توان این نقش را نادیده گرفت.
همیشه حقوقی‌ها تعیین‌کننده جهت بازار بوده و هستند. همان‌طور که در مردادماه سال ۱۳۹۹ هر روز شاهد فروش سهام از سوی حقوقی‌ها بودیم و در مقابل، سهامداران حقیقی به جمع‌آوری سهم پرداختند.
عرضه هر روزه سهام از سوی حقوقی‌ها و به کناری نشستن و نظاره‌گر بودن سهامداران عمده سبب شد تا ریزش‌های بی‌سابقه‌ای را در سال گذشته تجربه کنیم. باید به این گروه از بازیگران اصلی بورس یادآوری کرد که اگر تعیین‌کننده جهت بازار هستید، در برهه‌ای از زمان این کار را انجام دهید که بازار دچار شوک منفی نشود. همواره حقوقی‌ها حامی یک سهم شناخته می‌شوند و چنانچه خود این گروه از سهامداران حتی در قیمت‌های پایین، حاضر به خرید و جمع‌آوری سهام خود نباشند، نتایج نامطلوبی برای بازار سهام به دنبال خواهد داشت. در این صورت، هرچقدر هم یک سهم ارزنده باشد، بازهم سهامدار خرد به بازار ورود نکرده و کاهش قیمت‌ها ادامه‌دار خواهد بود. در مقابل نیز چنین روندی حاکم است؛ به عبارت دقیق‌تر در زمان‌هایی که حقوقی اقدام به خرید و حمایت از سهم می‌کند، سیگنالی از ارزندگی و تداوم روند صعودی به بازار منعکس می‌کند. در نتیجه باید اذعان کرد که نقش حقوقی‌ها و سهامداران عمده در تعیین مسیر بازار سهام بسیار مهم، ارزنده و حیاتی است.
