شروطی که اجرایی نشد
با وجود اینکه شروط پنج‌گانه فرابورس برای پذیره‌نویسی سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال محقق نشد، پذیره‌نویسی سهام جدید این دو باشگاه از روز یکشنبه 15 اسفندماه 1400 شروع شد.
قیمت پذیره‌نویسی هر سهم باشگاه پرسپولیس برابر با 3387ریال معادل 74درصد خالص ارزش روز دارایی‌‌‌های این باشگاه و قیمت هر سهم باشگاه استقلال برابر با 2910ریال معادل 75درصد خالص ارزش روز دارایی‌‌‌های این باشگاه تعیین شده است.
مطابق بند «۴» ماده «۲۸» دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، قبل از عرضه و نقل و انتقال سهام در بازار فرابورس ایران نیاز است گزارش ارزش‌گذاری سهام از سوی شرکت‌های تامین سرمایه یا شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری تهیه و منتشر شود که این مهم در این پذیره‌نویسی محقق نشده است؛ بنابراین مقرر شد عرضه سهام این دو باشگاه با توجه به گزارش کارشناسان رسمی دادگستری انجام شود. خلاصه ارزش‌گذاری کارشناسان رسمی دادگستری در جدول بالا نشان داده شده است.
در خصوص ارزش برآوردی، نکاتی قابل ذکر است، نخست آنکه مهم‌ترین بخش ارزش‌گذاری مربوط به ارزش دارایی‌‌‌های نامشهود یا همان برند این دو باشگاه است که کارشناسان دادگستری از روش‌های مختلفی برای برآورد ارزش آن استفاده کردند؛ اما مفروضات مورد استفاده چندان مشخص نیست. به‌طور نمونه، سهم درآمد حاصل از برند از کل درآمدهای دو باشگاه حدود 60 تا 80درصد اعلام شده؛ اما مبنای این نسبت عنوان نشده است. همچنین نرخ تنزیل مورد استفاده 25درصد در نظر گرفته شده است که باتوجه به ریسک زیاد این دو باشگاه مناسب نیست؛ به‌ویژه زمانی که قرار است سهام این دو باشگاه در بازارسرمایه عرضه شود. نظر به اینکه میانگین بلندمدت صرف ریسک بازارسرمایه حدود 13درصد است و با در نظر گرفتن بتا برابر با بتای بازار، نرخ تنزیل مناسب برای تنزیل درآمدهای آتی این دو باشگاه حدود 33درصد است که در ارزش‌گذاری برند این دو باشگاه برابر با 25درصد لحاظ شده است.
نکته دومی که باید به آن اشاره کرد، این موضوع است که شرایط و مقررات حاکم بر فضای ورزش و رسانه کشور، مانع اصلی بهره‌‌‌برداری از برند این دو باشگاه شده؛ به طوری که مهم‌ترین بخش درآمد باشگاه‌‌‌های ورزشی در سطح جهان، درآمد حاصل از حق پخش تلویزیونی است که در ایران به دلیل ملاحظات سیاسی و اجتماعی و دولتی بودن این دو باشگاه، عملا درآمد این دو باشگاه از حق پخش تلویزیونی و حق نشر (کپی‌رایت) ناچیز است. بنابراین باید یادآور شد که هرچند برند این دو باشگاه در سطح کشور و قاره بسیار محبوب و شناخته‌شده است؛ اما به دلیل ساختار معیوب فضای ورزش و رسانه، بهره‌‌‌برداری مناسبی از برند این دو باشگاه صورت نمی‌گیرد. به همین دلیل، احتمال تحقق میزان درآمدی که کارشناسان رسمی دادگستری برای برند این دو باشگاه برآورد کرده‌‌‌اند، کم است.
نکته سوم در خصوص عرضه سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال، این است که عرضه سهام این دو باشگاه به صورت پذیره‌نویسی به عموم مردم که اکثرا هوادار این دو تیم هستند، صورت می‌گیرد و خاطرنشان می‌شود که ارزش این دو باشگاه، به دلیل ارزش برند آنها و محبوبیتشان نزد مردم است؛ نه مدیریت و سودآوری آنها، به همین دلیل، بهتر بود دوستان در وزارت اقتصاد، سازمان خصوصیسازی و وزارت ورزش، به‌عنوان مالکان اصلی این دو باشگاه، پذیره‌نویسی را به ارزش اسمی هزارریال به ازای هر سهم در دستور کار قرار می‌‌‌دادند تا علاوه بر تامین مالی برای این دو باشگاه، میزان مالکیت دولت در این دو باشگاه را تقلیل می‌‌‌دادند و هواداران نیز با قیمت مناسب، سهامدار باشگاه محبوب خود می‌‌‌شدند.
