چرا قیمت‌ها بالا باقی می‌ماند؟

اوپک‌پلاس روز پنج‌شنبه اعلام کرد که عرضه نفت خود را به جای ۴۰۰‌هزار بشکه، ۶۴۸‌هزار بشکه بالا خواهد برد. این خبر سبب شد تا قیمت‌ها کمی کاهش یابد؛ اما واقعیت این است که رشد عرضه نفت اوپک نمی‌‌‌تواند کاهش عرضه را جبران کند و سبب افت قیمت سوخت و نرخ تورم در اقتصادهای بزرگ شود. تصمیم اتحادیه اروپا برای تحریم نفت روسیه و پیش‌بینی رشد تقاضا از سوی چین قیمت‌ها را بالا نگه خواهد داشت. در واقع تحلیلگران معتقدند، قیمت نفت برای مدتی طولانی سه‌رقمی باقی خواهد ماند. اگر تقاضای چین پس از لغو قرنطینه‌ها در این کشور به‌سرعت افزایش یابد و عرضه نفت روسیه کاهش پیدا کند، بعید نیست که قیمت نفت به سطوح بسیار بالاتری افزایش یابد. درباره افق بازار نفت و عواملی که بر قیمت‌ها اثر می‌گذارند، دیدگاه‌‌‌های گوناگونی مطرح است. در ادامه به سه عاملی که سبب بالا باقی ماندن قیمت‌ها هستند، اشاره می‌شود. نخستین عامل، اقدام جدید اتحادیه اروپا یعنی تحریم نفتی روسیه است.

با آنکه رشد نرخ‌های تورم و افت نرخ رشد اقتصادها احتمال بروز رکود را مطرح کرده، بعید است که تقاضای جهانی برای نفت به حدی کاهش یابد که قیمت‌ها به شکل پایدار کم شود؛ یعنی همان فرآیندی رخ دهد که در سال ۲۰۰۸ مشاهده شد. از آنجا که اکنون مشکل اصلی در حوزه عرضه است، حتی اگر رکود رخ دهد، قیمت نفت خیلی کاهش نخواهد یافت. روز جمعه، اتحادیه اروپا به‌عنوان بخشی از ششمین دور تحریم‌‌‌ها علیه روسیه، نفت این کشور را تحریم کرد. اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپا ۶ماه فرصت دارند که به واردات نفت روسیه پایان دهند. همچنین برای توقف واردات تمامی فرآوردهای نفتی روسیه هشت‌ماه فرصت داده شده است. فعلا اتحادیه اروپا به خرید مقداری نفت از روسیه ادامه می‌دهد؛ اما در جست‌وجوی منابع جایگزین است. واقعیت این است که خرید از کشورهای دیگر، سبب افزایش هزینه‌‌‌ها می‌شود؛ یعنی قیمت نفت تحویلی بالا می‌رود و کشورهای اروپایی برای کاستن از هزینه‌ها، گزینه‌های متعددی در اختیار ندارند. آنچه جهان واقعا به آن نیاز دارد، افزایش عرضه است.

دومین عامل بالا باقی‌ماندن قیمت‌ها، ناکافی بودن جایگزین‌های نفت روسیه است. بنا به اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، سال پیش ۱۴‌درصد کل عرضه نفت جهان از سوی روسیه انجام شد و تحریم‌‌‌های غرب علیه روسیه سبب کمبود در بازار شده است. ماه آوریل، روسیه یک‌میلیون بشکه در روز از تولید نفت خود کاست و این رقم در نیمه‌دوم سال‌جاری به سه‌میلیون بشکه افزایش خواهد یافت. اعضای اوپک‌پلاس توافق کرده‌اند که در ماه‌‌‌های ژوییه و آگوست، عرضه روزانه نفت خود را هر ماه ۶۴۸‌هزار بشکه بالا ببرند. برای جبران کردن تاثیر تحریم‌های اعمال‌شده علیه روسیه ضروری است که عرضه در نیمه‌دوم سال ۳میلیون بشکه در روز بالا رود. تحقق این افزایش بسیار سخت است؛ زیرا از مدت‌‌‌ها پیش، سرمایه‌گذاری‌‌‌ها برای بالا بردن ظرفیت تولید ناکافی بوده و حتی اوپک‌پلاس برای بالا بردن عرضه روزانه به میزان ۶۴۸‌هزار بشکه با موانعی مواجه است.

سومین عامل بالا باقی‌ماندن قیمت‌ها، تقاضای بالای جهان برای نفت است. طی سه‌ماه اخیر، قرنطینه‌ها در چین از تقاضای این کشور برای نفت کاسته؛ اما قرنطینه‌ها در حال لغو شدن است و تقاضا افزایش خواهد یافت. چین می‌تواند میزان بیشتری نفت از روسیه بخرد؛ اما در هر حال، بزرگ‌ترین عامل جلوگیری‌کننده از رشد قیمت‌ها، قرنطینه شهرهای بزرگ چین بوده که در حال از بین رفتن است. نکته دیگر این است که تقاضا برای سوخت در آمریکا کاهش چشمگیری نداشته است. به‌رغم رشد ۵۰درصدی قیمت سوخت در این کشور نسبت به ۱۲ماه پیش، تقاضا تنها ۵‌درصد کمتر شده است. به این ترتیب، عواملی که از بالا باقی‌ماندن قیمت نفت حمایت می‌کنند، قدرتمند هستند و اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، بعید است که قیمت‌ها کاهش یابد.