اثر فنر ارزی بر حق بیمه

بخش آماری بیمه مرکزی، سالنامه صنعت بیمه برای سال ۱۳۹۵ را منتشر کرد. حق بیمه تولیدی صنعت بیمه، در نیمه اول دهه ۹۰، روند رو به رشدی را طی کرد. حق بیمه تولیدی، بیمه‌نامه‌هایی را شامل می‌شود که طی دوره گزارش، ازسوی موسسات بیمه صادر شده‌اند. این مبالغ در بیمه‌های غیرزندگی بر مبنای حق بیمه صادره و در بیمه‌های زندگی بر مبنای حق بیمه‌های دریافتی محاسبه می‌شود. در اولین سال دهه جاری، حق بیمه تولیدی کشور ۱۳ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شد. اما این عدد در سال ۱۳۹۵ به بیش از دو برابر رشد کرد و در عدد ۲۸ هزار میلیارد تومان ایستاد. اما آزاد شدن فنر ارزی در اوایل دهه ۹۰ موجب شد تا از نظر دلاری، حق بیمه تولیدی حتی با افت روبه‌رو شود؛ به‌طوری‌که حق بیمه تولیدی ۷/ ۱۰ میلیارد دلاری سال ۱۳۹۱، درست یک سال بعد ۴۰ درصد افت کرد و به ۵/ ۶ میلیارد دلار رسید. در سال‌های پس از آن شاخص دلاری با رشد مواجه شد و در پایان نیم دهه اول به ۹/ ۸ میلیارد دلار در پایان سال ۹۵ رسید. همین امر باعث شد تا رتبه ایران در جهان از نظر میزان حق بیمه تولیدی تغییری نکند و در جایگاه چهل‌و دوم تثبیت شود. این روند در حق بیمه سرانه نیز دیده می‌شود. حق بیمه سرانه از تقسیم حق بیمه تولیدی بر جمعیت هر کشور به دست می‌آید. این شاخص بیانگر مقدار حق بیمه‌ای است که هر نفر در یک کشور خاص به‌طور میانگین پرداخت می‌کند. درحالی‌که حق بیمه سرانه ریالی در طول ۵ سال ۲ برابر شد، اما حق بیمه دلاری با افت ۳۰ دلاری در طول نیم دهه مواجه شد.

نکته‌ دیگری که از کنکاش آمار به‌دست می‌آید، ترفیع جایگاه بیمه‌های عمر در سبد بیمه‌ای کشور است. در ابتدای دهه ۹۰، سهم بیمه زندگی ۸/ ۷ درصد بود اما این عدد در سال ۹۵ به ۵/ ۱۳ درصد ارتقا یافت. آمار نشان می‌دهد توجه به بیمه‌های عمر در کشور با استقبال فزاینده‌ای روبه‌رو شده است.همچنین رصد آمار نفوذ بیمه نشان می‌دهد، نسبت حق بیمه به GDP در دهه جاری با رشد مواجه شده است. این شاخص، وضعیت صنعت بیمه کشور را با کل اقتصاد موجود مقایسه می‌کند. ضریب نفوذ بیمه از تقسیم حق بیمه تولیدی به تولید ناخالص داخلی به‌دست می‌آید. با کمک این شاخص می‌توان درک کرد که حرکت صنعت بیمه در مقایسه با مجموعه اقتصاد کشور کندتر است یا سریع‌تر. این نسبت که در آغاز دهه ۹۰، ۸۶/ ۱ درصد بود در سال گذشته به ۲/ ۲ درصد صعود کرد. این روند نشان می‌دهد که صنعت بیمه با توجه به وضعیت اقتصادی داخل، روند مناسبی را طی می‌کند. روند صعودی از سال ۹۲ آغاز شده و سه سال دیگر تمدید شده است.

جایگاه ایران در مدار جهانی

اعداد و آمار نشان می‌دهد که صنعت بیمه کشور تا وضعیت مطلوب راه درازی در پیش دارد. آمارهای جهانی این صنعت گویای این واقعیت است. درحالی‌که سرانه حق بیمه تولیدی در کشور در سال گذشته به ۱۱۲ دلار رسیده بود، مقدار متوسط این عدد در جهان بیش از ۶۳۸دلار برآورد شده است. این یعنی هر ایرانی آنچه بابت بیمه می‌پردازد، حدودا یک ششم مقدار جهانی آن است. این فاصله بازگوکننده فاصله‌ای است که صنعت بیمه در کشور با شرایط استاندارد آن دارد. ضریب نفوذ بیمه دومین شاخصی است که این فاصله را بیشتر روشن می‌کند. میانگین این ضریب در جهان ۲۸/ ۶ درصد است، درحالی‌که آخرین آمار نشان می‌دهد که این ضریب در ایران ۲/ ۲ درصد است.در فاصله سال‌های ۹۱ تا ۹۵، سهم ایران از حق بیمه‌‌های جهان با افت مواجه شد. ایران که در سال ۹۱، ۲۳/ ۰ درصد از حق بیمه‌های جهان را تولید می‌کرد، در سال ۹۲ به سهم ۱۴/ ۰درصدی بسنده کرد. اما در سال‌های بعد از آن، این افت ترمیم شد. در سال گذشته این سهم به ۱۹/ ۰ درصد رسید.بالاترین حق بیمه سرانه در جهان در اختیار هلند است. هر هلندی در سال ۲۰۱۶ به‌طور متوسط ۴۷۰۰ دلار بابت بیمه پرداخت کرده است. شهروندان آمریکایی دومین رتبه را در این شاخص دارند. میانگین سرانه حق بیمه در این کشور ۴۱۷۰ دلار است. در میان کشورهای پیشرفته، کمترین حق بیمه در اختیار چین با سرانه ۳۴۰ دلار است.

بانک و بیمه