روایت بانک مرکزی از شاخص تورم پیش‌نگر نشان می‌دهد
افزایش شکاف تورم تولید و مصرف
کارشناسان معتقدند فاصله نرخ تورم تولید‌کننده و مصرف‌کننده در برخی ماه‌ها بیشتر یا کمتر می‌شود، اما در بلندمدت مسیر حرکتی این دو شاخص، تقریبا یکسان است. از سوی دیگر، شاخص بهای تولید‌کننده را می‌توان به‌عنوان یک شاخص پیش نگر برای شاخص بهای مصرف‌کننده معرفی کرد. زیرا هر تغییر قابل توجهی در این شاخص با یک وقفه زمانی به شاخص بهای مصرف‌کننده منتقل می‌شود. البته این رویه در برخی ماه‌ها به دلیل کنترل اسمی قیمت‌های مصرف‌کننده با اختلال روبه‌رو می‌شود. همچنین به دلیل مشترک بودن بخش قابل توجهی از اقلام گزارش تولید‌کننده و مصرف‌کننده، در برخی از ماه‌ها هم حرکتی شاخص نیز مشخص است. دیگر آمارهای این گزارش نشان می‌دهد در نخستین ماه زمستان رشد ماهانه گروه صنعت، معادل ۳/ ۲ درصد بوده است. رشد تورم گروه صنعت یک علامت مثبت برای اقتصاد است. به این معنی که امکان افزایش قیمت در این بخش مهیا شده است. وقتی افزایش تقاضا در اقتصاد به وجود می‌آید و تقاضا برای تولید کالاها بیشتر می‌شود، در نتیجه قیمت این گروه نیز افزوده می‌شود. آمارهای بانک مرکزی در نیمه نخست سال جاری حاکی از رشد مثبت تقاضا در اقتصاد کشور بود.
تورم‌تولید‌کننده در ابتدای زمستان
بانک مرکزی گزارش تورم تولید‌کننده در دی ماه سال جاری را منتشر کرد. براساس گزارش منتشر شده، تورم ماهانه شاخص تولید‌کننده در دی ماه ۱/ ۱ واحد درصد بوده که به نسبت ماه گذشته از شدت رشد آن کاسته شده است. تورم ماهانه این شاخص در آذر ماه ۵/ ۱ درصد بوده است که به این ترتیب در دی ماه به نسبت ماه قبل ۴/ ۰ واحد درصد کاهش را تجربه کرده است. بررسی روند تورم ماهانه شاخص تولید‌کننده نشان می‌دهد در ابتدای تابستان (تیرماه) نرخ تورم ماهانه ۱/ ۱ درصد بوده است و در مرداد ماه به ۷/ ۱ درصد می‌رسد اما پس از آن روند نزولی در پیش می‌گیرد به‌طوری که در شهریور و مهر به ترتیب تورم ۴/ ۱ و ۳/ ۱ درصد را ثبت می‌کند. اما اتفاق مهم این است که در آبان ماه تورم ماهانه پس از چهار ماه به زیر یک درصد رسیده و حدود ۶/ ۰ درصد ثبت می‌شود. اما پس از آن در آذر ماه مجددا افزایش یافته و به حدود ۵/ ۱ درصد می‌رسد. اگرچه تورم ماهانه شاخص تولید‌کننده در دی ماه از ماه قبل خود کمتر بوده است اما تورم بیش از یک درصد آن همچنان قابل توجه است. البته افزایش نرخ دلار در ماه‌های گذشته مهم‌ترین دلیل افزایش تورم این شاخص بوده است. هر چند به‌نظر می‌رسد این شاخص در مقابل فشار تورمی نرخ دلار مقاومت خوبی از خود نشان داده است. چرا که بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ دلار در دی ماه رشدی معادل ۶/ ۸ درصد را ثبت کرده است که با توجه به این رشد چشمگیر، تورم ماهانه شاخص تولید‌کننده قابل توجیه است.از سوی دیگر با توجه به افزایش تورم ماهانه تولید‌کننده، بررسی روند تورم ماهانه مصرف‌کننده نشان می‌دهد در دی ماه، برخلاف انتظار کاهش قابل توجهی داشته است. گزارش‌ها نشان می‌دهد تورم ماهانه مصرف‌کننده در آبان ماه (پس از شش ماه) به بالای یک درصد رسید. پس از آن در آذر ماه بر رشد آن افزوده شده و به حدود ۹/ ۱ درصد افزایش پیدا کرده که با توجه به تورم ۵/ ۱ درصدی شاخص تولید‌کننده در ماه مذکور قابل پیش بینی بوده است. اما با تورم ماهانه شاخص مصرف‌کننده در دی ماه ۴/ ۰ درصد گزارش شده است که فاصله قابل توجهی با شاخص تولید‌کننده این ماه دارد.
شکاف تورم تولید‌کننده و مصرف‌کننده
خلاصه نتایج شاخص بهای تولید‌کننده دی ماه نشان می‌دهد تورم نقطه به نقطه این شاخص ۹/ ۱۰ درصد بوده است. بررسی روند تورم نقطه به نقطه این شاخص نشان می‌دهد از مرداد ماه تورم دورقمی شده است و به ۱۰ درصد رسیده است. روند تورمی در دو ماه شهریور و مهر نیز صعودی بوده و در مهرماه به سطح ۶/ ۱۱ درصد رسیده اما پس از آن در آبان ماه با کاهش ۳/ ۰ واحد درصدی به سطح ۳/ ۱۱ درصد می‌رسد. روند نزولی یک ماه دیگر نیز ادامه پیدا کرده و در آذر ماه به ۷/ ۱۰ درصد رسید. اما در دی ماه با رشد ۲/ ۰ واحد درصدی مواجه شد.از سوی دیگر براساس گزارش‌های بانک مرکزی، شاخص تورم تولید‌کننده از شاخص تورم مصرف‌کننده پیشی گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد این اتفاق از مرداد ماه ملموس بوده است. به‌طوری که شکاف بین تورم نقطه به نقطه این دو شاخص در مرداد ماه ۴/ ۱ واحد درصد بوده و با فاصله گرفتن تورم سالانه تولید‌کننده از مصرف‌کننده در مهرماه به ۲/ ۳ واحد درصد رسیده است. البته در آبان ماه این دو شاخص به هم نزدیک‌تر شده و شکاف آنها به ۷/ ۱ واحد درصد رسید و روند همگرایی این دو شاخص در آذر ماه سریع‌تر بوده و حدودا ۷/ ۰ درصد بوده است. اما در دی ماه مجددا شکاف این دو شاخص افزایش پیدا کرده و به ۲/ ۱ درصد رسیده است. برخی اقتصاددانان معتقدند افزایش تورم تولید‌کننده به نسبت تورم مصرف‌کننده نشان از وجود فشار برای تثبیت قیمت در بخش عرضه است در حالی که قیمت مواد اولیه برای تولید با افزایش مواجه بوده است. به این معنا که قیمت تولید کالاها افزایش پیدا کرده اما به همان نسبت قیمت کالا برای مصرف‌کننده رشد نکرده است. این عامل سبب کاهش حاشیه سود در تولید شده و در نهایت سبب کاهش سرعت خروج از رکود خواهد شد.
جزئیات شاخص تولید‌کننده
گزارش رسمی بانک مرکزی نشان می‌دهد شاخص تولید‌کننده در دی ماه سال جاری به سطح ۸/ ۲۵۸ واحد رسیده است. این شاخص در برگیرنده هشت گروه اصلی کشاورزی، ساخت، حمل و نقل انبارداری، هتل و رستوران، اطلاعات و ارتباطات، آموزش، بهداشت و سایر فعالیت‌های خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی است. در میان این هشت گروه اصلی، گروه صنعت با ضریب اهمیت بالای ۵۰ درصد بیشترین اثر را در شاخص کل دارد. این گروه در دی ماه تورمی معادل ۳/ ۲ درصد داشته است. درصد تغییر گروه صنعت به نسبت ماه مشابه سال قبل نیز حدود ۸/ ۱۱ درصد بوده است. گروه هتل و رستوران و سایر فعالیت‌های خدمات عمومی نیز در ماه مورد بررسی تورم ماهانه یک درصد را ثبت کرده‌اند. در میان این هشت گروه دو گروه حمل و نقل و کشاورزی تورم ماهانه منفی داشته‌اند. براساس این گزارش، تورم ماهانه گروه حمل و نقل منفی ۳/ ۰ درصد و گروه کشاورزی منفی ۱/ ۰ درصد بوده است. گروه اختصاصی خدمات نیز تورم ماهانه ۲/ ۰ درصد داشته است. این گروه نیز تاثیر بیش از ۳۰ درصد در شاخص کل دارد اما افزایش ۲/ ۰ درصدی آن ترمزی بر افزایش بیشتر شاخص بوده است. گزارش منتشر شده نشان می‌دهد در میان گروه‌های تشکیل دهنده شاخص کل تولید‌کننده، تورم نقطه به نقطه گروه آموزش بیشترین افزایش را داشته است. براساس گزارش موجود، تورم نقطه به نقطه گروه آموزش ۱۴ درصد بوده است که به نسبت آذر ماه ۳/ ۰ واحد درصد افزایش داشته است. گروه سایر فعالیت‌ها نیز با رشد ۹/ ۱۲ درصدی در جایگاه دوم قرار دارد. کمترین افزایش نیز به گروه اطلاعات و ارتباطات اختصاص داشته که تورم آن در دی ماه به نسبت ماه مشابه سال گذشته ۴/ ۲ درصد گزارش شده است.
ارسال نظر