بررسی آمار رشد اقتصادی دو نهاد آماری کشور نشان می‌دهد

واگرایی اثر نفتی در رشد اقتصادی

دنیای اقتصاد : مرکز آمار کشور آمار رشد اقتصادی فصل بهار را چند روز پس از آمار بانک مرکزی منتشر کرد. براساس آمار منتشر شده رشد ناخالص داخلی با احتساب نفت در سه ماه نخست سال‌جاری ۷/ ۱ درصد بوده و رشد ناخالص داخلی بدون نفت ۹/ ۱ درصد بوده است. در واقع این آمار نشان می‌دهد که اثر رشد بخش نفت بر رشد اقتصادی بسیار ناچیز بوده است. درحالی‌که در آمار منتشر شده توسط بانک مرکزی، رشد اقتصادی بدون نفت کشور در سه ماه نخست سال‌جاری ۷/ ۰ درصد و رشد اقتصادی با نفت ۸/ ۱ درصد بوده است که نتیجه کاملا متفاوت از اثر نفت بر رشد اقتصادی را نشان می‌دهد.

 گزارش مرکز آمار کشور نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی کشور با نفت به قیمت پایه سال ۹۰، در سه ماه نخست سال‌جاری، ۸/ ۱۸۲ هزار میلیارد تومان و تولید ناخالص داخلی کشور بدون نفت به قیمت پایه سال ۹۰ حدودا ۱/ ۱۴۱ هزار میلیارد تومان بوده است. رشد تولید ناخالص داخلی کشور با احتساب نفت به نسبت مدت مشابه سال گذشته رشد ۷/ ۱ درصدی و در تولید ناخالص داخلی بدون نفت و رشد ۹/ ۱ را نشان می‌دهد. بررسی روند رشد اقتصادی کشور که توسط مرکز آمار منتشر شده نشان می‌دهد رشد تولید ناخالص داخلی کشور با احتساب نفت در فصل زمستان ۹۶ رشد ۴/ ۱ درصدی را ثبت کرده که در فصل بهار کمی افزایش یافته است. اما رشد تولید ناخالص داخلی کشور بدون نفت در فصل زمستان ۹۶ حدود ۹/ ۲ درصد بوده که در فصل بهار سال‌جاری به حدود ۹/ ۱ درصد رسیده است. علاوه‌بر این رشد اقتصادی کشور بدون نفت در سه ماه نخست سال گذشته ۷/ ۵ درصد و رشد تولید ناخالص داخلی کشور با نفت در مدت مذکور ۶ درصد بوده است.

  رشد منفی در بخش کشاورزی

در گزارش مرکز آمار کشور، گروه‌ها به سه دسته کلی کشاورزی، صنعت و خدمات تقسیم می‌شود. براساس طبقه‌بندی انجام شده، گروه کشاورزی شامل بخش‌های زراعت و باغداری، دامداری، جنگلداری و ماهیگیری، گروه صنعت شامل زیر بخش‌های استخراج نفت خام و گاز طبیعی، استخراج سایر معادن، صنعت، تامین آب، برق و گاز طبیعی و ساختمان است و گروه خدمات شامل زیربخش‌های عمده و خرده فروشی، فعالیت‌های خدماتی مربوط به تامین جا و غذا، حمل‌و‌نقل، انبارداری، پست، اطلاعات و ارتباطات، فعالیت‌های مالی و بیمه، مستغلات، کرایه و خدمات کسب‌و‌کار و دامپزشکی، اداره امور عمومی و خدمات شهری، آموزش، فعالیت‌های مربوط به سلامت انسان و مددکاری اجتماعی و سایر خدمات عمومی، اجتماعی، شخصی و خانگی است.

براساس گزارش این مرکز، رشد اقتصادی در سه ماه نخست سال‌جاری در گروه کشاورزی منفی ۸/ ۰ درصد بوده است. در این گروه رشد بخش کشاورزی منفی یک درصد و رشد بخش ماهیگیری به نسبت فصل بهار سال گذشته مثبت ۸/ ۵ درصد ارزیابی شده است.علاوه‌بر این رشته فعالیت‌های گروه صنعت نیز ۴/ ۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است. در این گروه نیز بخش معدن یک درصد، استخراج نفت و گاز طبیعی یک درصد، صنعت منفی ۱/ ۱ درصد، تامین آب، برق و گاز طبیعی ۴/ ۱ درصد و گروه ساختمان منفی یک درصد رشد سالانه را ثبت کرده‌اند.

گروه خدمات نیز در سه ماه نخست سال‌جاری به نسبت فصل بهار سال گذشته رشد ۲/ ۳ درصدی را تجربه کرده است. در این گروه بیشترین رشد اقتصادی در سه ماه نخست سال‌جاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته فعالیت‌های مالی و بیمه بوده که رشد ۵ درصدی را ثبت کرده است. پس از آن بخش حمل ونقل، انبارداری، پست، اطلاعات و ارتباطات رشد فصلی ۹/ ۴ درصد داشته است. اما بخش عمده و خرده‌فروشی، فعالیت‌های خدماتی مربوط به تامین جا و غذا کمترین رشد را ثبت کرده است. آمار‌ها نشان می‌دهد این بخش در سه ماه نخست سال‌جاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۱/ ۰ درصد رشد داشته است.

  تفاوت در آمار بانک مرکزی و مرکز آمار

بانک مرکزی و مرکز آمار دو نهاد محاسبه گر رشد اقتصادی هستند که آمار‌های خود را با روش‌های مختلفی محاسبه می‌کنند که در برخی بخش‌ها اختلاف قابل توجهی دارند. در آخرین گزارشی که بانک مرکزی منتشر کرده است، رشد ناخالص داخلی کشور در سه ماه اول سال‌جاری را ۸/ ۱ درصد محاسبه کرده است. مرکز آمار نیز رشد ناخالص داخلی را ۷/ ۱ درصد محاسبه کرده است که تفاوت قابل توجهی در این زمینه وجود ندارد. اما رشد ناخالص داخلی بدون نفت در آمار منتشر شده مرکز آمار کشور ۹/ ۱ درصد و در محاسبه بانک مرکزی ۷/ ۰ درصد بیان شده است که در این قسمت تفاوت قابل ملاحظه‌ای دیده می‌شود.

بانک مرکزی در گزارش رشد اقتصادی کشور ارزش افزوده گروه‌های اقتصادی را در چهار گروه کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و خدمات منتشر می‌کند. براساس آخرین گزارش منتشر شده بانک مرکزی رشد اقتصادی کشور در سه ماه نخست سال‌جاری در گروه کشاورزی ۳/ ۰ درصد، در گروه نفت ۲/ ۵ درصد، در گروه صنایع و معادن ۱/ ۰ درصد و در گروه خدمات ۱/ ۱ درصد بوده است. اما در آمار منتشر شده مرکز آمار کشور رشد اقتصادی بخش نفت در زیر گروه صنایع و معادن جای گرفته است. با این وجود رشد بخش صنایع و معادن در آمار منتشر شده مرکز آمار کشور ۴/ ۰ درصد بوده است. در گروه خدمات نیز رشد ارزش افزوده این بخش در گزارش مرکز آمار ۲/ ۳ درصد بوده که تفاوت معناداری با آمار بانک مرکزی دارد.  کارشناسان معتقدند دلیل تفاوت گزارش‌های منتشر‌شده این است که بانک مرکزی و مرکز آمار کشور سبد‌های متفاوتی را برای بررسی آمار رشد اقتصادی دارند. با توجه به این موضوع که این دو نهاد سبد کالایی متفاوت از یکدیگر را برای محاسبه نرخ رشد اقتصادی در نظر می‌گیرند، آمار ارائه شده توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با یکدیگر تفاوت دارند.