به‌عنوان‌مثال قیمت بنزین در ایران هزار تومان است. اگر قیمت بنزین در کشورهای مختلف جهان را ۶۰ سنت و دلار را ۱۰ هزار تومان در نظر بگیریم، قیمت بنزین در ایران در حدود ۵ هزار تومان با قیمت واقعی آن فاصله دارد. این فاصله ۵ هزارتومانی باید از جایی تامین شود. این سوال پیش می‌آید که هزینه این بنزین را چه کسی می‌دهد؟ در ابعاد کلان‌تر در کشور ایران سالانه حدود ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می‌شود. کسانی که شعار انرژی و سوخت ارزان می‌دهند باید نشان دهند چه کسی در حال پرداخت هزینه این سوخت ارزان است.

واضح است که ۱۰۰ میلیارد دلار رانت انرژی توسط دولت پرداخت نمی‌شود زیرا دولت به تنهایی مالکیت نفت و گاز را بر عهده ندارد. نفت ملی است و به همه مردم ایران تعلق دارد، دولت نیز نماینده مردم در بهره‌برداری از این ذخایر است و تمامی درآمدهای دولت از منابع طبیعی باید درنهایت در راستای رفاه و پیشرفت عمومی خرج شود. پس دولت نمی‌تواند در جایگاهی باشد که این هزینه را متقبل شود. از طرفی شخص رئیس‌جمهور هم از جیب شخصی خود توانایی پرداخت چنین پولی را ندارد. و در نهایت این مردم هستند که این هزینه را باید پرداخت کنند.

بنا به اطلاعاتی که بانک مرکزی جمهوری اسلامی در سال ۱۳۹۵ منتشر کرده است ۶۰ درصد مصرف کشور توسط سه دهک بالای جامعه انجام می‌‎شود. می‌توان نتیجه گرفت چیزی در حدود ۶۰ میلیارد دلار از این یارانه انرژی به این ۳ دهک جامعه (معادل ۲۴ میلیون نفر) می‌رسد. سه دهکی که اکثریت شهرنشین هستند، خودروی شخصی دارند و عموما تریبون‌داران بزرگ کشور هستند. همین سه دهک هستند که مدام به بهانه «مردم» بر طبل این رانت عظیم می‌کوبند و برخی از مجریان صداوسیما در برنامه‌های مختلف تلویزیونی با تکرار همان حرف‌ها از آن حمایت می‌کنند. در واقع فاکتور این بنزین ارزان دقیقا توسط قشر بسیار فقیر جامعه و دهک‌های درآمدی پایین پرداخت می‌شود که برای خرید مایحتاج روزانه خود نیز دچار مشکل است. اگر شما برای صرف ناهار به رستوران می‌روید و هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنید به این معنی است که پول شما را کسی دیگر داده است. هیچ‌کسی ناهار مجانی به شما نخواهد داد. انرژی ارزان همان وعده غذایی است که ثروتمندان از آن بهره می‌برند و فقرا هزینه آن را می‌پردازند. بهتر است قشر تریبون‌دار و ثروتمند جامعه دست از ناهار خوردن مجانی (استفاده از رانت انرژی) بردارد و دستش را از جیب فقرای جامعه بیرون کند.

اخبار مرتبط