سه راه متناقض فدرال‌رزرو

در فاصله زمانی محدود  ۶ ماهه، انتظارات بازار از ۳ نوبت رشد نرخ بهره در سال ۲۰۱۹ میلادی به‌گونه‌ای وارونه شد که حالا انتظار یک نوبت کاهش نرخ سود بانکی با احتمال ۶۲ درصد در اتمسفر پولی واشنگتن حکمفرما شده است.تغییر مهمی که در انتظارات اخیر درست پس از اتمام نشست کمیته بازار آزاد رخ داد  افت ۳ درصدی احتمال کاهش نرخ بهره به اندازه (۲۵/ ۰ درصد) نسبت به  هفته گذشته بود این واکنش نشان می‌دهد بازار نیز تا حدی متوجه موقتی بودن توقف عملیات انقباضی فدرال رزرو شده است. در صورتی که این سناریو در آینده محقق شود، بزرگ‌ترین مخالف آن کاخ سفید و شخص دونالد ترامپ خواهد بود. حلقه ترامپ بارها از «جرومی پاول» به دلیل انقباض پولی انتقاد کرده بود و حتی مشاور ترامپ خواستار کاهش نرخ بهره تا سطح ۲ درصدی شد. به این ترتیب، هراس کاخ سفید نسبت به فرضیه پیشروی انقباض نرخ‌های بهره، با استراتژی نفوذ بیشتر در هیات‌مدیره این نهاد پاسخ داده شده است. نامزدهای ترامپ برای کرسی‌های خالی این هیات با توجه به پیشینه سیاسی و اقتصادی آنها از تلاش کاخ سفید در همین راستا حکایت دارد. یکی از نامزدهای معرفی‌شده از سوی دونالد ترامپ، «هرمن کین»، در میان جمهوری‌خواهان سنا نیز مخالفان جدی دارد. روز گذشته تعداد سناتورهای جمهوری‌خواه و مخالف کین به ۴ نفر رسید. به این ترتیب، جمعیت دموکرات‌ها به‌علاوه این ۴ سناتور منجر به نتیجه ۵۱ به ۴۹ در آرا خواهد شد که به معنای ۵۱ رای مخالف است.

یورش بانک مرکزی چین به طلا

در شرق دور نیز بانک مرکزی چین تحولاتی در ذخایر ارزی خود انجام می‌دهد.  بانک مرکزی چین در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرد که برای چهارمین ماه متوالی ذخایر طلای خود را افزایش داد. در همین حال ذخایر طلای چین در ماه گذشته میلادی یعنی مارس ۲/ ۱۱ تن رشد داشت. همچنین چین در ماه دسامبر سال ۲۰۱۸ میلادی، ژانویه و فوریه سال‌جاری میلادی هم به ترتیب ۹۵/ ۹ تن، ۸/ ۱۱ تن و ۱۰ تن طلا به ذخایر خود افزوده بود. بانک مرکزی چین اعلام کرد ذخایر فعلی طلای این کشور یک هزار و ۸۹۴ تن است. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده طلا در جهان محسوب می‌شود. خرید طلا در راستای کاهش اتکا به دلار آمریکا از سوی چینی‌ها در حال انجام است. همچنین دیگر کشورها از قبیل روسیه و ژاپن نیز به فروش ذخایر دلار آمریکا و اوراق خزانه‌داری ایالات‌متحده روی آورده‌اند. تحلیلگران بازار بورس روند کند رشد اقتصاد جهانی و بلاتکلیفی‌ها در حوزه جنگ تجاری میان چین و آمریکا را دارای نقش جدی در افزایش ذخایر طلای چین می‌دانند. البته چین از اکتبر ۲۰۱۶ میلادی تا نوامبر ۲۰۱۸ میلادی اقدام به انتشار آمار ذخایر طلای خود نکرده بود.

رقابت چین و روسیه

در ماه ژانویه سال‌جاری میلادی براساس آمار شورای جهانی طلا چین ششمین دارنده بزرگ ذخایر طلای جهان بود. همچنین بلومبرگ نیز گزارش کرده، اگر چین روند انباشت شمش‌های طلا را با سرعت فعلی در سال ۲۰۱۹ میلادی ادامه دهد، ممکن است تا پایان سال‌جاری میلادی به رتبه پنجم برسد و روسیه را با ذخایر ۲ هزار و ۱۴۹ تنی طلا پشت سر خواهد گذاشت. تلاش چین و روسیه برای کاهش قدرت دلار در ذخایر ارزی خود و جهانی صورت گرفته است.

کاهش سهم دلار در ذخایر ارزی جهان

براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، سهم دلار از مجموع ذخایر ارزی جهان به کف ۶ سال اخیر نزول کرده است. صندوق بین‌المللی پول در گزارشی اعلام کرده است سهم دلار از ذخایر ارزی به ۶۲/ ۶ تریلیون دلار کاهش یافته است که پایین‌ترین سطح در طول شش سال اخیر است. دلایل زیادی برای کاهش سهم دلار از ذخایر ارزی جهانی از سال ۲۰۱۳ تاکنون وجود دارد؛ سال گذشته چین و روسیه با امضای قراردادهای نفتی مبتنی‌بر ارزهای غیردلاری، جنگ ارزی با آمریکا را شدت بخشیدند و حتی کشورهای اروپایی نظیر آلمان نیز به فکر جایگزین کردن یورو با دلار در قراردادهای خارجی افتاده‌اند. اگر کاهش تمایل کشورها به دلار ادامه داشته باشد پیامدهای آن بر روی قدرت خرید و در صورت تنش‌های بالاتر، افزایش لجام‌گسیخته تورم را شاهد خواهیم بود. در شرایطی که شاخص دلار تقریبا از ژوئن سال گذشته تاکنون دارای نوسانات محدودی بوده است باید دلایل دیگری برای این کاهش یافت. بدهی آمریکا که از سال ۲۰۰۹ با شتاب زیادی رو به افزایش رفته است یکی از این دلایل است. اکنون این بدهی حدود ۲۲ تریلیون دلار است و کسری تجاری آمریکا با کشورهای دیگر که بخش بزرگی از آن به خاطر قدرت دلار است باعث شده تا دولت آمریکا وارد جنگ تجاری با شرکای بزرگ خود شود. تا پایان سال گذشته کسری بودجه دولت آمریکا به ۶۰ میلیارد دلار رسید. شاید دلیل مهم دیگر کاهش تمایل کشورها به نگهداری دلار مربوط به استفاده ابزاری واشنگتن از دلار برای پیشبرد اهداف و تحریم‌های این کشور علیه کشورهای دیگر دانست.