آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که در بهمن‌ماه سال گذشته در کل کشور بالغ‌بر ۶/ ۶ میلیون فقره چک به ارزش حدود ۱/ ۷۴ هزار میلیارد تومان مبادله شده که نسبت به دی‌ماه از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۵/ ۸ درصد و ۶/ ۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد. علاوه‌بر این، در ماه مذکور، حدود ۶ میلیون فقره چک به ارزش حدود ۹/ ۶۵ هزار میلیارد تومان وصول شده که نسبت به دی‌ماه از نظر تعداد ۷/ ۷ درصد کاهش و از نظر مبلغ ۳/ ۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد؛ بنابراین در بهمن‌ماه در کل کشور ۳/ ۹۰ درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و ۹/ ۸۸ درصد از کل مبلغ چک‌های مبادله‌ای وصول شده است. از سوی دیگر در ماه مورد بررسی، ۶۴۲ هزار فقره چک به ارزشی در حدود ۲/ ۸ هزار میلیارد تومان برگشت داده شده است که نسبت به دی‌ماه از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۷/ ۱۵ درصد و ۷ درصد کاهش داشته است. گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که در بهمن‌ماه ۹۷، در کل کشور حدود ۶/ ۱۶ هزار فقره چک به ارزشی در حدود ۶/ ۷ هزار میلیارد تومان به دلایل کسری یا فقدان موجودی برگشت داده شده است. در واقع در کل کشور از نظر تعداد ۹/ ۹۵ درصد و از نظر ارزش ۸/ ۹۲ درصد از کل چک‌های برگشتی به دلایل کسری یا فقدان موجودی بوده است. نگاهی به روند آمار چک نشان می‌دهد که نسبت چک برگشتی به مبادله‌ای در بهمن‌ماه هم از نظر تعداد و هم از نظر مقدار به نسبت دی‌ماه با کاهش مواجه بوده است. آمار‌ها نشان می‌دهد که در دی‌ماه نسبت چک‌های برگشتی به مبادله‌ای از نظر تعداد ۶/ ۱۰ درصد و از نظر مقدار ۹/ ۱۱ درصد بوده است که در بهمن‌ماه به ترتیب از نظر تعداد با کاهش ۹/ ۰ واحد درصد به ۷/ ۹ درصد و از نظر مقدار با ۸/ ۰ واحد درصد به ۱/ ۱۱ درصد رسیده است.

چک‌های برگشتی در تهران

آمار منتشر شده بانک مرکزی نشان می‌دهد که در بهمن‌ماه ۹۷، تعداد چک‌های مبادله شده در سه استان تهران، اصفهان و خراسان ۷/ ۵۲ درصد از تعداد چک‌های مبادله‌ای کل کشور را تشکیل می‌دهد. به این ترتیب استان تهران ۱/ ۳۵ درصد، اصفهان ۷/ ۹ درصد و خراسان رضوی ۹/ ۷ درصد از تعداد چک‌های مبادله‌ای کل کشور را تشکیل داده‌اند. همچنین ۴/ ۶۵ درصد از ارزش چک‌های مبادله‌ای در سه استان تهران با ۳/ ۵۴ درصد، خراسان رضوی با ۶/ ۵ درصد و اصفهان با ۵/ ۵ درصد مبادله شده است که بیشترین سهم را در مقایسه با سایر استان‌ها دارا بوده‌اند. آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد در بهمن‌ماه سال گذشته در استان تهران تعداد ۳/ ۲ میلیون فقره چک به مبلغ ۴۰ هزار و ۲۳۳ میلیارد تومان مبادله شده است. محاسبات نشان می‌دهد از این تعداد چک مبادله شده در استان تهران، ۷/ ۹۰ درصد آن یعنی معادل ۱/ ۲ میلیون فقره در بهمن‌ماه وصول شده است. از نظر مبلغی نیز حدود ۳۵ هزار و ۸۳۴ میلیارد تومان چک وصولی و حدود ۴ هزار و ۳۹۹ میلیارد تومان آن برگشتی بوده است. به‌عبارت دیگر از نظر مبلغی تنها ۹/ ۱۰ درصد از چک‌ها برگشت خورده‌اند. آمار منتشر شده نشان می‌دهد از این مبلغ چک برگشتی در شهر تهران ۳ هزار و ۹۷۰ میلیارد تومان آن به‌دلیل کسری یا فقدان موجودی و ۴۲۹ میلیارد تومان آن به دلایل مختلفی مانند عدم‌تطابق امضا، نقص امضا، مغایرت عددی و حروفی، مخدوش بودن امضا و... بوده است.

آمار چک‌های برگشتی در سایر استان‌ها

آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد در بهمن‌ماه سال گذشته، در کل استان‌های کشور به جز استان تهران که بالاترین مقدار چک‌های مبادله‌ای از نظر تعداد و مبلغ را داراست، ۳/ ۴ میلیون فقره چک به مبلغ ۳۳ هزار و ۸۹۵ میلیارد تومان بوده که از نظر تعداد ۱۰ درصد و از نظر مقدار ۳/ ۱۱ درصد آنها برگشتی بوده است.

در بهمن‌ماه سال گذشته، در بین سایر استان‌های کشور به جز استان تهران، بیشترین نسبت تعداد چک‌های وصولی به کل چک‌های مبادله‌ای، به ترتیب به استان‌های گیلان با ۶/ ۹۲ درصد،  البرز ۹/ ۹۱ درصد و خوزستان ۹۱ درصد  اختصاص یافته است و  استان‌های کهکیلویه و بویراحمد، کرمان و کردستان به ترتیب با نسبت تعداد چک‌های وصولی به کل چک‌های مبادله‌شده ۷/ ۸۴ درصد، ۷/ ۸۵ درصد و ۹/ ۸۵ درصد پایین‌ترین درصد را به خود اختصاص داده‌اند. از سوی دیگر در بین استان‌های کشور به جز تهران بیشترین نسبت ارزش چک‌های وصولی به کل ارزش چک‌های مبادله‌ای به ترتیب به استان‌های خراسان شمالی با ۶/ ۹۲ درصد،  کرمانشاه و خوزستان هر یک ۵/ ۹۲ درصد و گیلان ۴/ ۹۱ درصد اختصاص یافته است. در بین استان‌های کشور، بیشترین نسبت ارزش چک‌های برگشتی به دلایل کسری یا فقدان موجودی به کل ارزش چک‌های برگشتی در استان، به ترتیب به استان‌های بوشهر و خراسان‌جنوبی به‌طور مشترک ۱/ ۹۸ درصد، کرمان ۶/ ۹۷ درصد و خوزستان ۵/ ۹۷ درصد اختصاص یافته است و استان‌های کهکیلویه و بویر احمد با ۵۵ درصد، لرستان با ۶/ ۸۴ درصد و زنجان با ۹۲ درصد کمترین نسبت ارزش چک‌های برگشتی به دلایل کسری یا فقدان موجودی کل ارزش چک‌های برگشتی را به خود اختصاص داده‌اند.

آمار چک‌های رمزدار

آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که در بهمن‌ماه سال گذشته، در کل کشور حدود یک میلیون فقره چک رمزدار به ارزشی در حدود ۵/ ۲۴۱ هزار میلیارد تومان وصول شده که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد ۷/ ۱ درصد رشد و از نظر مبلغ حدود ۲/ ۲۱ درصد کاهش داشته است. آمارها نشان می‌دهد که در بهمن‌ماه در استان تهران حدود ۳۴۳ هزار فقره چک رمزدار به ارزشی حدود ۵/ ۱۸۱ هزار میلیارد تومان وصول شده است. در ماه مورد بررسی ۱/ ۴۸ درصد از تعداد چک‌های رمزدار در سه استان تهران با ۸/ ۳۲ درصد، خراسان رضوی با ۷/ ۷ درصد و اصفهان با ۶/ ۷ درصد وصول شده است که بیشترین سهم در مقایسه با سایر استان‌ها را دارا بوده‌اند. علاوه‌بر این ۵/ ۸۱ درصد از ارزش چک‌های فوق در استان‌های تهران با ۱/ ۷۵ درصد، اصفهان ۴/ ۳ درصد و خراسان رضوی ۳ درصد وصول شده است.

تفکیک چک‌ها برحسب عادی و رمزدار

در گزارش بانک مرکزی آمده است که در بهمن‌ماه ۹۷، در کل کشور حدود ۷ میلیون فقره چک وصول شده است که از این تعداد ۶ میلیون فقره چک عادی و حدود یک میلیون فقره رمزدار بوده است.  بر این اساس در کل کشور ۱/ ۸۵ درصد از کل تعداد چک‌های وصولی، عادی و ۹/ ۱۴ درصد آنها رمزدار بوده است. از نظر مقداری نیز در ماه مورد گزارش در کل کشور حدود ۴/ ۳۰۷ هزار میلیارد تومان چک وصول شده که از این مقدار حدود ۹/ ۶۵ هزار میلیارد تومان آن چک عادی و حدود ۵/ ۲۴۱ هزار میلیارد تومان آن چک رمزدار است. به‌عبارتی در بهمن‌ماه سال گذشته، در کل کشور ۴/ ۲۱ درصد از کل ارزش چک‌های وصولی، عادی و ۶/ ۷۸ درصد رمزدار بوده است. علاوه‌براین نسبت چک‌های برگشتی به کل چک‌های عادی و رمزدار در بهمن‌ماه سال گذشته از نظر تعداد ۴/ ۸ درصد و از نظر مبلغ ۵/ ۲ درصد بوده است که به نسبت دی‌ماه از نظر تعداد با ۸/ ۰ واحد درصد کاهش و از نظر مبلغ با ۲/ ۰ واحد درصد افزایش رو‌به‌رو بوده است.

12 (2)