عبدالناصر همتی نوشت: در مورد عملیات بازار باز، یک نکته را باید تاکید کنم، این بازار علاوه‌بر اینکه امکان معاملات اوراق بهادار دولت را بین بانک مرکزی و بانک‌ها فراهم می‌کند، نکته بسیار مهم این است که در واقع اوراق بهادار دولتی را مشخصا به دارایی‌هایی بدون ریسک تبدیل می‌کند، ولی همزمان نرخ تنزیل در بازار در قالب دامنه نرخ سود تعریف خواهد شد. به بیان دیگر آنچه تلاش برای اجرای آن است، شکل پیش‌رفته عملیات سیاست پولی است که همزمان نه‌تنها معاملات اوراق و نحوه تعامل بانک مرکزی با بانک‌ها را سامان خواهد داد، بلکه با توجه به مسیر تورمی که بانک مرکزی ترسیم خواهد کرد، دامنه تعیین‌شده نرخ سود، سامان ساختار یافته‌ای به نرخ سود خواهد داد تا نرخ‌ها از حول و حوش یک بازه زیاد و کم نشوند. بدون این دامنه آشفتگی زیادی در نرخ‌های بین بانکی ممکن است به‌وجود آید که با ترتیباتی که گفتم این مشکل به‌وجود نخواهد آمد و بانک مرکزی خواهد توانست با قدرت سیاست‌های خود را اجرا کند.

به گزارش «ایسنا» تحلیلگران معتقدند که صحبت‌های اخیر رئیس‌کل بانک مرکزی نشان می‌دهد که بانک مرکزی به‌جای اینکه مانند گذشته به‌دنبال تعیین نرخ سود مشخص و دیکته آن به بانک‌ها باشد که نتیجه آن نیز دور زدن قوانین از سوی بانک‌ها و پرداخت و دریافت سودهای بالاتر است، قصد دارد تا بازه‌ای از نرخ سود را برای بانک‌ها تعریف کند تا بانک‌ها در چارچوب آن بازه فعالیت کنند؛ چراکه بدون این دامنه، ممکن است آشفتگی زیادی در نرخ‌های بین بانکی به‌وجود آید. البته هنوز جزئیاتی از این دامنه نرخ سود اعلام نشده، اما ممکن است نرخ سود برای بانک‌های مختلف با توجه به شرایط آنها متفاوت باشد یا اینکه یک بازه برای همه بانک‌ها تعریف شود که این بانک‌ها موظف باشند نرخ سود را در آن بازه تعیین کنند.

البته کارشناسان دنیای‌اقتصاد با اشاره به اینکه انتشار اوراق بر مبنای بدهی گذشته، ممکن است منجر به اتخاذ رویکرد پانزی از سوی دولت شود، تاکید دارند که باید چارچوب مشخصی برای دامنه مانور دولت در انتشار اوراق بدهی ایجاد شود؛ چراکه همواره این امکان وجود خواهد داشت که دولت متناسب با انباشت بدهی، اوراق جدید منتشر کند. بنابراین این چارچوب پایدارکننده در واقع تضمین‌کننده اعتبار دولت در انتشار اوراق بدهی است. علاوه‌بر این باید در نظر داشت که انتشار اوراق بدهی در واقع گامی است برای باکیفیت‌تر کردن بدهی دولت، نه ابزاری برای تامین مالی هزینه‌های دولت. طی سال‌های گذشته، مواردی چون انتشار اوراق قرضه برای پوشش هزینه‌های بیمه سلامت اتفاقی بود که هیچ سنخیتی با کارکرد مرسوم اوراق در نظام‌های مالی توسعه‌یافته نداشت. بنابراین در صورت تفسیر اشتباه از کارکرد اوراق قرضه، این ابزار مالی به‌جای منضبط کردن رفتار مالی دولت، می‌تواند به بی‌انضباطی در سیاست‌های مالی دولت دامن بزند. همچنین، یکی دیگر از آثار استفاده از عملیات بازار باز منضبط شدن رفتار بانک‌ها در قبال استقراض از منابع بانک مرکزی است. نکته قابل‌تاملی که وجود دارد ممنوع کردن حضور بانک‌های ورشکسته در بازار بین بانکی است زیرا بازار بین بانکی در واقع بازاری برای پاسخ به نیازهای بانک‌ها در تامین نقدینگی کوتاه‌مدت است، این در حالی است که بانک‌های ورشکسته از این منابع برای پنهان کردن چهره بیمار خود استفاده می‌کنند. بنابراین سیاست‌گذار باید در گام‌های اولیه نسبت به رتبه‌بندی بانک‌ها و وارد کردن بانک‌های ورشکسته به عملیات تسویه اقدام کند. البته باید به این نکته توجه داشت که نظارت و جدیت بانک مرکزی در اجرای این عملیات نیز از مهم‌ترین فاکتورهای موفقیت آن به‌شمار می‌رود و اگر این نظارت به درستی انجام نشود، می‌تواند مشکلات زیادی را همچون گذشته ایجاد کند که رئیس‌کل بانک مرکزی در این زمینه نیز با جدیت به بانک‌ها هشدار داده بود که در صورتی که سقف ۲۰ درصدی نرخ سود را رعایت نکنند، به‌شدت با آنها برخورد می‌شود.

اخبار مرتبط