به این ترتیب، اگر عرضه این محصول در ماه‌های آینده افزایش یابد، سطح قیمتی آن نیز کاهش می‌یابد. به جز گوجه فرنگی، پیاز و خیار نیز در آذر ماه افزایش قیمت را ثبت کردند. به نظر می‌رسد تغییرات آب و هوایی در این دو خوراکی نیز اثرگذار بوده است. مجموع بررسی‌ها نشان می‌دهد که اثر افزایش قیمت بنزین در خوراکی‌ها کمرنگ شده و به نظر می‌رسد که تورم بنزینی خیلی زود از سبد کالاهای خوراکی تبخیر شده است.

 بررسی‌ها نشان می‌دهد از ۲۴ قلم خوراکی، ۷ کالا دارای تورم ماهانه منفی بوده و سطح قیمتی آن نسبت به آبان ماه کاهشی بوده است.

متهم اصلی تورم آذر ماه

گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که به‌طور متوسط تورم ماهانه خوراکی‌ها به میزان بالاتری از سایر گروه‌های شاخص بهای مصرف‌کننده قرار دارد. در این خصوص می‌توان متهم اصلی را «گوجه فرنگی» دانست. افزایش قیمت ماهانه گوجه فرنگی، ۱۷۱ درصد ثبت شده است. متوسط قیمت هر کیلو گوجه فرنگی در آذر ماه به رقم ۱۰ هزار و ۷۰۰ تومان رسیده است. افزایش قیمت گوجه در ماه پایانی سال به نحوی بوده که هر کیلو از این محصول، از نظر ارزشی هم تراز، یک کیلو، «عدس»، «پنیر» و «تخم مرغ ماشینی» باشد. اما به نظر نمی‌رسد که این جایگاه برای گوجه بتواند در ماه‌های آینده نیز ثابت بماند و به مرور با توجه به عرضه بیشتر این محصول، بازار آن از نظر عرضه و تقاضا نیز به یک تعادل خواهد رسید. نکته دیگر این موضوع است که تورم ماهانه، این کالا از تورم نقطه به نقطه آن نیز بیشتر است.

بر اساس این آمارها، نرخ تورم نقطه به نقطه گوجه فرنگی در آذر ماه سال جاری به میزان ۱۰۶ درصد بوده است. سوال اینجاست که چطور می‌شود، تورم ماهانه یک کالا از تورم نقطه به نقطه آن بیشتر می‌شود؟‌ این موضوع به این دلیل است که سطح قیمتی گوجه‌فرنگی در آذر ماه سال قبل از آبان ماه سال جاری بالاتر بوده است. در آذر ماه سال قبل قیمت هر کیلو گوجه فرنگی ۵ هزار و ۲۰۰ تومان است و قیمت هر کیلو گوجه فرنگی در آبان ماه سال جاری نیز حدود ۴ هزار تومان گزارش شده است.

بنابراین طبیعی است که تورم ماهانه در آذر ماه نسبت به تورم نقطه به نقطه بالاتر باشد. شاید بتوان کالای جانشین، گوجه فرنگی را «رب گوجه فرنگی» در آذر ماه عنوان کرد. به‌عنوان مثال، در بسیاری از موارد می‌توان رب گوجه فرنگی را جایگزین گوجه فرنگی، برای تولید محصولات غذایی عنوان کرد.  بررسی‌ها نشان می‌دهد که در آذر ماه تورم ماهانه این کالا منفی ۴/ ۳ درصد گزارش شده است. همچنین تورم نقطه به‌نقطه رب گوجه فرنگی نیز به میزان منفی ۹/ ۴ درصد ثبت شده است.  بنابراین با توجه به کاهش قیمت این کالای خوراکی و افزایش قیمت کالای جانشین آن یعنی گوجه فرنگی، احتمالا در بسیاری آشپزی‌ها، در آذر ماه رب جایگزین گوجه‌فرنگی شده است. قیمت هر کیلو گوجه‌فرنگی به‌طور متوسط ۱۸ هزار تومان گزارش شده است.

تورم بالای «سالاد شیرازی»

به نظر می‌رسد که ماه آذر برای طرفداران «سالاد شیرازی» ماه بسیار خوشایندی نباشد؛ زیرا علاوه بر تورم ماهانه بالای گوجه فرنگی، تورم ماهانه خیار ۱۴ درصد و تورم ماهانه پیاز نیز ۶/ ۲۴ درصد ثبت شده است بنابراین هزینه قیمتی سالاد شیرازی نسبت به سال‌های قبل بالاتر رفته است. در حقیقت این سه خوراکی، در صدر لیست تورم بالای مواد خوراکی در آذر ماه قرار دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در آذر ماه متوسط قیمت هر کیلو خیار به رقم ۶ هزار و ۶۰۰ تومان رسیده است. همچنین هر کیلو پیاز در آذر ماه سال جاری حدود ۴ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. نسبت به آذر ماه سال گذشته خیار افزایش ۵۴ درصد و پیاز افزایش ۵۲ درصدی را ثبت کرده است. به نظر می‌رسد که به‌طور کلی صیفی‌جات به دلیل سرمای هوا، با کاهش عرضه در بازار مواجه شدند و این موضوع باعث شده که این روند در قیمت این خوراکی‌ها گزارش شود.

ارزانی گوشت و مرغ

در آذر ماه سال جاری تورم ماهانه گوشت قرمز و گوشت مرغ نسبت به آبان ماه ارزان‌تر شده است. بر اساس آمارهای این گزارش نرخ تورم ماهانه گوشت گوسفند به میزان منفی ۳ درصد گزارش شده است. متوسط قیمت هر کیلو گوشت قرمز در آذر ماه به میزان ۹۱ هزار و ۸۰۰ تومان گزارش شده است. از سوی دیگر، بررسی‌ها نشان می‌دهد نسبت به آذر ماه سال قبل ۴۳ درصد به قیمت گوشت افزوده شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که ازدیاد دام داخل ناشی از شرایط مساعد مرتع عامل اصلی کاهش قیمت گوشت در بازار محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد که افزایش قیمت گوشت در تابستان سال جاری یک سیگنال مثبت به دامداران داد که با توجه به شرایط مناسب آب و هوایی و چراگاه‌های مناسب، تولید دام را در نیمه دوم سال جاری افزایش دهند و در نتیجه با توجه به عرضه مناسب این محصول در داخل کشور، عرضه گوشت در بازار افزایش یابد. همچنین قیمت مرغ ماشینی نیز در آذر ماه نسبت به آبان ماه کاهش ۴/ ۲ درصدی را ثبت کرده است. متوسط قیمت گوشت مرغ در آذرماه سال جاری به میزان ۱۲ هزار و ۹۰۰ تومان گزارش شده است.

 این موضوع نیز تایید می‌کند که افزایش قیمت بنزین اثری در تورم کالاهای پروتئینی در آذر ماه نداشته است و در واقع در آذر ماه برخلاف انتظاری که وجود داشت، قیمت گوشت مرغ و گوشت قرمز روند نزولی را ثبت کرد. علاوه بر گوشت مرغ و گوشت قرمز، گوجه‌فرنگی، سه کالای دیگر یعنی قند، شکر و پرتقال نیز روند کاهشی قیمت را در آذر ماه ثبت کرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در آذرماه سال جاری تورم ماهانه پرتقال به میزان منفی ۸/ ۶ درصد بوده است. قیمت متوسط هر کیلو پرتقال محصول داخل به میزان ۵ هزار و ۷۰۰ تومان بوده است. البته سطح قیمتی پرتقال نسبت به سال قبل افزایش ۷/ ۱۷ درصدی را ثبت کرده است. تورم ماهانه قند و شکر در آذر ماه سال جاری منفی ۳/ ۱ درصد ثبت شده است. اما تورم نقطه به نقطه این دو کالا به ترتیب ۳۸ و ۴۰ درصد ثبت شده است.

 

12-01