رئیس کل به رئیس سازمان برنامه پاسخ داد
دوئل نوبخت و همتی
بررسی‌ها نشان می‌دهد این موضوع به‌دلیل نیازمندی قانون به اصلاحات ساختاری رخ داده است. سوال این است که با وجود این چرا این دو مقام ارشد به دوئل با یکدیگر پرداخته‌اند.
سکانس اول
چندی پیش رئیس‌کل بانک‌مرکزی در یک برنامه تلویزیونی گفته بود بانک‌مرکزی به ناچار باعث چاپ پول شده و این موضوع به رشد پایه پولی و به تبع آن رشد نقدینگی منجر شده است. عبدالناصر همتی در گفت‌وگو با یک برنامه تلویزیونی درباره علل رشد تورم گفت: بگذارید با مردم شفاف باشیم برای مثال در سال ۹۸ و ۹۹ بخش‌هایی از بودجه دولت از طریق درآمدهای تسعیر صندوق توسعه ملی تامین شد که به زبان ساده‌تر به معنای چاپ پول است که نتیجه‌اش تورم خواهد بود، اما در بانک‌مرکزی با توجه به کسری‌های بودجه کاری غیر از این نمی‌توانستیم انجام دهیم. اعتراف صریح رئیس‌کل بانک‌مرکزی به استقراض دولت از بانک‌مرکزی و رفع کسری بودجه با چاپ پول موضوعی است که باعث ابراز نارضایتی از طرف دولتی‌ها شده است.
سکانس دوم
هفته گذشته رئیس سازمان برنامه و بودجه این صحبت را مطرح کرد که بانک‌مرکزی به دولت بدهکار است. در هفته اخیر نوبخت در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر موضوع بدهکار نبودن دولت به موضوع بدهی این بانک به وزارت اقتصاد پرداخت: بخشی از کسری بودجه به خاطر سریع نبودن تبدیل منابع ارزی به ریالی است، بانک‌مرکزی در تبدیل ارز به ریال دچار تاخیر است و به همین دلیل در حال حاضر، این بانک بزرگ‌ترین بدهکار دولت است.
نوبخت تاکید کرد: بنابر گزارش وزیر نفت پول حاصل از صادرات نفت به حساب بانک‌مرکزی واریز شده اما این بانک در تبدیل ارز به ریال دچار تاخیر است و به همین دلیل در حال حاضر بانک‌مرکزی بزرگ‌ترین بدهکار دولت است. در شرایطی که دولت اندوخته مالی در بانک‌مرکزی دارد چه نیاز به چاپ پول است؟
سکانس سوم
بعد از اظهار نظر رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، رئیس‌کل بانک‌مرکزی در یادداشتی چهار نکته را بیان کرد. همتی طی یادداشتی در صفحه شخصی اینستاگرام خود نوشت: اخیرا به نقل از رئیس محترم سازمان برنامه و بودجه مطلبی در رسانه‌ها منتشر شده است، مبنی بر اینکه بانک‌مرکزی بزرگ‌ترین بدهکار دولت است. او به‌عنوان نکته اول نوشت: پرواضح است که بانک‌مرکزی هیچ‌گاه به دولت بدهکار نبوده و نخواهد شد. کافی است که نگاهی به ترازنامه بانک‌مرکزی شود تا بدهکار مشخص گردد.
همتی در نکته دوم نوشت: سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ عامل مسلط در رشد پایه پولی، تبدیل منابع ارزی مسدود و غیرقابل دسترس به ریال بوده است، در حالی که در سال‌های قبل از آن، عامل مسلط، بدهی بانک‌ها بود که با تلاش بانک مرکزی در شرایط بسیار سخت مهار شد.
در نکته سوم یادداشت، همتی به سپرده‌گذاری دولت نزد بانک‌مرکزی اشاره کرد و نوشت: اگر روزی برسد که بانک‌مرکزی بدهکار دولت باشد، به معنای آغاز حکمرانی درست در اقتصاد و مهار و کنترل تورم خواهد بود و معنایش آن است که دولت می‌تواند نزد بانک‌مرکزی سپرده‌گذاری کند. رئیس‌کل بانک‌مرکزی در نکته پایانی یادداشت نوشت: مقاومت بانک‌مرکزی در برابر تبدیل منابع ارزی مسدودی به ریال، برای مقابله با رشد بیشتر در پایه پولی ونقدینگی و لذا، جلوگیری از کاهش بیشترارزش پول ملی و قدرت خرید مردم است.
اختلافی در کار نیست!
سیدحمید پورمحمدی معاون اقتصادی و هماهنگی سازمان برنامه و بودجه کشور نیز در گفت‌وگوی تخصصی در شبکه‌ای اجتماعی با اشاره به موضوع بدهی دولت به بانک‌مرکزی یا بدهی بانک‌مرکزی به دولت گفت: این موضوع را از هر طرف نگاه کنیم منطق کار یکی است. سازمان برنامه و بودجه انحصارا بانکدار دولت را بانک‌مرکزی می‌داند. بر اساس قانون بخشی از ارز حاصل از صادرات نفتی یا منابع متعلقه به صادرات فرآورده‌های نفتی یا سهم بودجه دولت از صندوق توسعه ملی در اختیار بانک‌مرکزی قرار دارد. دولت ریال این مبالغ را از بانک‌مرکزی می‌خواهد و بانک‌مرکزی هم هنوز به‌صورت کامل به دولت پرداخت نکرده است. او ادامه داد: از طرفی بانک‌مرکزی نیز این موضوع را رد نمی‌کند بلکه حرف بانک‌مرکزی این است که ابتدا لازم است این ارز‌ها در بازار عرضه شود و سپس ریال مربوط به این مبالغ به دولت تحویل داده می‌شود. او در ادامه تصریح کرد: در ترازنامه هم این موضوع مشخص است. بنابر این حرف هر دو سازمان حرف درستی است.
بنابراین پور محمدی می‌گوید هماهنگی وجود دارد ولی در دوئل دولت و بانک‌مرکزی نه‌تنها هماهنگی دیده نمی‌شود بلکه بیشتر به نظر می‌رسد یکدیگر را به چالش دعوت می‌کنند.
