ضریب اثرگذاری چین بر بازار فولاد

روند قیمت و عرضه و تقاضا در بازار سنگ‌آهن در حال حاضر به نحوی است که درخصوص روند آتی این بازار، کارشناسان نظر قطعی نمی‌توانند بدهند؛ چرا‌که از یکسو منتظر روشن شدن سیاست‌های زیست‌محیطی دولت چین و از سوی دیگر میزان تقاضای فولاد هستند؛ در این باره گفته می‌شود که شاید پس از تعطیلات هفته اول اکتبر در چین روند بازار روشن‌تر شود. در بازار سنگ‌آهن صادراتی ایران نیز آخرین قیمت سنگ‌آهن مگنتیت خلوص ۶۰ درصد با بهبود بازار چین، از حدود ۴۱ دلار به حدود ۴۴ دلار در هر تن فوب رسید. سنگ‌آهن هماتیت صادراتی ایران نیز حدود ۴۰ دلار در هر تن فوب ثبت شد. در مجموع بهای سنگ‌آهن طی ماه سپتامبر ۱۷ دلار در هر تن افت پیدا کرده است، قسمت عمده این افت تحت تاثیر کاهش ظرفیت‌های اعمال‌شده از سوی دولت مرکزی طی فصل سرد سال عنوان می‌شود. از سوی دیگر پیش‌بینی می‌شود این روند هر چند با سرعت کمتری نسبت به سپتامبر ولی در اکتبر نیز ادامه‌دار باشد. در این بین افت قیمت در سنگ‌آهن به فولاد نیز سرایت کرده است؛ به‌طوری‌که آمارها نشان می‌دهند بهای میلگرد و بیلت طی ماه گذشته ۳۴ دلار کاهش پیدا کرده است.هر‌چند بازار جهانی تلویحا نگران کاهش ظرفیت‌های تولید فولاد چین طی فصل زمستان است، ‌با این حال در هفته آتی انتظار می‌رود به‌دلیل تعطیلات ملی چین، هفته‌ای آرام برای کامودیتی‌ها رقم بخورد.

 

آیا صادرات بیلت چین دوباره شروع خواهد شد؟

در پی کاهش بیش از ۵ درصدی بهای آتی فولاد و ۱۱ درصدی سنگ‌آهن، بهای هر تن بیلت چین بیش از ۱۵۰ یوآن (۵/ ۲۲ دلار) سقوط کرد. در این بین سقوط قیمت‌های بیلت در بازار داخلی چین برخی فرصت‌ها را برای صادرات فراهم کرده است. کیوان جعفری طهرانی، کارشناس بین‌المللی سنگ‌آهن و چرخه فولاد در این باره به طرح چند سوال پرداخته و می‌گوید:

۱- آیا این مساله برای ورود دوباره چین به بازار صادراتی کافی است؟

۲- آیا صادرات بیلت چین به سطح اواسط سال ۲۰۱۵ و اوایل سال ۲۰۱۶ باز‌می‌گردد؟

در حال حاضر این دو سوال بزرگ مطرح است که باعث احتیاط و همچنین نگرانی عده‌ای شده است. طهرانی ادامه می‌دهد: فعالان بازار دیدگاه‌های متفاوتی در این زمینه دارند و برخی تجار چینی بر این باورند که صادرات بیلت از سر گرفته خواهد شد؛ اما نه مانند قبل و در حجم زیاد. با این حال برخی معتقدند چین می‌تواند به گذشته بازگردد؛ چون کشورهای زیادی اقدامات ضد‌دامپینگی در مورد صادرات محصولات نهایی فولادی اعمال کرده‌اند و نه محصولات نیمه نهایی.

 

 مرور گذشته چین برای درک حال

برای درک بیشتر سناریوی صادرات فولاد چین، باید به آنچه در سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاده، نگاهی بیندازیم: صادرات مقاطع طویل فولادی از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ به حدود سه برابر رسیده بود که بیشتر به جهت افزایش صادرات بیلت بوده است. از سویی بیلت به جهت برخی تخفیفاتی که صادرکنندگان چینی می‌گرفتند با نام شمش مکعبی آلیاژی صادر می‌شد.در ادامه و بعد از این اتفاقات دولت چین قوانین سختگیرانه‌ای را در شرح کالای صادراتی اعمال کرد که باعث محدود شدن صادرات بیلت شد.طهرانی ادامه می‌دهد: قیمت بیلت صادراتی در چین در بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ کمتر از ۲۳۵ دلار در هر تن بود. قیمت قراضه وارداتی نیز به تبعیت از قیمت‌های بیلت کاهش یافت. از طرفی در طول ۹ ماه گذشته، مجموع حجم صادرات چین به دلیل ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا در این کشور، کاهش داشته است.

جنوب و جنوب شرق آسیا بزرگ‌ترین‌ واردکننده بیلت چین بودند که چین بیش از ۵۰ درصد نیاز این کشورها را تامین می‌کرد؛ اما در طول ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ حجم صادرات به این مناطق کاهش قابل توجهی داشت. برای مثال واردات اندونزی از ۵۰۰ هزار تن به ۱۵۰ هزار تن در ماه رسید. همچنین واردات فیلیپین و تایلند از ۴۵۰ هزار تن برای هر یک به ۱۰۰ هزار تن کاهش یافت. در این بین برخی کارشناسان بر این باورند، صادرات بیلت چین تداوم می‌یابد؛ اما نه مانند سال ۲۰۱۵. فعالان بازار معتقدند صادرات بیلت چین، به بازار حمل دریایی بستگی دارد و دلیل اصلی کاهش صادرات، افزایش تقاضای داخلی چین بوده است. برآورد می‌شود که تقاضای داخلی فولاد چین ۲ تا ۳ درصد افزایش یابد؛ درحالی که ۶۰ تا ۷۰ میلیون تن از ظرفیت تولیدات به دلیل مسائل زیست‌محیطی تعطیل شده‌اند. از سوی دیگر پیش‌بینی می‌شود قیمت پیشنهادی صادرات بیلت چین به ۵۱۵ تا ۵۲۰ دلار در هر تن فوب چین کاهش یابد؛ در حالی که فروشندگان هنوز این قیمت را قبول نکرده‌اند. همچنین انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ شاهد کاهش صادرات بیلت باشیم.گفته می‌شود بحران الکترود گرافیتی از بهای بیلت حمایت می‌کند. بحران الکترود گرافیتی در سه ماه نخست سال ۲۰۱۸ به جهت اتمام موجودی این محصول برای تولید‌کنندگان فولادی که با تکنولوژی کوره قوس الکتریکی تولید می‌کنند همچنان باقی خواهد ماند و به نظر می‌رسد مشکل الکترود تا سال ۲۰۱۸ و تا زمان عرضه جدید در بازار وجود دارد.

 

دلایل ادامه بحران در تولید و عرضه الکترود گرافیتی

کوره‌های قوس الکتریکی در سال ۲۰۱۵ بالغ بر ۲۵ درصد از تولید فولاد خام جهان را به خود اختصاص داده بودند. از سویی این موضوع را باید در نظر گرفت که هند و چین اصلی‌ترین تولیدکنندگان برتر فولاد به روش کوره قوس الکتریکی هستند. در ادامه بایدگفت قیمت بالای الکترود گرافیتی بهای تمام شده فولاد به روش قوس الکتریکی را ۵۰ تا ۶۰ دلار در هر تن افزایش می‌دهد.اگر چین شروع به صادرات بیلت با قیمت‌های پایین‌تر کند، تولید به روش قوس الکتریکی غیر‌اقتصادی شده و بعضا شاهد تعطیلی برخی واحدها خواهیم بود. مورد اخیر باعث به هم خوردن توازن جهانی عرضه و تقاضای شمش فولاد خواهد شد.