فلزات اساسی همچون سایر کامودیتی‌ها‌ سال گذشته میلادی روندی صعودی داشتند و درصدی از افت بالای خود را که از اواخر سال ۲۰۱۱ آغاز شده بود جبران کردند. دلایل و عوامل بسیاری برای رشد قیمت فلزات عنوان شده است که از مهم‌ترین این دلایل می‌توان از سیاست‌های حمایتی دولت چین از اقتصاد این کشور و تلاش برای حفظ نرخ رشد اقتصادی، کاهش ارزش شاخص دلار، کاهش مازاد عرضه فلزات و کاهش موجودی انبارهای فلزات در بورس‌های کالایی در پی تعطیلی گسترده معادن و همچنین اعتصابات متعدد کارگری، پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و وعده‌های او برای کاهش مالیات شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری هزارمیلیارد دلاری در زیرساخت‌های آمریکا و افزایش قیمت نفت نام برد. در سالی که گذشت از لحاظ قیمتی آلومینیوم و مس بهترین عملکرد را در بین سایر فلزات داشتند. در جدول زیر قیمت فلزات اساسی در ابتدا و انتهای سال نشان داده شده است. همان‌طور که مشاهده می‌شود آلومینیوم و مس بهترین عملکرد را در بین سایر فلزات داشته‌اند.

 

بورس کالا

 

حمایت‌های گسترده دولت چین در سال ۲۰۱۷ نیز ادامه داشت و تزریق نقدینگی به شرکت‌ها از طریق وام‌های بانکی، سرمایه‌گذاری در زیر‌ساخت‌ها و کمک‌های مالی به بازارهای سهام این کشور ادامه یافت. باوجود نگرانی‌هایی که در مورد وضعیت اقتصادی این کشور وجود دارد؛ تلاش دولت این کشور برای حفظ نرخ رشد ۷/ ۶ درصدی اعلام شده در ابتدای سال، تاکید دولت بر متوازن کردن بودجه و کاهش بدهی‌ها و حرکت اقتصاد این کشور به سمت سیاست‌های بازارمحور تا حدی از نگرانی‌ها نسبت به آینده رشد اقتصادی این کشور به ویژه در نیمه دوم سال ۲۰۱۷ کاست و همین موضوع کمک قابل توجهی به رشد شاخص‌های بورس این کشور و افزایش قیمت فلزات اساسی در سال گذشته کرد.افت شدید قیمت کامودیتی‌ها به ویژه فلزات اساسی که از سال ۲۰۱۱ آغاز شد و تا ۲۰۱۶ ادامه داشت موجب کاهش شدید سرمایه‌گذاری در این صنعت شد که این مساله در تعطیلی گسترده معادن و کاهش میزان تولید بسیاری از شرکت‌های بزرگ این صنعت از جمله گلنکور، بی‌اچ‌پی بیلیتون و فریپورت مک‌مورن نمود پیدا کرد. در سال ۲۰۱۷ مداوم شاهد کاهش شکاف بین عرضه و تقاضا و کاهش شدید موجودی انبارهای فلزات در بورس‌های کالایی مطرح دنیا بودیم. اعمال محدودیت‌های زیست محیطی گسترده در چین و تعطیلی بسیاری از معادن این کشور، اعتصابات کارگری گسترده به ویژه در شیلی و پرو و اختلال در تولید در پی حوادث طبیعی چون سیل و توفان نیز در کاهش شکاف عرضه و تقاضا تاثیر بسزایی داشته‌اند. در جدول زیر موجودی انبار بورس فلزات لندن در ابتدا و انتهای سال و درصد تغییر موجودی نشان داده شده است. همان‌طور که می‌بینید فلز روی رکورددار بیشترین کاهش موجودی انبار بوده است.

 

بورس کالا

 

ارزش شاخص دلار از دیگر عوامل اثرگذار بر قیمت فلزات اساسی در بازارهای جهانی است. در مورد رابطه این شاخص و قیمت فلزات اساسی می‌توان گفت مسیر قیمتی فلزات پایه در جهت مخالف ارزش دلار حرکت می‌کند. دلایل متعددی وجود دارد که چرا ارزش دلار بر قیمت کالاها اثر می‌گذارد. یکی از دلایل اصلی این است که کالاها در بیشتر بازارهای جهانی به دلار قیمت‌گذاری شده‌اند و دلیل دیگری که برای تبیین این موضوع بیان می‌کنند این است که با سقوط ارزش دلار، قدرت خریداران خارجی بیشتر شده و با افزایش تقاضا، قیمت‌ها رشد می‌کند. شاخص دلار با افت 87/ 9 درصدی، بدترین سال خود را در یک دهه گذشته تجربه کرد. شاخص دلار سال را با با ثبت عدد ۲/ ۱۰۲ واحدی آغاز کرد و با عدد ۱۲/ ۹۲ واحدی به پایان رساند. چشم‌انداز نگران‌کننده نرخ تورم باوجود افزایش نرخ بهره فدرال رزرو، تغییر رئیس فدرال رزرو، تنش‌های به وجود آمده در دولت ترامپ و نامشخص بودن موضع سیاسی، اقتصادی و سیاست خارجی دولت او و افزایش توجه به بازار ارزهای دیجیتالی از دلایل کاهش ارزش شاخص دلار در این سال ذکر شده‌اند.

*فرید فتحی - کارشناس بازارهای کالایی

منبع: سایت بورس کالای ایران