روزهای پایانی سال تاکنون برای بازار آتی جذابیت‌های بسیاری داشته است تا جایی که می‌توان رشد قیمت‌ها در واپسین روزهای سال را یک سیگنال مثبت و مهم برای این بازار به شمار آورد زیرا آخرین و مهم‌ترین‌ بازاری است که با رشد قیمت‌ها همگام شده است. در هفته گذشته به‌صورت نسبی شاهد رشد قیمت‌ها بوده‌ایم که این رخداد به معنای آن است که بازار آتی سکه شاید یکی از موفق‌ترین بازارها در بین بازارهای کالایی بوده است. این سیگنال مهم به معنی سرایت جذابیت‌های این بازار به آغاز سال آینده خواهد بود، اگرچه این بازار به تعدیل و تثبیت نیاز خواهد داشت. ذات این بازار به گونه‌ای خودنمایی کرده است که باز هم می‌توان تاثیرگذاری داده‌های جهانی بر نرخ‌های داخلی و دورنمای نوسان قیمت‌ها را مورد توجه قرار داد.

نوسان حجم معاملات در بازار آتی سکه

وضعیت معاملات آتی سکه در هفته گذشته از رشد مجدد حجم داد‌و‌ستدها خبر می‌دهد که نشان می‌دهد این روند باز هم به مسیر افزایشی خود بازگشته تا جایی که می‌توان گفت تحلیل پیشین «دنیای اقتصاد» در مورد تقویت بازار آتی درست بوده است. این روند افزایشی حجم معاملات را می‌‌توان تداوم روند صعودی حجم معاملات در دوره فعلی به شمار آورد که حتی تاثیر مهمی بر رشد قیمت‌ها نیز به جای گذاشت، اگرچه توجه به حجم معاملات می‌تواند روند عمومی بازار را تعیین کرده و ذات قیمت‌گذاری از سیگنال‌های متنوعی تاثیر می‌پذیرد. در هفته گذشته شاهد رشد ۱۳ درصدی حجم معاملات آتی سکه در بورس کالا بودیم که موجب شد این حجم به ۱۳۵ هزار و ۴۷۶ قرارداد افزایش یابد.

تمایلات بازار آتی برای فروش

متوسط حجم معاملات هفتگی در سال جاری رقمی کمتر از ۸۰ هزار قرارداد بوده که از برتری جذاب این وضعیت معاملاتی در مقایسه با سال جاری حکایت دارد. این حجم معاملات در وضعیتی خودنمایی کرد که ۹ هزار و ۳۰ نفر- خریدار در برابر ۸ هزار و ۹۱۹ نفر - فروشنده موضع‌گیری کردند که نشان می‌دهد تمایل بازار و مخصوصا معامله‌گران برجسته به سمت فروش بوده است. با توجه به رشد قیمت‌ها در طول هفته گذشته و همچنین دو هفته متمادی رشد قیمت‌های پیشین، این رویکرد معاملاتی منطقی بوده است. از سوی دیگر نزدیکی به روزهای پایانی سال و شاید نیاز به نقدینگی خود دلیل دیگری برای خروج برخی از معامله‌گران از ساز و کارهای معاملاتی بوده که باید درخصوص نوسان قیمت‌ها مورد توجه قرار گیرد. در هر حال افزایش حجم معاملات خود یکی از سیگنال‌های اصلی در این بازار محسوب می‌شود و نشان دهنده آن است که بازار آتی سکه هنوز روزهای جذابی را سپری می‌کند. از سوی دیگر تعداد خریدار و فروشنده در هفته گذشته در بالاترین سطوح از اواسط دی‌ماه تاکنون بوده است که نشان می‌دهد بسیاری از فعالان بازار باز هم به ورود به این بازار ترغیب شده‌اند و ممکن است که برنامه‌ریزی‌های طولانی مدتی برای معاملات خود در بازار آتی را رهگیری کرده باشند. البته نگاهی به حجم معاملات در مقایسه با تعداد معامله‌گران نشان دهنده آن است که فعالان این بازار با تمام توان در این عرصه ایفای نقش نکرده‌اند یعنی هنوز بیم و امیدها در این بازار ادامه خواهد داشت.

در انتظار دوگانه سنتی بازار در فروردین

نگاهی به روند عمومی معاملات آتی در بورس کالا نشان می‌دهد که این بازار هنوز هم در مسیر رشد پیشین خود ادامه مسیر می‌دهد و این نکته به معنی حمایت‌های ذاتی از این بازار خواهد بود اگرچه تعطیلات پیش‌رو خود دلیل کافی برای کاهش حجم معاملات محسوب شده ولی پذیرش این روند افزایشی خود به معنی حمایت‌های مهمی از این بازار در اوایل سال آینده خواهد بود. روند فعلی معاملاتی در بازار آتی از لحاظ حجم معاملات از ابتدای بهمن‌ماه تاکنون در مسیر افزایشی بوده و این شرایط کلی هنوز هم ادامه دارد که می‌تواند به تداوم رشد حجم معاملات کمک کند. این دوره مهم از نوسان حجم معاملات را می‌توان دوگانه ارزیابی کرد یعنی عقب‌نشینی مقطعی حجم معاملات در روزهای آینده و روزهای ابتدایی سال ۹۷ تجربه خواهد شد و سپس باز هم شاهد رشد حجم معاملات خواهیم بود. این وضعیت می‌تواند به خودی خود تکانه جدیدی برای حمایت از بازار آتی به شمار رود که در نوسان قیمت‌های سال آینده نیز قابل رهگیری خواهد بود و محرک جدیدی برای رشد قیمت‌ها محسوب خواهد شد. در برابر این ادعا و به‌عنوان سناریوی دوم می‌توان گفت که بازار رمق چندانی نخواهد داشت و ورود به رشد حجم معاملات هم زمان‌بر بوده و هم توان قدرت‌نمایی خود را از دست داده و سیگنالی مخرب در بازار آتی محسوب می‌شود. البته تاثیرگذاری این دو فاز و شفاف‌تر شدن زمینه‌های اجرایی آن احتمالا بعد از پایان دو هفته ابتدایی سال خودنمایی خواهد کرد و از هم‌اکنون نمی‌توان در مورد آن اظهارنظر صریحی داشت مگر آنکه با سیگنال‌های قطعی امروز، بتوان دورنمای این بازار را با فرض نوسان حجم معاملات تحلیل کرد. هم‌اکنون تعداد خریداران و فروشندگان در بازار آتی مطلوب است و سیگنال‌های تاثیرگذار داخلی و بین‌المللی نیز بر این بازار تاثیر مثبتی بر جای گذاشته‌اند و همین موارد در نهایت از بدنه بازار آتی حمایت خواهد کرد. البته قیمت‌های بالای فعلی را باید یکی از نقاط مهم و شاید نگران‌کننده در بازار به شمار آورد زیرا فضای چندانی برای کسب سودهای جدید باقی نمی‌گذارد. همین ابهام را باید بزرگ‌ترین پاشنه آشیل بازار در روزهای پیش‌ رو به شمار آورد. هفته گذشته زمانی برای رشد قیمت‌ها در بازار آتی بود، اگرچه در ابتدای هفته شاهد تعدیل نرخ بودیم، ولی این عقب‌نشینی مقطعی تاکنون به تثبیت بازار نیز منجر شده است. رخدادی که گویی یک کف روانی را برای بازار ایجاد کرده و می‌تواند از همین نقطه به‌عنوان محرکی برای بازار و سیگنالی برای ورود سرمایه‌گذاران به شمار رود.

نوسان قیمت‌ها در هفته گذشته چیزی شبیه به هفته پیش از آن بود یعنی در اواخر هفته شاهد کاهش نرخ بودیم که در نهایت این روند کاهشی در ابتدای هفته نیز تداوم یافت، ولی باز هم بازار با سیگنال‌های متنوعی مورد حمایت قرار گرفته و عقب‌نشینی‌های پیشین را جبران کرد، سپس باز هم وارد یک فاز افزایشی شد. این شرایط هم‌اکنون نیز ادامه یافته است یعنی پایان معاملات در هفته گذشته شاهد کاهش نرخ بودیم و ممکن است این روند همچون دو هفته گذشته باز هم ادامه یابد.  رشد قیمت سکه در بازار نقدی در هفته گذشته مهم‌ترین‌ سیگنال حمایتی از بازار آتی بوده است تا جایی که توانست بازار آتی را به روند افزایشی قدرتمندی وارد سازد که حتی از رشد نرخ‌های پیشین نیز فراتر رود. رخدادی که موجب شد تا قیمت‌های موجود یک گام دیگر به رکوردهای قیمتی خود نزدیک شود و البته امیدواری‌های زیادی را برای بسیاری از فعالان بازار ایجاد کند. درخصوص دلایل رشد قیمت‌ها در بازار آتی و نقدی سکه باید نوسان قیمت دلار را مهم‌ترین عامل به شمار آورد آن هم در شرایطی که بهای دلار شاید در بازار آزاد تغییر چندانی نکرده باشد، ولی شفافیت نرخ موجب شد تا تکانه بزرگی برای رشد قیمت سکه نقدی محقق شود. این وضعیت را باید مهم‌ترین‌ عامل شکسته شدن سقف قیمتی یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و ثبت نرخ‌هایی بالاتر به شمار آورد که همراه با بازار نقدی، آتی سکه را هم تحت تاثیر قرار داد. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که شفافیت قیمت دلار و تاثیرگذاری آن بر بازار نقدی آخرین تیر ترکش بازار آتی در شرایط فعلی محسوب می‌شود و دیگر تکانه مهمی در برابر بازار آتی ایفای نقش نمی‌کند. به‌صورت دقیق‌تر دیگر چیزی زیر پوست بازار باقی نمانده است که تاثیرگذاری خود را مخفی کرده باشد یا بازار بتواند به تاثیر آن و رشد قیمت‌ها دل خوش کند. از هم‌اکنون سیگنال‌های تاثیرگذار اصلی بر بازار تنها در چند داده مهم تقسیم‌بندی می‌شود همچون نوسان قیمت دلار، بهای هر اونس طلای جهانی، حجم معاملات و ورود و خروج سرمایه، ذهنیت‌ها و جو روانی بازار و البته حباب سکه نقدی. این موارد نشان می‌دهد که بازار با فرصت‌های چندانی رو به رو نیست و حجم تهدیدهای پیش‌روی بازار هم محدود نبوده و نیست. از این به بعد دوران آن فرارسیده که بازار باز هم به داده‌های بنیادین اصلی خصوصاً طلای جهانی و قیمت دلار داخلی باز گردد و همه چیز را در همین موارد جست‌وجو کند. همین ادعای ساده به معنی آن است که بازار از این پس راهی ندارد جز آن‌که به داده‌های بنیادین خود همچون ماه‌های ابتدایی سال جاری بازگشته و به بازبینی خود بپردازد. این در حالی است که حجم سرمایه‌های در گردش فعلی در بازار آتی که به نسبت ابتدای سال نزدیک به ۲ تا ۳ برابر شده خود یکی از بازوهای اجرایی در بازار بوده و حتی اجازه نوسان جدی قیمت‌ها را دریغ می‌دارد، اگرچه بازار آتی در نهایت از سیگنال اصلی یعنی قیمت‌های نقدی تخطی نخواهد کرد.

موارد فوق به این معنی است که سال آینده را باید زمانی متفاوت با رخدادهای فعلی در بازار آتی به شمار آوریم مخصوصا در شرایطی که احتمال کاهش قیمت‌ها در بازار نقدی سکه پس از اتمام تعطیلات به دلیل وجود حباب و ضعف تقاضا وجود خواهد داشت یعنی بازار به بازبینی قیمتی خود می‌پردازد. این در حالی است که قیمت‌های بالای دلار در شرایط فعلی در بین اهالی بازار به رسمیت شناخته شده و دیگر نوسان قیمت‌های دلار نه در نرخ‌های رسمی، بلکه در کف بازار ارز مورد بررسی قرار می‌گیرد. ذات پذیرش نرخ‌های فعلی در بازار ارز که در نوسان قیمت‌های آتی نیز قابل رهگیری است نشان می‌دهد که بازار از این پس باز هم به رشد قیمت دلار نیاز خواهد داشت اگرچه حجم معاملات ارز در ماه‌های قبل به این معنا خواهد بود که در سال آینده عرضه دلار از سوی فعالان بازار با احتساب ثبات نسبی قیمت‌ها تقویت می‌شود و همین موارد در کنار احتمال کاهش تقاضای سال بعد در مورد اسکناس به آرامشی شکننده در بازار مبدل خواهد شد که بازار آتی را از این منبع نوسان نرخ بی‌نصیب خواهد گذاشت. البته موارد فوق تنها گمانه‌زنی‌هایی در بین اهالی بازار آتی است و نمی‌تواند دورنمای بازار تلقی شود اگرچه به‌عنوان یک احتمال مطرح شده است.  با توجه به این شرایط بازار آتی با جهت‌پذیری از بازار نقدی سکه از یکسو در کوتاه‌مدت به یک پوست اندازی نیاز خواهد داشت اگرچه به همراهی بازار نقدی هم نیاز دارد. پس از این فاز و با شفاف‌تر شدن رخدادها دیگر زمان توجه به تحلیل مخصوصا با توجه به رخدادهای بازارهای جهانی فرامی‌رسد که می‌تواند چهره‌ای جدید از بازار آتی را در سال آینده ترسیم کند. این در حالی است که پتانسیل رشد قیمت‌های جهانی طلا وجود دارد و رخدادهای سیاسی و اقتصادی در جهان نیز از این احتمال حمایت خواهد کرد.

بورس کالا