صادرات از چه اهمیتی برخوردار است و حضور پایدار در بازار صادراتی به چه الزاماتی نیاز دارد؟

اوج قدرت و هنر تولیدکنندگان در عرصه صادرات به نمایش گذاشته می‌شود. چراکه امکان حضور و کسب سهم از بازار رقابت جهانی به‌منزله توانمندی یک شرکت است. برای حضور موفق در بازار بین‌المللی باید الزاماتی همچون کیفیت مناسب محصول، قیمت مناسب، خوش قولی به‌ویژه در تحویل به موقع سفارش‌ها و وفاداری مورد توجه قرار گیرند و رعایت شوند. از میان الزامات یاد شده، وفاداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و سهم بسزایی در حفظ بازار صادراتی دارد؛ چرا که خریداران ترجیح می‌دهند از ادامه ارتباط با یک شرکت در آینده و در شرایط مختلف اطمینان داشته باشند تا بتوانند برای تامین محصول در بلندمدت برنامه‌ریزی کنند. برهمین اساس باید تاکید کرد که نگاه کوتاه مدت، توسعه پایدار صادرات را تضمین نمی‌کند.

صادرکنندگان در کشور ما با چه چالش‌هایی مواجه هستند؟ چگونه و با چه راهکاری می‌توان از صادرکنندگان حمایت کرد؟

صادرات منافع ملی کشور را به‌دنبال دارد و بنابراین باید حمایت همه‌جانبه از آن صورت گیرد. برای توسعه صادرات باید در قوانین مرتبط با حوزه صادرات تجدید نظر شود. یعنی قوانین به‌گونه‌ای وضع شوند که امکان صادرات را در بلندمدت تضمین کند.

وقتی سخن از صادرات به میان می‌آید، باید مستمر باشد. درنتیجه باید استراتژی‌های کشور به گونه‌ای تنظیم شود که تولیدکنندگان نگرانی از آینده فعالیت خود نداشته باشند؛ چراکه در عقد یک قرارداد صادراتی، تعهداتی برای شرکت‌ها ایجاد می‌شود. بنابراین تولیدکنندگان باید از شرایط داخلی کشور، اطمینان داشته باشند تا در بازار جهانی، مطمئن و موفق حضور پیدا کنند.

علاوه بر مورد یاد شده، تسهیلاتی به صادرات اختصاص یابد و از مشوق‌های لازم استفاده شود. وضع مشوق‌های صادراتی، ارائه تسهیلات بانکی به صادرکنندگان و... این امر را تسهیل می‌کند و موجبات توسعه آن را فراهم می‌آورد.

در ادامه، شرایط باید به‌گونه‌ای مهیا شود تا در بازگشت پول صادرات به کشور، شرکت‌ها با توجه به شرایط جهانی، متضرر نشوند. بدون شک سود نهایی چنین حمایت‌هایی، به کشور باز خواهد گشت.

آیا همجواری با آب‌های آزاد و بنادر متعدد در کشور، مزیتی را برای صاحبان صنایع کشور به‌ویژه صنعت فولاد ایجاد کرده است؟

وجود آب‌های آزاد در مرزهای جنوبی کشور را باید پتانسیلی برای توسعه صنعت و صادرات دانست. هرچند از این پتانسیل، آن‌طور که باید استفاده نشده است. برای بهره‌گیری از مزیت یاد شده باید بنادر کشور مجهز به اسکله‌های اختصاصی برای صادرات شوند.

حجم عظیم بیش از ۵۰ درصدی صادرات و واردات کشور از اسکله شهید رجایی انجام می‌گیرد؛ اما این اسکله پاسخگوی نیاز کشور نیست. علاوه برآن از همین اسکله، محصولات صنعتی همچون فولاد و مایحتاج اساسی زندگی مردم همچون گندم، مبادله می‌شود. همین موضوع مشکلات فراوانی را برای صاحبان صنایع فراهم می‌آورد. طبیعی است که در مشترک بودن بندرها، واردات گندم و برنج در اولویت قرار دارد و واردات و صادرات سایر محصولات در رتبه‌های بعد قرار می‌گیرد. بر همین اساس پیشنهاد شده که اسکله‌ای اختصاصی به صادرات فولاد اختصاص یابد. در ادامه نیز پیشنهاد شد تا اسکله‌ قدیمی منطقه ویژه لایروبی شود و برای صادرات فولاد مورد استفاده قرار گیرد.

عملکرد صادراتی فولاد هرمزگان را چطور ارزیابی می‌کنید؟ محصولات خود را به چه کشورهایی صادر می‌کنید و چه اهداف صادراتی دارید؟

نیروی انسانی توانمند و متخصص، نزدیکی به خلیج فارس، تولید محصولات با کیفیت و همچنین ارتباط صحیح و وفادارنه با مشتری را باید از مهم‌ترین‌ امتیازات فولاد هرمزگان دانست که تسهیل‌کننده صادرات برای این مجموعه هستند و موجب شده‌اند تا این مجموعه در امر صادرات، موفق عمل کند.

شرکت فولاد هرمزگان از ابتدا با هدف صادرات احداث شد و صادرات به‌منزله امکان حیات آن است. در حال حاضر حدود ۷۰ درصد محصولات این شرکت صادر می‌شود و ۳۰ درصد باقیمانده آن نیز برای تامین نیاز داخلی مصرف می‌شود، بنابراین حذف صادرات را باید به‌منزله تعطیلی این واحد دانست.

توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که فولاد هرمزگان علاوه بر توجه به صادرات، تامین نیاز داخل را نیز در اولویت خود قرار داده است. یعنی براساس نیاز داخل، میزان صادرات تولیدات خود را تنظیم می‌کنیم چراکه اولویت ما حمایت از تولیدکنندگان داخلی است. در ادامه با توجه به ظرفیت کارخانه و سقف تولید، مابقی مازاد تولید را صادر می‌کند. این شرکت طی سال گذشته، حدود ۵۰۰ هزار تن محصول را در داخل کشور به فروش رساند. حدود یک میلیون تن دیگر را هم صادر کرد. محصول تولید شده در این شرکت (یعنی اسلب) برای تبدیل به بیلت یا ورق به سایر کشورها صادر می‌شود. کشورهای آسیای جنوب شرقی، همچون تایلند، تایوان، اندونزی، مالزی، هند، کشورهای اروپایی همچون فرانسه، ایتالیا و... مقصد تولیدات فولاد هرمزگان هستند. فولاد هرمزگان در نظر دارد تا طی سال ۹۷، پس از تامین نیاز داخلی، مازاد تولید خود تا ظرفیت اسمی را صادر کند.

عملکرد تولید شرکت فولاد هرمزگان را در طول یک سال گذشته، چطور ارزیابی می‌کنید؟ این شرکت چه برنامه‌هایی برای آینده در دست اجرا دارد؟

ظرفیت تولید فولاد هرمزگان برای یک سال، ۵/ ۱ میلیون تن برآورد می‌شود. میزان تولید این شرکت در سال ۹۶، حدود یک میلیون و ۴۰۸ هزار تن گزارش شد. در سال جاری نیز برای تولید به‌اندازه ظرفیت اسمی شرکت برنامه‌ریزی انجام گرفته است.

این واحد اجرای طرح‌های توسعه‌ای را در دستور کار خود دارد. بر همین اساس قراردادی با شرکت SMS برای تامین فاینانس خارجی به قیمت ۲۵۰ میلیون یورو بسته است. با اجرای این پروژه، ظرفیت فولاد هرمزگان از ۵/ ۱ میلیون تن فعلی به ۳ میلیون تن افزایش خواهد یافت. مذاکرات اجرای این پروژه، انجام شده، قرارداد آن بسته شده و مبادلات نیز صورت گرفته است. در حال حاضر نیز در مرحله فاینانس خارجی هستیم و تنها قسمتی از بوروکراسی‌های اداری در ایران و ایتالیا مانده است. بنابراین امید می‌رود در سال جاری احداث واحد جدیدی فولاد هرمزگان برای تولید اسلب آغاز شود.

احداث واحد دیگری برای تولید محصولات نورد نیز در دستور کار این شرکت قرار دارد و در ادامه طرح‌های توسعه‌ای پیگیری می‌شود. هدف از این پروژه، تولید محصولی با ارزش افزوده بالاتر است.