مدیرعامل بورس کالای ایران اقدامات این بورس در راستای پالایش متقاضیان مس‌ را تشریح کرد و گفت: در پی اعلام نرخ ۴۲۰۰ تومانی برای دلار به‌عنوان نرخ ارز رسمی و ارزش‌گذاری قیمت‌های پایه محصولات در بورس کالا، شاهد رشد میزان تقاضا به نسبت عرضه محصولات بودیم که بررسی‌ها نشان داد بخشی از این تقاضا ناشی از تمایل برخی متقاضیان غیرواقعی برای خرید مواد اولیه است؛ در همین راستا بورس کالای ایران اقدام به پالایش متقاضیان محصولات از جمله مس کرده است.

وی افزود: ارزش‌گذاری قیمت‌های پایه در بورس کالا بر مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی موجب شد قیمت‌هایی که در بورس کالا کشف می‌شود بعضا از قیمت‌های جهانی و قیمت‌های خارج بورس، تا حد زیادی پایین‌تر باشد و این امر تقاضای محصولاتی که در بورس عرضه می‌شود را به شدت افزایش داد.

سلطانی‌نژاد گفت: در این مدت در حالی میزان عرضه مس در بورس ۶۶ درصد افزایش یافت که طرف مقابل تقاضای این محصول رشد ۱۳۳ درصدی داشته است؛ بنابراین، اختلاف قیمت بورس و قیمت جهانی موجب شده خیلی از کسانی که تولید‌کننده پایین دستی واقعی نیستند به خرید این کالاها متمایل شوند و بعضا آن را یا در بازار بیرون بورس بفروشند یا صادر کنند و رقیب تولید‌کننده شوند.

پالایش متقاضیان کلید خورد

وی گفت: به این ترتیب برای اینکه بتوانیم فقط نیاز خریداران واقعی مس را تامین کنیم پالایش متقاضیان این محصول را در بورس کلید زدیم.

سلطانی‌نژاد درخصوص محدودیت‌های در نظر گرفته شده و نحوه پالایش متقاضیان محصول مس گفت: تاکنون تنها تولیدکنندگان می‌توانستند مس کاتد را خریداری کنند؛ اما سهمیه هر واحد تولیدی مشخص نبود. این رویه برای مس مفتول نیز به‌گونه‌ای بود که همه می‌توانستند اقدام به خرید کنند و محدودیتی برای خریدار و حجم خرید آن وجود نداشت. اما با پالایش‌های صورت گرفته محدودیت‌هایی برای هر دو نوع محصول مس اعمال می‌شود.

مدیرعامل بورس کالای ایران درخصوص اقدامات انجام شده بورس کالا برای شناسایی متقاضیان واقعی و حذف متقاضیان غیر‌واقعی گفت: مقرر شده برای محصول مس مفتول، خریدارانی که طی سال‌های ۹۵ و ۹۶ در شرایط ثبات بازار اقدام به خرید کرده‌اند، به‌عنوان متقاضی واقعی شناخته شده و بتوانند از این پس نیز مواد اولیه موردنیاز خود را از بورس تامین کنند. اما برای آنها محدودیتی برای حجم خرید در نظر گرفته نشده بود که براساس نامه دو هفته قبل سازمان بازرسی کل کشور مقرر شده هیچ کدام از خریداران در یک عرضه نتوانند بیش از ۱۰۰ تن محصول خریداری کنند.

مدیرعامل بورس کالای ایران درخصوص مس کاتد نیز گفت: برای تعیین محدودیت تقاضا و پالایش مشتریان این محصول نیز متوسط میزان خرید ماهانه هر خریدار را طی دو سال گذشته یعنی سال‌های ۹۵ و ۹۶ محاسبه کرده و براساس حجم مس خریداری شده ضربدر ۱۵۰ درصد حجم تقاضای جدید را در سیستم‌های معاملاتی لحاظ کرده ایم تا بیش از این میزان تقاضا که غیرواقعی خواهد بود، از بازار حذف کنیم.

همکاری با انجمن سیم و کابل ایران

وی درخصوص دیگر اقدام بورس کالای ایران برای پالایش متقاضیان مس و تفکیک تقاضای واقعی از غیرواقعی گفت: همچنین طی نشستی که با انجمن صنفی کارفرمایان تولیدکنندگان سیم و کابل ایران برگزار شد، مقرر شد با همفکری مدیران این انجمن فیلترهای دیگری را نیز در سیستم‌های معاملات لحاظ کنیم؛ چراکه طبق گفته این انجمن برخی از مصرف‌کنندگان مس در حال حاضر غیر‌فعال بوده و تولیدی ندارند. اما برای کسب منافع ناشی از نوسانات و اختلاف قیمت‌ها اقدام به خرید محصول از بورس می‌کنند. از این رو، می‌توانیم با در نظر گرفتن فیلترهای قوی تر، خریداران غیرواقعی و متقاضیان کاذب را شناسایی و حذف کنیم.

کاهش قابل توجه تقاضا پس از پالایش

به گفته سلطانی‌نژاد، با اعمال این محدودیت‌ها و پایش متقاضیان مس در بورس، میزان تقاضای مس مفتول از حدود ۲۰ هزار تن تقاضای خرید در ماه، به رقم ۵ هزار تن تقاضا کاهش یافته است.وی ادامه داد: میزان تقاضای مس کاتد نیز از ۹ هزار و ۳۰۰ تن در هر عرضه به ۶ هزار و ۲۰۰ تن افت کرده است. ضمن اینکه با این روش، شرکت‌های بزرگ‌تر توانسته‌اند حجم بیشتری از مواد اولیه موردنیاز خود برای تولید محصولاتشان  از بورس تامین کنند که این نتیجه به عدالت نزدیک‌تر است.مدیرعامل بورس کالای ایران تاکید کرد: این تدبیر کمک کرد تا بسیاری از تقاضاهای کاذب از بازار خارج شود و فرآیند کشف قیمت نیز به شکل بهتری رقم بخورد؛ ضمن اینکه با همکاری تولیدکننده‌ها در بسیاری از کالاها عرضه‌ها در بورس افزایش پیدا کرده است.