«دنیای‌اقتصاد» با مقایسه دو دوره سه ماهه در بازار فولاد بررسی کرد
جهش ۸۰ درصدی تقاضا در ۳ ماه ۹۷
در این زمینه عرضه کل محصولات فولادی در بورس کالا در ۳ ماه ابتدایی سال ۹۷ به میزان یک میلیون و ۷۲۳ هزار و ۹۲۵تن بوده که این رقم در مدت مشابه سال ۹۶ یک‌میلیون و ۶۸۵ هزار و ۳۴۵ به‌ثبت رسیده است که هرچند از افزایش ۳۸ هزار و۵۸۰ تنی عرضه‌ها حکایت دارد ولی در مقابل خود با رقم ۲ میلیون و ۹۶۲ هزار و۵۹۷ تنی تقاضا روبه‌رو بوده که نسبت به مدت مشابه ۳ ماهه ابتدایی سال ۹۶، افزایش یک‌میلیون و ۳۰۵ هزار و ۸۹۴ تنی را تجربه کرده است، به‌عبارتی این افزایش تقاضا به میزان دقیق ۷۹ درصد ثبت شده است؛ رقمی که رشد هنگفت تقاضا را در برابر ثبات نسبی عرضه‌ها نشان می‌دهد.
سناریوی اول علت افزایش تقاضا
نگاهی به نمودار همراه این گزارش که براساس آمارهای بورس‌کالا استخراج شده نشان می‌دهد که در فاصله یک‌سال گذشته میزان عرضه با تغییر زیادی مواجه نشده، اما در بخش تقاضا به‌شدت شاهد رشد هستیم، سوال این است که این رشد از کجا ناشی شده است؟ آیا تقاضا ناشی از بروز یک تکانه در بخش واقعی اقتصاد بوده یا به دلیل رشد و تحرک سفته‌بازی در این بازار است؟ پیش از این بارها در گزارش‌های مختلف به بررسی این موضوع پرداخته و دیده‌ایم که بازار با تقاضای واقعی روبه‌رو نیست و افزایش قیمت‌ها به دلیل تبانی فروشندگان یا فعال‌شدن دلالان است و این سابقه تاریخی- تجربی در اینجا قابل‌استناد است. در این بین دو نظر در رابطه با وضعیت تقاضا و جهش ناگهانی آن مطرح است؛ یک نگاه معتقد است این جهش به دلیل دورنمای افزایش قیمت، احتمال افزایش ساخت‌و‌ساز با چشم‌انداز افزایش قیمت در بازار مسکن، افزایش اختلاف قیمت بورس و بازار با فرض دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و مواردی از این دست است که در سال گذشته وجود نداشت، به همین دلیل باید گفت این روند قطعا مقطعی است و حتی فروش اعتباری برخی شرکت‌های خاص و محدود باعث می‌شود جذابیت خرید افزایش پیدا کند و در کل ورود بازار به یک فاز افزایشی قیمت و تقاضا رقم بخورد.
سناریوی دوم علت افزایش تقاضا
طرفداران استدلال دوم معتقدند اینکه در فاصله یک‌سال گذشته، عرضه تغییر خاصی نکرده، اما تقاضا نزدیک به دو‌برابر شده، دوسیگنال را در ذات خود نهفته دارد.
۱) تشدید ورود دلالان به بازار
۲) شائبه بازارسازی که با افزایش قیمت از طریق تزریق تقاضای کاذب تلاش می‌کند قیمت‌های بازار را در هر دو بخش بورس و بازار آزاد با افزایش روبه‌رو سازد. در واقع با استفاده از این فضا قیمت کشف‌شده افزایش می‌یابد تا فروشنده بتواند در بازار آزاد هم با قیمت‌های جدید کشف‌شده بالا به معامله بپردازد. موضوعی که مشخص است و طی مدت‌ها و در گزارش‌های متمادی به آن پرداخته شده، این است که در حال‌حاضر در بازار، تقاضای واقعی وجود ندارد، در واقع تقاضایی هم اگر در بازار است، تقاضای کاذب است، همین تحلیل می‌تواند تایید‌کننده سناریوهای موجود باشد. کارشناسان معتقدند اگر شرایط رونق را مقابل روی بازار داشتیم و به‌عنوان مثال با عواملی همچون تقاضای واقعی در بخش مسکن، پروژه‌های عمرانی، کمبود عرضه، توسعه ساخت‌و‌سازها و ... مواجه بودیم شرایط فعلی بازار قابل‌قبول بود؛ اما در وضعیت فعلی نمی‌توان هیچ توجیهی برای رشد شدید تقاضا قائل شد.
در ادامه برخی معتقدند قیمت تنها به دلیل رشد بهای دلار افزایش یافته و این در حالی است که رصد وضعیت تقاضا در بورس کالا نشان می‌دهد افزایش تقاضا حتی پیش از زمانی که افزایش قیمت دلار اتفاق بیفتد، در سال گذشته به‌صورت نوسانی آغاز شده بود. در واقع فعالیت‌های دلالی و سفته‌بازی در این بازار حتی منفک از افزایش قیمت دلار اثر خود را بر بازار گذاشته است، این نکته نشان می‌دهد در این برهه فعالیت‌های دلالی در بازار فولاد موثرتر از سایر عوامل قیمتی خودش را بروز داده و افزایش قیمت دلار عاملی در جهت تشدید فعالیت‌های سفته‌بازی در این بازار است. تمام این اتفاقات در شرایطی رخ می‌دهد که در بخش واقعی اقتصاد شاهد ثبت تقاضا برای فولاد نیستیم، به‌طوری‌که پروژه‌های مسکن و عمرانی راکد است و این موضوع نشان می‌دهد باید جلوی حباب بازار فولاد را در شرایط فعلی گرفت حتی تحرکاتی که در هفته‌های اخیر در بخش مسکن مطرح‌شده در بخش قیمت است (که آن‌هم به دلیل فعالیت سفته‌بازان است) وگرنه در بخش ساخت و فیزیکی مسکن جهش خاصی رخ نداده است.
بررسی‌های میدانی «دنیای‌اقتصاد» و گفت‌وگوهایی که با فعالان و کارشناسان انجام شده، نشان می‌دهد تقاضای موجود در بازار، واقعی نیست و نبود تقاضای واقعی هم مربوط به مدت اخیر نیست، بلکه ماه‌ها و حتی چند سال است که بازار آهن‌آلات با این روند دست به گریبان است. کارشناسان و فعالان بازار فولاد بر این باورند افزایش شدید تقاضای کاذب در بازار فولاد عاملی است که حتی اگر دلار هم افزایش پیدا نمی‌کرد، اثر خود را بر این بازار می‌گذاشت، به این دلیل که تقاضا در بورس‌کالا (فارغ از درنظر گرفتن دلیل آن در اینجا) افزایش دوبرابری پیدا کرده است.
ارسال نظر