در این جلسه که با حضور جمعی از زعفران‌کاران و بازدیدکنندگان نمایشگاه بورس، بانک و بیمه برگزار شد، اکبر میرزاپور مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران با طرح پرسش‌هایی چالش‌های بازار زعفران در ایران و مشکلات صادرات آن به کشورهای مقصد، گردش مالی معاملات زعفران در دنیا، فرآیند کشف قیمت، استانداردسازی و کیفی‌سازی را مطرح کرد و حسین زینلی، مقیمی، پژمان پور و کریمی پاسخگوی سوالات مطرح شده بودند.

  لزوم تقویت بورس در محصولات صاحب برند ایرانی

در این مراسم حسین زینلی با اشاره به اینکه ما تنها به دنبال توسعه کمی زعفران نیستیم، بلکه کیفیت زعفران از کمیت آن مهم‌تر است، گفت: تولید گیاهان دارویی همچون زعفران در کشور در حال گسترش بوده و برای افزایش آن باید دانش و فناوری در تولید به روز شود.وی با اشاره به گردش مالی ۴۰۰ میلیون دلاری زعفران در کشور اظهار کرد: از کل این مبلغ ۳۵۰ میلیون دلار صادرات زعفران بوده و ۵۰ میلیون دلار آن در بازار داخل مورد معامله و مصرف قرار می‌گیرد. این در حالی است که گردش مالی زعفران در دنیا برابر ۸ میلیارد دلار است، با توجه به اینکه ایران بزرگ‌ترین‌ تولید‌کننده زعفران در دنیا محسوب می‌شود کشورهای اروپایی ما را به‌عنوان اصلی‌ترین تولید‌کننده نمی‌شناسند و بیشتر اسپانیا مورد توجه است. مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی درخصوص اینکه آیا بورس کالا می‌تواند به افزایش سهم ایران از تجارت ۸ میلیارد دلاری زعفران در دنیا کمک کند، گفت: به کمک بورس زمینه‌های ابتدایی ایجاد شده و فرصت خوبی فراهم آمده است تا زعفران استاندارد به دنیا عرضه شود. زیرا به کمک بورس هم قیمت‌ها شفاف شده و هم کشاورز امیدوار است که می‌تواند محصول خود را با شرایط مختلف و با قیمت‌های عادلانه و در فرصت‌های مناسب بفروشد.

زینلی افزود: اما اینکه چرا تا الان سهم بالایی از این تجارت را در دنیا نداشته‌ایم این مطلب بوده که فرآورده‌های زیادی از زعفران را به دنیا معرفی نکرده‌ایم. به‌طوری‌که‌ حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد از زعفران ایرانی به‌صورت فله به دیگر کشورها صادر می‌شود و حداکثر ۵ درصد آن نیز به‌صورت خرد و دربسته بندی‌های ۵/ ۰ تا یک گرمی صادر می‌شود که ارزش افزوده بالایی ندارد.وی با بیان اینکه برای ارزشمندی نیازمند انجام کار مهمی هستیم و باید به سمت برنامه‌های دانش بنیان حرکت کنیم، گفت: باید در تبدیل زعفران به دارو و سایر فرآورده‌ها بیشتر برنامه ریزی کنیم و خواص آن را به ملت‌ها بشناسانیم. به عبارت دیگر، باید کاری کنیم که با حمایت وزارت جهاد کشاورزی در جهت ایجاد و توسعه زنجیره ارزش زعفران در ایران و به ویژه استان خراسان رضوی اقدام کنیم. در نتیجه اگر هدف افزایش سهم ایران از تجارت جهانی زعفران را دنبال می‌کنیم فارغ از مشکلات سیاسی و تحریم‌ها باید در حوزه اقدامات دانش بنیان گام برداریم و اگر اقتصاد دانش بنیان زعفران به کمک بخش خصوصی و دولت توسعه یابد بورس هم در کنار آنها توسعه خواهد یافت.

  به دنبال ارتقای کمی و کیفی محصول هستیم

در ادامه این میزگرد تخصصی مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: خراسان رضوی با ۸۶ هزار هکتار زمین حدود ۳۰۰ تا ۳۱۰ تن زعفران برداشت می‌کند و با توجه به کم آبی برخی از کشاورزان دیگر به سمت تولید و کشت زعفران رو می‌آورند. سید هاشمی نقیبی افزود: سالانه در استان حدود ۲هزار تا ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار به بستر زمین زیر کشت گیاه زعفران افزوده می‌شود این در حالی است که تولیدات زعفرانی کفاف مصرف داخلی و خارجی را می‌دهد و میانگین مزارع خراسان رضوی در رتبه خوبی قرار دارد.

مدیر باغبانی و زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی درخصوص سهم کشاورز از قیمت صادراتی زعفران و کمک بورس به افزایش عایدی زعفران کاران از این قیمت‌ها گفت: با توجه به فاصله قیمتی که بین قیمت زعفران در بازار داخلی و صادراتی وجود دارد، بورس کالا می‌تواند این فاصله قیمتی را با ایجاد عرضه و تقاضای واقعی و کشف قیمت عادلانه کم کند و اساسی ترین راه برای کم کردن این فاصله قیمتی و افزایش عایدی کشاورز از قیمت‌های صادراتی، بورس است. نقیبی در ادامه گفت: با توجه به اینکه پیش از راه‌اندازی بورس زعفران شفافیتی وجود نداشته پیشنهاد می‌شود بورس را بین‌المللی کنیم تا چشم‌انداز جهانی زعفران را از دست ندهیم. برهمین اساس با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور و به ویژه در استان خراسان رضوی باید گام‌های لازم را برای بین‌المللی شدن زعفران برداریم. مدیر امور باغبانی و زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی تاکید کرد: اگر فعالیت بورس در داخل محدود شود، پیشرفت چندانی در عرصه بین‌المللی نمی‌کند و نمی‌تواند سهم زیادی از این تجارت ۸ میلیارد دلاری را در اختیار بگیرد. در این رابطه، گام اساسی برای گرفتن سهم از این تجارت جهانی را از جایی می‌توان برداشت که خریداران خارجی نیز از بورس زعفران ایران اقدام به خرید کالای موردنظر خود کنند.نقیبی افزود: نکته حائز اهمیت این است که طبق قوانین بین‌المللی کشوری که بیش از ۶۰ درصد از تولید محصولی را در اختیار داشته باشد می‌تواند بورس بین‌المللی آن را راه‌اندازی کند و کشف قیمت‌های آن را برعهده داشته باشد. درخصوص زعفران نیز بورس کالای ایران می‌تواند این گام اساسی را بردارد تا سهم بالایی را از این بازار کسب کند.

   لزوم تکمیل زنجیره ارزش تولید زعفران

غلامرضا کریمی درخصوص اینکه چه نیازی در بازار سنتی زعفران احساس می‌شد که بازار را به سمت استفاده از معاملات بورس سوق داد، گفت: در تولید هر محصولی باید زنجیره تولید را فعال کنیم و در زنجیره تولید زعفران بحث استانداردسازی خیلی حائز اهمیت بود که قبلا این استانداردها در برخی محموله‌های صادره از کشور رعایت نمی‌شد و قبل از راه‌اندازی بورس، زعفران صادر شده دارای استاندارد نبوده؛ این در حالی است که با راه‌اندازی معاملات زعفران در بورس بر استاندارد‌سازی محصول بسیار تاکید شد. وی دومین نیاز را در رابطه با نیاز به کشف قیمت واقعی و متناسب با عرضه و تقاضا عنوان کرد و گفت: پیش از راه‌اندازی بورس نمی‌توانستیم قیمت واقعی را کشف کنیم اما در بورس قیمت واقعی براساس عرضه و تقاضا کشف شد و سومین مورد نیز اطمینان‌خاطر کشاورزان از دریافت به موقع پول ناشی از فروش زعفران بود. به‌طوری‌که‌ اتفاق خوبی که افتاد این بود که پول کشاورزان طی دو سه روز کاری به حسابشان واریز می‌شود و طی دو دوره تخلیه انبار هیچ مورد اعتراضی مشاهده نشده است. بنابراین به کمک بورس توانستیم حلقه‌های مفقوده را در زنجیره تولید زعفران پیدا و به هم متصل کنیم.

 زعفران ایرانی استاندارد شد

مدیرعامل تعاونی روستایی استان خراسان رضوی درباره منافعی که بورس برای کشاورزان به همراه دارد، گفت: به دلیل تنوع زیادی که روی زعفران وجود دارد، در ابتدای راه‌اندازی این معاملات در بورس مخالفت‌هایی مشاهده شد که با روشن شدن مزایا و کارکردهای بورس برای حمایت از حقوق کشاورزان مشخص شد که بورس خدمات ارزشمندی به کشاورزان داده است.پژمان‌پور درخصوص اینکه بورس تا چه اندازه به استانداردسازی محصول زعفران کمک کرده و این استانداردسازی تا چه حد در صادرات محصول ایرانی موثر بوده، گفت: معامله زعفران به‌صورت گواهی سپرده کالایی موجب شده کشاورز برای اینکه بتواند محصول خود را تحویل انبارهای بورس دهد، استانداردهای لازم را رعایت کند و محصول با کیفیت تولید و عرضه کند. در نتیجه بورس باعث فرهنگ‌سازی جهت استانداردسازی زعفران و ارتقای کیفیت شده است. به‌طوری‌که‌ قیمت زعفران دارای استاندارد بورس حتی حدود یک تا ۲ میلیون تومان در هر کیلو بالاتر از قیمت زعفران بی‌کیفیت است و این ارزش افزوده بالاتری را برای کشاورز به همراه دارد. پس همه کشاورزان به سمت تولید محصول با کیفیت بالاتر حرکت کرده‌اند که این امر قطعا در رشد کیفی تولید و صادرات محصول با‌کیفیت‌تر موثر است.

 کارکردهای گواهی سپرده کالایی برای کشاورزان

مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالا با تشریح کارکردها و فرآیند صدور گواهی سپرده کالایی زعفران در بورس گفت: در بورس انبارهای پذیرفته شده براساس استاندارد ملی که بورس تعیین و ابلاغ کرده محصول را از کشاورزان و زعفران‌کاران دریافت و قبض انبار مربوطه را صادر می‌کنند که این قبض انبار در واقع اوراق بهاداری است که مانند سایر اوراق بهادار قابلیت معامله و خرید و فروش داشته و سامانه زیرساخت‌های لازم برای معاملات آنلاین نیز برای آن مهیا شده است.وی به برنامه راه‌اندازی صندوق کالایی زعفران در آینده نزدیک در بورس کالا اشاره کرد و گفت: صندوق‌های کالایی نیز می‌توانند نقدینگی خرد را از بازار سرمایه جذب کرده و با تجمیع آن به بازار زعفران تزریق کنند. هدف ما در بورس کالا این است که این ابزار معاملاتی به زودی راه‌اندازی شود.

اخبار مرتبط