پنج نگرانی فولاد جهان تا 2020

موضوع سوم تغییرات قیمت نفت و نامشخص بودن آینده این عامل اثرگذار بر قیمت تمام‌شده و حاشیه سود محصولات فولادی است. مساله چهارم سیاست‌های دولت چین برای حفظ ثبات اقتصادی از طریق تقویت زیرساخت‌های اقتصادی این کشور و ارتقای تولید کالاهای پایه مثل فولاد است. در نهایت عامل آخر تحولات اقتصادی در کشورهای بازیگر فولاد مثل اروپا، ترکیه، ایران و... است که مشخص می‌کند تقاضا و عرضه به چه صورت و با چه قیمتی تغییر خواهد یافت. اکنون کشورهای زیادی هستند که از این شرایط تاثیر می‌پذیرند. از جنوب شرق آسیا گرفته تا اروپا و کشورهای حاشیه دریای خزر و... همگی کشورهایی با سطح مصرف متفاوتند.

بلومبرگ در گزارشی نوشته حداقل ۸ شرکت بزرگ فولادی در دنیا هستند که در تلاشند تا بفهمند با توجه به عواملی که اکنون صنعت فولاد را تهدید یا تقویت می‌کند چه آینده‌ای در انتظار این صنعت است؟‌ پرواضح است که تعیین‌کننده اصلی مسیر آتی صنعت فولاد کشورهای آسیایی هستند زیرا بیش از نیمی از تولید جهانی فولاد در این منطقه صورت می‌گیرد اما یک نگرانی دیگر این روزها برای تحلیلگران ایجاد شده و آن حمله سوداگران به معاملات آتی آهن و فولاد در اقصی نقاط دنیا است که می‌تواند بازار مذکور را از مسیر تعادلی خود منحرف کند. در گذشته هم البته سفته‌بازان در بازارهای مختلف از جمله فولاد آتی حضور داشته‌اند اما نگرانی این بار هجوم نقدینگی با شتاب و حجم بالا است آن هم در شرایطی که آمارها از کاهش تقاضای جهانی برای فولاد حکایت دارد؛ به عبارتی ساده‌تر آنچه باعث نگرانی است هدایت بازار به سمت قیمت‌های غیرواقعی و ایجاد فضای غیرواقعی در این بازار در نبود تقاضا است.

با این حال پاسخ این سوال را تقاضای چین و تاحدی هند روشن می‌کند. درحال‌حاضر هزینه تمام‌شده برای فولاد بسیار بالا رفته است. هم قیمت نفت افزایشی شده و هم مواد اولیه و این مساله تقاضا را در مقایسه با سال قبل کاهشی کرده است اما شرایطی را ایجاد کرده که دلالان بتوانند روی رشد آتی قیمت مانور بدهند و این موضوع تهدیدکننده بازار فولاد است. شرکت‌های چینی اکنون خواستار حفظ نظم در عرضه سنگ‌آهن در بازارهای جهانی هستند زیرا تحت فشار عرضه بازار مذکور رکورد ۵ ساله را شکسته است. تنها در یک سال اخیر قیمت سنگ‌آهن ۹۲ درصد رشد کرده اما فولاد تقریبا بدون تغییر مانده است.

این به آن معنا است که صنعت فولاد متحمل فشارهای زیادی است و قیمت نتوانسته خود را متعادل کند. نکته دوم تقاضای پایین برای فولاد است. وجود تقاضا می‌توانست سطح قیمت‌ها را متعادل سازد اما حالا این‌طور نیست. سیگنال سوم خطر کاهش تولید در نتیجه روند فعلی است، چراکه هم بازار سهام محصولات فولادی و هم بازارهای کالایی تحت‌الشعاع این علائم قرار دارند. انجمن فولاد و آهن چین نیز اخیرا از این مساله ابراز نگرانی کرده و خواستار قیمت‌های منطقی برای سنگ‌آهن شده و اعلام کرده است ادامه این روند برای صنعت فولاد جهان می‌تواند خطرناک باشد. فاجعه سد باطله‌برداری در برزیل از یکسو و بدی آب و هوا و محدودیت حمل‌ونقل در استرالیا دو عاملی هستند که در ماه‌های اخیر بازار سنگ‌آهن را از مرز ۱۲۰ دلاری عبور داده‌اند.

هنوز هم با آنکه عقب‌نشینی این بازار را از قیمت ۱۳۰ دلاری هفته گذشته شاهد هستیم، واقعا تضمینی وجود ندارد که بازار به ۱۰۰ دلار یا کمتر از آن تا پایان سال برسد و این مساله انجمن فولاد و آهن چین را بیش از همیشه نگران کرده است. دیروز سنگ‌آهن در لحظه تنظیم این گزارش ۱۲۲ دلار بود. این انجمن می‌گوید قیمت سنگ‌آهن باعث شده خریداران فولاد دست از خرید بکشند اما نمی‌شود به همان نسبت تولید را متوقف کرد زیرا آثار چشمگیری بر اقتصاد کشورهای تولیدکننده بر جای گذاشته و رشد اقتصادی را در میان‌مدت محدود می‌کند. با این حال اگر تا پایان سال قیمت سنگ‌آهن کاهش نیابد تولید فولاد کاهش خواهد یافت.

قیمت نفت هم روند مشابهی را پشت‌سر می‌گذارد. البته با یک تفاوت جدی و آن افت و خیز در این بازار در قیاس با سنگ‌آهن است. قیمت نفت در یک ماه گذشته برای نفت برنت رشد ۶ درصدی را نشان می‌دهد اما روند سالانه آن کاهشی است. این به آن معنا است که نفت در دوره‌هایی باعث رشد هزینه‌های تولید و در دوره‌هایی نیز باعث کاهش نسبی قیمت شده است اما نباید فراموش کرد که امروزه استفاده از سوخت‌های جایگزین اثر این حامل انرژی را تعدیل کرده اما سنگ‌آهن هنوز حرف مهمی در صنعت فولاد می‌زند. رویترز در این رابطه به چشم‌انداز رشد اقتصادی چین اشاره کرده و واردات نفت این کشور را در ماه‌های اخیر مورد تردید قرار داده و آن را موقتی خوانده است.

 بنا بر گزارش رویترز نشانه‌ها حاکی از کندی رشد اقتصادی چین است، درحالی‌که از ابتدای امسال تاکنون ذخیره‌سازی نفت در سطح بالایی انجام گرفته است اما اگر قیمت نفت خیلی گران شود ممکن است روند مذکور اواخر سال ۲۰۱۹ افت کند. این مساله نشان می‌دهد بازار فولاد کمتر از سنگ‌آهن روی اثرات نفت حساب باز می‌کند با این حال نمی‌توان اهمیت آن را نادیده گرفت.  با این اوصاف بازار نشان داد توان و تحمل قیمت ۱۳۰ دلار یا بالاتر از آن را ندارد به عبارتی آزمون قیمتی برای سنگ‌آهن در هفته پیش به پایان رسید و نشان داد رقم ۱۲۰ دلار احتمالا فعلا رقمی است که بازار می‌تواند تحمل کند.

در این بین دیروز معاون نخست‌وزیر چین و نماینده تجاری و همچنین وزیر امور خزانه‌داری آمریکا در گفت‌وگوی تلفنی به مبادله دیدگاه‌های خود در مسائل اقتصادی و تجاری در چارچوب موافقت‌نامه روسای جمهوری دو کشور در دیدار حاشیه اجلاس سران گروه ۲۰ در ژاپن پرداختند. آن‌‌طور که شینهوا، خبرگزاری رسمی چین روز چهارشنبه گزارش کرده است دو طرف در مکالمه جدید خود به توافق رسیده‌اند که دور تازه‌ای از مذاکرات را پیرو توافق‌نامه ترامپ و شی در ژاپن به‌زودی برگزار کنند. به این ترتیب انتظار می‌رود بار دیگر موضوع کاهش تنش‌ها در روابط تجاری این دو کشور بازارها را متعادل سازد. البته ناگفته پیداست که با توجه به دور قبلی گفت‌وگوها بین واشنگتن و پکن که آمریکا زیر آن زد اطمینان بازار کاهش یافته و تا نتایج نهایی این گفت‌وگوها نمی‌توان انتظار داشت چه سنگ‌آهن و چه فلزاتی مثل فولاد در برابر این تصمیمات از خود انعطاف نشان دهند.