هفته سخت شاخص‌های کالایی

بازارهای کالایی هفته دشواری را همراه با افت نرخ جدی تجربه کردند اگرچه روز جمعه بخشی از کاهش قیمت‌ها جبران شد ولی نتوانست کارنامه افت نرخ این سه هفته را تغییر دهد. سومین هفته است که جریان نزولی قیمت‌ها، بازارهای کالایی را درمی‌نوردد، آن هم در شرایطی که بهای نفت‌خام تمامی رشد قیمت‌های بعد از حادثه آرامکو را از دست داده و حتی در سطوح پایین‌تری قرار گرفته است. داده‌های جانبی در بازار نفت و کالایی‌ها نیز نتوانستند از نوسان قیمت‌ها حمایت کنند و همه چیز در هفته گذشته به نسبت بد بود و حتی هزینه حمل هم کاهش یافت. این شرایط به‌ویژه در هفته گذشته نگران‌کننده بود و اگر برای هفته جاری شاهد بهبود بازار نباشیم، وضعیت وخیمی متصور خواهد بود.

آمارهای اقتصادی برجسته در فاز تولیدات صنعتی نگرانی بزرگی را نشان نمی‌دهد آن‌هم در شرایطی که شاخص مدیران خرید چین و آمریکا در بخش صنعت وضعیت نسبتا متعادلی را نشان می‌دهد؛ اگرچه نوسان‌های مقطعی مهمی تجربه شده است. به‌صورت دقیق‌تر آمارهای رسمی ارائه شده از شاخص مدیران خرید آمریکا رقمی بالای ۵۱ واحد است ولی داده‌های متفرقه یعنی اعلام این شاخص از طرف موسسات دیگر این نرخ را زیر ۵۰ نشان می‌دهد که با توجه به اتفاقات بازار توجه به این نرخ‌ها منطقی است. از سوی دیگر رفتار بازیگران در بازارهای مهمی همچون آمریکا با افزایش توجه به خرید اوراق قرضه و همچنین حمایت‌های گسترده پولی در این کشور ذهنیت معامله‌گران را به سمت عمیق‌تر شدن رکود فعلی سوق داده است آن‌هم در شرایطی که تزریق نقدینگی تاکنون به کاهش ارزش دلار به‌صورت مقطعی انجامیده است که مجموع این موارد از داده‌های مثبتی در این بازار حکایت ندارد. افت قیمت‌ها در بازارهای کالایی هم نشان می‌دهد بخش واقعی مصرف‌کننده مواد اولیه حال و روز خوبی ندارد و با کاهش قیمت‌ها شاهد افت میل به خرید هستیم. این روند نزولی البته در اغلب بازارهای کالایی دیده می‌شود که تداوم آن نگران‌کننده است.

 این روند را باید جدی گرفت زیرا در یکی از پایین‌ترین سطوح هفته‌ها و ماه‌های اخیر قرار گرفته است و اگر در اوایل تا اواسط هفته‌جاری شاهد هیچ بهبودی نباشیم وضعیت متعادلی متصور نخواهد بود. نکته دیگر آنکه حمایت‌های فدرال رزرو آمریکا بیش از حد انتظار بوده و این حمایت‌های همه‌جانبه هم حداقل برای بازارهای کالایی چندان اثرگذار نبوده است. هفته گذشته هر سه شاخص اصلی در بازارهای کالایی در جهان منفی بودند و حتی شاخص حمل‌ونقل هم منفی شد. شاخص CRB در هفته پیش ۲۳/ ۱ درصد افت داشت و شاخص کالایی GSCI هم ۴۴/ ۲ درصد کاهش نرخ داشت. این دو شاخص به اکثر بازارهای کالایی و حتی محصولات کشاورزی توجه دارند که نشان می‌دهد اوضاع در اکثریت بازارها با کاهش نرخ همراه بود. این درحالی است که در روز پایانی معاملاتی در هفته گذشته شاخص GSCI معادل ۵۴/ ۰ درصد رشد کرد ولی شاخص CRB تنها ۰۶/ ۰ درصد افزایش نرخ داشت. به علاوه در طول هفته گذشته شاخص بورس فلزات لندن ۷۳/ ۰ درصد افت را تجربه کرد که نشان می‌دهد در این بازار هنوز می‌توان تکانه‌ها و جرقه‌هایی از رشد قیمت‌ها پیدا کرد.

حرکت معکوس نفت

از ویژگی‌های مهم هفته گذشته کاهش نرخ جدی در بازار نفت‌خام در طول هفته گذشته بود. بهای هر بشکه نفت‌خام سبک آمریکا در طول هفته گذشته ۵۴/ ۵ درصد کاهش یافت و هر بشکه نفت‌خام برنت نیز ۷۲/ ۵ درصد افت نرخ را به ثبت رساند. این درحالی بود که روز جمعه برنت توانست رشد قیمت ۱۴/ ۱ درصدی را ثبت کند ولی در کل هفته بدی در این بازار به ثبت رسید. این نوسان قیمت نفت‌ خود یکی از دلایل اصلی کاهش بیشتر قیمت‌ها در شاخص GSCI نیز به‌شمار می‌رود و اگر بتوان برای اوایل هفته پیش‌رو رشد قیمت نفت را تجربه کرد امیدواری‌ها به بهبود بازار هم تقویت خواهد شد. به وضوح می‌توان گفت برای این هفته بازارهای جهانی به رشد قیمت نفت‌خام نیاز دارند و به سادگی می‌توان امیدوار بود که بازارهای کالایی بتوانند از افزایش بهای نفت‌خام سوخت‌گیری کنند. با توجه به رشد قیمت نفت در اواخر هفته پیش، تداوم رشد بهای نفت‌خام در بازارهای جهانی دور از ذهن نیست و بیش از یک خوش‌بینی باید به آن به چشم یک انتظار و حتی نیاز نگریست. این درحالی است که بهای نفت‌خام در یک‌ماه اخیر کاهش جدی داشته و بعد از از دست دادن رشد قیمت‌های بعد از حادثه آرامکو، در یک ماه اخیر برنت ۲۳/ ۴ درصد و نفت‌خام سبک آمریکا ۲/ ۶ درصد کاهش قیمت داشته‌اند. کاهش نرخ ماهانه و هفتگی و البته جرقه‌های مهمی از رشد قیمت‌ها در اواخر هفته قبل می‌تواند سیگنال‌هایی برای رشد نرخ به‌شمار رود ولی این ادعا بیشتر چیزی شبیه به یک خوش‌بینی است تا یک تحلیل.

بازار فلزات در هفته گذشته

بازار فلزات پایه در هفته قبل با نگرانی‌های اقتصادی و ترس از بروز یک رکود جدید و کاهش تقاضا افت نرخ نسبی داشت که در کاهش شاخص قیمت بورس فلزات لندن خودنمایی کرد. کاهش نزدیک به یک درصدی بهای مس، افت کمتر از یک درصدی آلومینیوم، تضعیف ۱۵/ ۰ درصدی بهای روی در کنار عقبگرد ۷/ ۶ درصدی قیمت کبالت از ویژگی‌های مهم بازارهای فلزی در هفته قبل بود؛ اگرچه در همین زمان سرب ۱۴/ ۵ درصد، قلع ۱۴/ ۲ درصد و نیکل ۲۴/ ۳ درصد رشد قیمت داشتند. همین افزایش قیمت‌ها بود که موجب شد وضعیت شاخص‌های فلزی بهتر از شاخص‌های کالایی باشد. البته دلایل این رشد قیمت‌ها را باید در داده‌های جانبی در این بازارها جست‌وجو کرد، آن‌هم در شرایطی که سختگیری‌های فنی و زیست‌محیطی در فرآیند تولید سرب یا قوانین اعمالی برای محدودیت تجارت مواد معدنی قلع و نیکل دلیل اصلی این رشد قیمت‌ها بود یعنی در درون بازار داده مثبت برجسته‌ای برای این فلزات ثبت نشده است. این موارد درحالی بود که حتی در پایان هفته گذشته مس و آلومینیوم هم رشد قیمت داشتند که امیدواری به بهبود بازار در اوایل هفته جاری را تقویت می‌کند.

مدتی است که شاهد کاهش قیمت‌ها در بازار آلومینیوم هستیم که در کنار آن می‌توان به افزایش موجودی انبارهای این فلز هم اشاره کرد. به‌صورت دقیق‌تر حتی با کاهش قیمت‌ها نیز خرید آلومینیوم در بازارهای جهانی جذاب نبوده و حتی رشد موجودی انبارها به سیگنالی کاهشی برای بهای آلومینیوم منجر شده است. هفته سوم و اوایل هفته چهارم ماه سپتامبر موجودی انبارهای آلومینیوم در بورس فلزات لندن به کمتر از ۹۰۰ هزار تن رسیده که می‌توان گفت یکی از کمترین ارقام ثبت شده در چند سال اخیر به‌شمار می‌رود ولی هم‌اکنون این رقم به بیش از ۹۶۰ هزار تن رسیده اگرچه روند افزایشی موجودی انبارهای آلومینیوم به نسبت متوقف شده است. شاید همین عدم رشد موجودی انبارهای آلومینیوم بتواند یک داده مثبت برای این بازار باشد اما این تنها داده مثبت این بازار نیست.

در آخرین روز معاملاتی در بازار فلزات لندن بهای هر تن آلومینیوم نقدی نزدیک هزار و ۷۰۱ دلار در هر تن بوده ولی همین کالا برای معاملات سلف سه ماهه، هزار و ۵/ ۷۰۱ دلار معامله شد که نشان‌دهنده ذهنیت مثبت فعالان بازار نسبت به رشد قیمت‌هاست. این شرایط در بازار مس هم حاکم است و شاهد برتری قیمت‌های سه ماهه بر نرخ‌های نقدی بودیم. آخرین قیمت نقدی مس ۵ هزار و ۵۹۸ دلار بر هر تن است آن هم در شرایطی که قیمت سلف سه ماهه آن ۵ هزار و ۶۳۳ دلار بود. این در حالی است که قیمت‌های فعلی برای مس رقم پایینی به‌شمار می‌رود آن‌هم در شرایطی که مس بارها قیمت بالاتر از ۶ هزار دلار را تجربه کرده و در این قیمت‌ها حتی تثبیت شده بود. از سوی دیگر موجودی انبارهای مس در رقمی نزدیک به ۲۹۰ هزار تن قرار دارد که از متوسط پنج سال اخیر تغییر برجسته‌ای را نشان می‌دهد آن هم در شرایطی که آلومینیوم به نسبت در سطوح بالایی قرار دارد. این مطلب خود می‌تواند یک سرعت‌گیر در برابر رشد قیمت مس در میان‌مدت باشد ولی برای کوتاه‌مدت یا برای یک یا دو روز آینده رشد قیمت مس رخداد عجیبی نخواهد بود. در هر حال بازارهای فلزی به سوخت‌گیری از نفت نیاز دارند ولی رفتار قیمتی این بازارها میل به رشد مقطعی نرخ را مخفی نمی‌کند اگرچه اوضاع برای بازار فلز روی متفاوت است.

قیمت‌های نقدی روی در پایان هفته گذشته ۲ هزار و ۳۴۴ دلار بر هر تن بوده ولی قیمت سلف سه ماهه آن ۲ هزار و ۳۰۵ دلار است که از یک نگرانی نسبی در فاز تقاضای این فلز در ماه‌های آینده حکایت دارد. بیشترین تقاضای روی در جهان برای تولید ورق‌های فولادی با پوشش روی به کار می‌رود و در شرایطی که وضعیت کلی در بازار فولاد مطلوب نیست و شاهد یک روند نزولی در این بازار مهم هستیم، ترس از دورنمای تقاضای روی رخداد عجیبی نخواهد بود. البته موجودی انبارهای فلز روی به نسبت کم است ولی به‌صورت مقطعی اندکی افزایش داشته که می‌تواند مکمل فاز منفی قیمت سلف ۳ ماهه این فلز به‌شمار رود. اوضاع بازار فلز روی اندکی پیچیده است، آن هم در شرایطی که اگر قرار به رشد قیمت‌ها باشد، روی و آلومینیوم بیش از همه برای رشد قیمت در میان‌مدت مستعد هستند.

اگرچه در هفته‌های اخیر موجودی انبارهای روی در جهان اندکی رشد کرده ولی این رقم هنوز در بازارهای جهانی به‌شدت پایین است آن هم در وضعیتی که پتانسیل جدی برای رشد عرضه‌ها در صورت افزایش قیمت وجود ندارد. بهبود بازار روی را باید از مسیر تقاضای ورق‌های گالوانیزه (فولادی) در جهان جست‌وجو کرد که آن‌هم با وجود جنگ تجاری و البته کاهش نسبی جذابیت معاملات فولاد در‌ هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. در هر حال اوضاع این بازار چندان مطلوب نیست و اگر برای کوتاه‌مدت انتظار رشد مس و آلومینیوم مطرح است، روی در اولویت دوم قرار می‌گیرد. البته در مورد فلز روی شاهد بودیم که در طول هفته گذشته درحالی‌که شاخص بورس فلزات لندن افت ۷۳/ ۰ درصدی داشت ولی روی تنها ۱۵/ ۰ درصد کاهش نرخ را تجربه کرد آن‌هم در شرایطی که در روز پایانی معاملات رشد ۲۲/ ۰ درصدی داشت. این یعنی بازار روی از یک ثبات نسبی برخوردار شده است و تعدیل نرخ مقطعی یا عدم رشد قیمت‌ها تاثیر برجسته‌ای بر این بازار بر جای نمی‌گذارد.

در هر حال این بازار آرام است اگرچه تداوم افت موجودی انبارها می‌تواند محرک جدیدی برای رشد قیمت‌ها به‌شمار رود. به‌صورت کلی بهای روی در یک بازه یک‌ماهه یا بیشتر در یک روند نسبتا آرام حرکت کرده است و فراز و فرودهای مقطعی خاصی را تجربه کرده است. اگر قرار به رشد قیمت روی باشد هم باید اندکی صبر کرد اگرچه برای میان‌مدت ممکن است رخدادهای جدیدی جریان غالب در این بازار را تحت‌الشعاع قرار دهد. با توجه به این موارد می‌توان گفت که روی امکان رشد قیمت دارد ولی برای کوتاه‌مدت چندان برجسته نخواهد بود.

درخصوص رشد قیمت‌های نیکل، سرب و قلع هم داده‌های جانبی در بازار است که روند رشد قیمت‌ها را رقم زده و بیشتر به حاشیه‌هایی در مورد وضعیت تولید و عرضه باز می‌گردد. در مورد سرب اما شاهد هستیم که این فلز بعد از یک دوره رفتار زیگزاگی قیمت‌ها، اواخر هفته گذشته توانست وارد فاز رشد نرخ محسوسی شود که افزایش ۱۴/ ۵ درصدی در یک هفته و رشد ۷۴/ ۱ درصدی را در روز پایانی هفته قبل به ثبت رساند. همین رشد قیمت‌ها مستعد یک کاهش نرخ محدود است آن‌هم در شرایطی که قیمت‌ سه ماهه سلف سرب ۲ هزار و ۱۴۲ دلار و نقدی این فلز ۲ هزار و ۱۴۷ دلار در هر تن رقم خورده یعنی استعداد یک تعدیل نرخ محدود وجود دارد. از سوی دیگر می‌توان امیدوار بود که سرب بتواند برای هفته جاری لیدر سایر فلزات شود و با رشد قیمت خود، سایر فلزات را هم با رشد نرخ به حرکت درآورد اگرچه این انتظار چندان قدرتمند نیست.

15-01