دولت پکن مداخله در بازار را در دستور کار خود قرار داد

سناریوهای چینی برای زنجیره فولاد

حمزه بهادیوندچگینی دنیای اقتصاد : نگاهی به بازار جهانی سنگ‌آهن نشان می‌دهد طی یک ماه گذشته این بازار باز هم روند مثبت خود را اما به آرامی ادامه داده است به‌طوری‌که در این مدت بیش از ۵/ ۲ درصد رشد را در کارنامه خود ثبت کرده است؛ این درحالی است که این روند طی دو ماه قبل از آن با روند کاهشی روبه‌رو شده بود و به این ترتیب باید گفت بازار سنگ‌آهن در مقایسه با ماه‌های اخیر شرایط مساعدتری را تجربه می‌کند. رسانه‌های جهانی حوزه فولاد و سنگ‌آهن نیز با اشاره به آمارهای رشد قیمت این محصول معتقدند ورود چین به تعطیلات یک هفته‌ای به‌دلیل روز ملی این کشور باعث شده تا شتاب رشد قیمت در بازار سنگ‌آهن کاهش یابد و کارخانه‌ها خریدهای خود را کاهش داده باشند با این حال وضعیت به‌صورت نسبی خوب است.

از طرفی غیبت چین در بازار جهانی فولاد در این هفته باعث شد قیمت این محصول نیز در بازارهای جهانی تقویت شود. قیمت میلگرد از سطح ۳۹۵ دلار در هر قرارداد در تاریخ اول اکتبر به سطح ۴۱۱ دلار در ۷ اکتبر (یا در طول تعطیلات ملی در چین) افزایش یافت که رشد بیش از ۴ درصد را نشان می‌دهد. این درحالی است که قیمت این محصول در ماه آوریل ۴۸۸ دلار بود اما در ماه گذشته به ۳۹۵ دلار کاهش یافته بود. با این حال، ورود مجدد فولادهای چینی به زنجیره تامین پس از وقفه یک هفته‌ای می‌تواند فشارهایی کاهشی بر قیمت فولاد وارد کند اما به‌دلیل بازگشت تقاضا برای سنگ‌آهن قیمت این محصول احتمالا تقویت شود.

اکنون سهامداران نیز مترصد وضعیت این دو بازار هستند تا سبدهای سرمایه‌گذاری خود را در بورس‌های دنیا متناسب با این تغییرات اصلاح کنند و برای این منظور آمارهای تولید فولاد چین و موجودی بنادر برای سنگ‌آهن در چین و... از اهمیت بالایی برخوردار است. بررسی‌ها نشان می‌دهند در فاصله ماه‌های ژانویه تا اوت به رغم تلاش‌های دولت چین برای کنترل سطح تولید در این صنعت، اما به‌دلیل فشارهای ناشی از تقاضای دولتی برای فولاد در این کشور میزان تولید همچنان در سطح بالایی ادامه یافت. طبق داده‌های انجمن آهن و فولاد چین این کشور در هشت ماه ابتدایی سال‌جاری در مقایسه با مدت مشابه پارسال، ۵۱/ ۵۵ میلیون تن بیشتر فولاد تولید کرده است که البته تولید بالاتر در این مدت در داخل کشور مصرف شده و صادرات خالص از چین در مقایسه با دوره مشابه سال ۲۰۱۸ با ۹۵۲ هزار تن کاهش روبه‌رو شده است. آمارهای مربوط به تولید فولاد چین در این هشت ماه حاوی چند نکته است:

۱) تولید ۶۶۵ میلیون تن فولاد خام که در مقایسه با دوره مشابه سال ۲۰۱۸ بیش از ۹ درصد رشد داشته است.

۲) تولید آهن و فولاد در بین اعضای CISA (اعضای انجمن آهن و فولاد چین) در مدت هشت ماه امسال ۹۱/ ۵ درصد رشد داشته است؛ درحالی‌که تولید در میان تولیدکنندگان غیرعضو در مدت مشابه ۳۸/ ۱۹ درصد افزایش یافته است.

۳) تولید بالاتر باعث شد که قیمت‌های فولاد در چین پایین بیاید و میانگین شاخص بهای فولاد چین در مقیاس سالانه ۳۳/ ۵ درصد کاهش یافته و در این مدت در رقم ۸۹/ ۱۰۸ قرار بگیرد.

۴) تولید فولاد ضدزنگ که از نیکل به‌عنوان ماده اولیه استفاده می‌کند نیز طی همین مدت افزایش یافته است. طبق آخرین آمارهای مجمع بین‌المللی فولاد ضد زنگ در تاریخ ۳ اکتبر ۲۰۱۹، تولید جهانی این محصول رشد ۹/ ۱ درصدی سالانه را تجربه کرده و در نیمه اول سال ۲۰۱۹ به ۱/ ۲۶ میلیون تن رسیده است. از این رقم چین ۴/ ۱۴ میلیون تن فولاد ضد زنگ تولید کرده که در مقایسه با دوره تولید مربوطه ۵/ ۸ درصد رشد داشته است.

۵) چین در نیمه اول سال‌جاری با فشار ناشی از نزاع تجاری بین چین و آمریکا که باعث کاهش تقاضای فولاد در چین شد شرایط را در بازارهای جهانی نیز با تغییر روبه‌رو ساخت اما آمارها نشان می‌دهند این وضعیت در حال تغییر جهت است.

۶) سقوط قیمت فولاد حاشیه سود کارخانه‌های فولاد در چین را کاهش داده و به نوبه خود تولید را از آگوست سال ۲۰۱۹ کند کرده بود. با این حال، بهبود قیمت فولاد می‌تواند مجددا کارخانه‌های فولادی را به سمت رونق سوق دهد.

نگرانی که در این باره وجود دارد اما آن است که دولت چین در یک ماه گذشته برای کنترل مسائل زیست‌محیطی سخت‌گیری‌ها را تشدید کرده است. تحلیلگران و بازرگانان از تشدید این محدودیت‌ها پیش از تعطیلات چینی خبر داده و می‌گویند این سخت‌گیری می‌تواند شرایط را برای هر دو بازار تغییر دهد به‌طوری‌که قیمت فولاد در نتیجه کاهش عرضه با رشد روبه‌رو شود اما قیمت سنگ‌آهن به‌دلیل افت تقاضا با روند کاهشی مواجه شود. آنها معتقدند بخش ماشین‌آلات نیز در این کشور با آمارهای کاهشی روبه‌رو است که این موضوع نگرانی‌ها را افزایش می‌دهد. موضوع دیگر اظهار نظر دولتمردان چینی در جلسه ماه جولای است که در آن عدم رشد جدی در بخش املاک مطرح شده که می‌تواند بخش قابل‌توجهی از امیدها به رشد تقاضا برای فولاد را کاهش دهد.

 البته برخی تحلیلگران نیز به آینده فولاد چین همچنان امیدوارند. به عقیده این گروه به‌رغم همه مسائلی که وجود دارد تولید فولاد چین همچنان تا پایان سال‌جاری افزایشی خواهد بود و آن‌طور که موسسه Westpac پیش‌بینی کرده این رقم رشد می‌تواند به ۷ درصد تا پایان امسال برسد. با این حال برای سال آینده بنا بر انتظار مورگان استنلی عرضه جهانی سنگ‌آهن کاهش می‌یابد. این مساله برای بازار فولاد می‌تواند خطرناک باشد اما در صورتی که با برنامه‌های آینده مبنی بر کاهش تولید فولاد همزمان شود با وضعیتی تعادلی در بازار روبه‌رو خواهیم بود. درحال‌حاضر قوانین سختگیرانه‌ای در ایالت تانگشان برای تولیدکننده‌های فولاد وضع شده است و شرکت‌هایی که متهم به ایجاد آلودگی در این منطقه هستند با احکامی روبه‌رو شده و مجازات‌هایی نیز برای آنها در نظر گرفته شده است اما به عقیده کارشناسان این سیاست‌ها تغییر چندانی در کیفیت هوا ایجاد نمی کند و در بلندمدت باید برنامه‌های جایگزین در نظر گرفته شود. این برنامه‌ها از به‌کارگیری مواد اولیه با آلایندگی کمتر مانند سنگ‌آهن با عیار بالا گرفته تا کاهش استفاده از زغال‌سنگ و... همگی می‌توانند در این رابطه نقش ایفا کنند.