کابوس کرونا در بازارهای جهانی تعدیل خواهد شد؟
جرقه‌های امیدوارکننده کالایی‌ها
بهای نفت‌خام در بازارهای جهانی در هفته گذشته افزایشی بود اگرچه در نهایت اواخر هفته را با افت قیمت‌ها به ثبت رساند. در هفته گذشته بهای هر بشکه نفت‌خام سبک آمریکا ۶۶/ ۲ درصد رشد کرد و هر بشکه نفت‌خام برنت نیز افزایش ۶۱/ ۱ درصدی داشت. این روند کلی درحالی به ثبت رسید که هنوز متوسط نوسان قیمت‌ها در یک‌ماه اخیر کاهشی است و با روزهای اوج قیمت‌ها هنوز فاصله بسیاری داریم. البته ذات افت نرخ در اواخر هفته گذشته نیز یک سیگنال کاهشی جدید به‌شمار می‌رود که با توجه به نوسان قیمت‌ها در بازار سهام، تعدیل مقطعی نرخ و البته ورود به یک فاز با ثبات جدید یا همان تعدیل و تثبیت قیمت‌ها چندان دور از ذهن نخواهد بود. بهای نفتا نیز نوسان قیمت‌هایی مشابه نفت‌خام داشت ولی از شتاب رشد قیمت‌های کمتری در هفته گذشته برخوردار شد. بهای نفتا به‌عنوان مهم‌ترین خوراک مایع در صنایع پتروشیمی در جهان در طول هفته گذشته کمتر از ۵/ ۰ درصد رشد نرخ را تجربه کرد اگرچه تنها در روز پایانی هفته قبل شاهد افت ۴/ ۰ درصدی قیمت‌ها بودیم و این بازار هم وارد یک فاز نزولی جدید شد که اثرگذاری آن را به مرور بر صنایع پتروشیمی جهان حس خواهیم کرد. البته جریان عمومی بازار محصولات پتروشیمی در جهان چندان جذاب نیست و می‌توان تمایل به افت قیمت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را حس کرد. این درحالی است که خبرها از افزایش برتری عرضه بر تقاضا در بازار پلیمرها حکایت دارد که به‌دلیل افت تقاضای چین رخ داده است، اگرچه حجم تولید نیز در صنایع بالادستی این کشور کاهش داشته ولی با توجه به جایگاه چین در بازار محصولات پتروشیمی در جهان به‌عنوان یک واردکننده، انتظار تداوم افت نرخ در این بازار جدی است. از سوی دیگر باید افت هزینه تولید محصولات پتروشیمی در هفته‌های اخیر را هم مدنظر قرار داد که خروجی آن کاهش قیمت تمام‌شده کالاهایی است که هم‌اکنون یا به‌زودی به بازارها تزریق می‌شود.
شاخص‌های کالایی به تبعیت از نوسان قیمت نفت‌خام یک هفته مثبت را پشت‌سر گذاشتند و به‌جز شاخص بورس فلزات لندن، غالب داده‌های قیمتی از یک روند افزایشی در هفته گذشته حکایت دارد. این روند نشان می‌دهد که کالایی‌ها مسیر بازسازی قیمتی را شاید سریع‌تر از بازارهای مالی شرقی در پیش گرفته‌اند، گویی کابوس کرونا در بازارهای کالایی به سمت تعدیل حرکت کرده یا از شدت آن کاسته شده است. این روند تکانه‌های امیدوارکننده‌ای برای بازارهای جهانی به‌شمار می‌رود و با توجه به کاهش سرعت شیوع کرونا در چین می‌توان گفت که حداقل بازارها بخش مهمی از وخامت اوضاع را از سرگذرانده‌اند. این نکته که نزدیک به ۳ هفته بعد از شیوع ویروس کرونا شاهد بهبود بنیادین بسیاری از بازارها هستیم را باید به فال‌نیک گرفت و شاید در بازارهای داخلی نیز چنین روندی را شاهد باشیم اگرچه بازارهای کالایی در کشورمان بیش از همه رشد قیمت آزاد ارز را به‌عنوان یک سیگنال التهاب در نظر گرفته و تنها خرید هیجانی را تجویز کرد‌ه‌اند.
در شاخص‌های قیمتی در بازارهای کالایی شاهد رشد نزدیک به یک درصد در هفته گذشته بودیم اگرچه همچون بازار نفت‌خام در اواخر هفته یک افت نرخ جدید به ثبت رسید. شاخص کالایی GSCI در طول هفته گذشته با رشد ۱۲/ ۱ درصدی روبه‌رو شد و شاخص کالایی CRB نیز ۰۱/ ۱ درصد افزایش نرخ داشت. این روند کلی البته هنوز با شرایط عادی پیش از بحران کرونا قابل مقایسه نیست. به‌عنوان یک مثال مشخص شاخص کالایی CRB نسبت به مدت مشابه ماه قبل با افت ۲ درصدی روبه‌رو شده و شاخص کالایی GSCI نیز کاهش ۷۹/ ۳ درصدی را نسبت به ماه قبل از خود نشان می‌دهد. این روند نشان می‌دهد که بهبود در بازارهای کالایی هنوز به‌صورت کامل محقق نشده و تنها گام‌های اولیه در این مسیر برداشته شده است. از سوی دیگر تکانه‌های محدود رشد قیمت نفت‌خام به همراه افزایش بهای سوخت در کنار رونق نسبی حمل‌ونقل دریایی در روزهای اخیر موجب شد شاخص حمل‌ونقل بالتیک‌درای رشد نرخ داشته باشد و نزدیک به ۱۷ درصد افزایش قیمت را تنها در یک هفته اخیر ثبت کرد اگرچه در مقایسه با مدت مشابه ماه قبل هنوز از افت ۲۰ درصدی برخوردار است. این سیگنال نشان می‌دهد که جذابیت‌های حمل‌ونقل در بازارهای جهانی رشد کرده که یک داده مثبت جانبی در بازارهای کالایی به‌شمار می‌رود.
از ویژگی‌های نه‌چندان جذاب بازارها در هفته گذشته افت بهای فلزات پایه است که این کاهش نرخ را به وضوح می‌توان در افت قیمتی شاخص بورس فلزات لندن جست‌وجو کرد. این شاخص موسوم به LME Index در یک‌هفته اخیر افت ۷۶/ ۰ درصدی داشت اگرچه در مقایسه با ماه قبل کاهش نرخ ۶/ ۶ درصدی را نشان می‌دهد. این سیگنال را باید یکی از بدترین داده‌های قیمتی در بازارهای کالایی به‌شمار آورد که نشان می‌دهد قیمت فلزات پایه کارنامه‌ای ضعیف‌تر از محصولات مشابه را به ثبت رسانده است. این درحالی است که موجودی انبارها به نسبت پایین است ولی شاهد رشد موجودی انبارها با محوریت آسیای جنوب‌شرقی و مخصوصا سواحل چین هستیم. البته قیمت‌های سلف برخی از فلزات هنوز بالاتر از قیمت‌های نقدی است که خوش‌بینی‌های ذاتی را در این بازار تداوم می‌بخشد ولی بازار فلزات حال و روز خوبی را از خود نشان نمی‌دهد. اثرپذیری فلزات از بازارهای مالی و معاملات مشتقه بیش از کالاهای مشابه است که موجب شده نگرانی‌های پیش‌رو این بازارها را بیش از سایرین دستخوش تغییر کند. قیمت‌های سلف آلومینیوم، مس و روی بالاتر از نرخ‌های نقدی است که خود احتمال تغییر فاز قیمت‌ها را در بر دارد اگرچه نرخ‌های فعلی در جهان هم به نسبت ارزان ارزیابی می‌شود.
