پوشش ریسک تولیدکننده به کمک قراردادهای بلندمدت

محتشمی‌پور به مدل دیگر قراردادها که براساس رابطه بلندمدت بین خریدار و فروشنده است اشاره کرد و گفت: مدل دیگر معاملات، قراردادهای کشف پریمیوم است. در این قراردادها دو طرف معامله متعهد می‌شوند که حجم مشخصی از یک کالای معین را در زمان معین و براساس یک فرمول توافق شده معامله کنند. در این قرارداد مبلغ و کالا در زمان دیگری در آینده تحویل می‌شود.معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران افزود: به کمک این قرارداد، فروشنده مطمئن می‌شود که می‌تواند چه حجمی از بازار فروش آن کالا را در اختیار خود بگیرد و به عبارت ساده‌تر، از تامین تقاضای موردنیاز برای تولیدات خود اطمینان خاطر پیدا می‌کند و از میزان کشش بازار برای خرید محصولش مطلع شده و می‌تواند برای تولید آینده و فروش مابقی حجم تولید خود و جذب مشتری برنامه‌ریزی کند.وی با اشاره به اینکه ظرفیت‌های زیادی برای استفاده از قراردادهای کشف پریمیوم در بورس کالا وجود دارد، گفت: محدودیتی در استفاده از این قراردادها برای صنایع وجود ندارد و همه تولیدکنندگان اعم از عرضه‌کننده و مصرف‌کننده یک کالا می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند. البته هنوز تولیدکنندگان صنایع مختلف چندان از این قراردادها به‌صورت گسترده استفاده نمی‌کنند اما ظرفیت زیادی در این حوزه وجود دارد و این ابزارهای نوین در همه صنایع کاربرد دارد.

  قراردادهای بلندمدت ابزاری کاربردی در بازار متلاطم

محتشمی‌پور با اشاره به نوسانات اخیر قیمت کالاهای مختلف ناشی از شیوع ویروس کرونا گفت: به دلیل بروز این نوسانات، ریسک‌هایی به خریدار و فروشنده تحمیل می‌شود که قراردادهای بلندمدت از جمله کشف پریمیوم می‌تواند به پوشش این ریسک کمک کند. به ویژه در بازار پرتلاطمی مثل بازار ایران این قراردادها و سایر ابزارهای نوینی که قابلیت طراحی و ارائه در بورس را دارند، روش‌های مناسبی برای پوشش ریسک‌های احتمالی محسوب می‌شوند.  وی با بیان اینکه هنوز آن‌طور که باید شاهد توسعه این معاملات در میان شرکت‌ها نیستیم، گفت: یکی از مهم‌ترین دلایل این است که معمولا یک طرف معامله انگیزه کمتری برای انعقاد قرارداد دارد، برای مثال در زمانی که بازار با رکود مواجه نباشد، به دلیل اینکه فروشنده نگران فروش کالای خود نیست، تمایلی به انعقاد قرارداد و ایجاد تعهد اضافه برای خود ندارد. در مقابل خریدار برای انعقاد این قراردادها راغب است؛ چراکه نگران تامین مواد اولیه برای تولید خود در آینده است و تمایل دارد برای تامین مواد مصرفی خود اطمینان خاطر پیدا کند. این مقام مسوول ادامه داد: در شرایط رکودی، این فروشنده است که تمایل بیشتری به انعقاد قرارداد دارد تا نگران فروش محصول خود در آینده نباشد و در مقابل خریدار امیدوار است با شرایط بهتری در آینده، خرید خود را انجام دهد و به همین دلیل رغبت زیادی نشان نمی‌دهد و این یکی از مشکلاتی است که کار توسعه این ابزار را سخت می‌کند.به گفته وی، پیش بینی ریسک‌های احتمالی در اقتصاد ایران دشوار است و همواره ریسک‌های مثبت و منفی زیادی بروز می‌کند و تحت‌تاثیر این شرایط تولیدکنندگان این اطمینان را ندارند که در آینده با رکود یا رونق مواجه خواهند بود و همین سردرگمی محدودکننده شده است؛ با وجود این، به کمک ابزارهای مالی و قراردادهای بلندمدت می‌توان بخشی از این ریسک‌ها را پوشش داد.