بررسی آمار و ارقام هفتگی مربوط به ارزش معاملات در بورس انرژی حاکی از آن است که پس از معاملات هفته سوم خرداد و دستیابی به ارزش معاملات ۴۵ هزار میلیارد ریالی، دومین قله فتح شده در بین ارزش معاملات طی هفته گذشته در کارنامه سال جاری بورس انرژی به ثبت رسیده که صعود دوباره و درخشیدن این بورس کالایی را رقم زده است. در این مدت بیش از یک میلیون تن فرآورده هیدروکربوری در بورس انرژی عرضه شد که تقاضای ۴۵۸ هزار تنی را به دنبال داشت و در نهایت ۲۶۰ هزار تن آن مورد دادوستد قرار گرفت و به معامله ختم شد. گرچه میزان حجم معاملات با توجه به توانایی‌های معاملاتی بورس انرژی؛ هنوز عدد چندان برجسته‌ای به شمار نمی‌رود اما رشد قیمت جهانی نفت خام می‌تواند به‌عنوان محرک ذاتی ارزش معاملات درنظر گرفته شود که به دنبال آن رشد جذابیت عرضه و رشد تقاضا دور از تصور نخواهد بود. به این ترتیب می‌توان افزایش رشد حجم معاملات را در هفته‌های آینده از این مسیر رهگیری کرد. گرچه عوامل بسیاری می‌توانند بر حجم محصولات دادوستد شده بورس انرژی اثرگذار باشند، اما پتانسیل تحرک آن از محل اوج‌گیری عرضه و تقاضا بسیار قدرتمندتر ارزیابی می‌شود. در کنار رخدادهای اخیر بازار جهانی نفت و فرآورده‌های نفتی، حاشیه سازترین عامل در بازار داخلی مربوط به نوسان‌های بی‌سابقه بهای ارز و فاصله ارز آزاد و نیمایی بوده است. به‌رغم این تکانه‌های نرخ ارز و صعود قیمت آن، شبح نرخ ارز که بر سایر بازارهای کالایی افتاده است بر سر بورس انرژی دیده نمی‌شود یا بسیار کم رنگ است.

 

بنابراین با توجه به رشد بهای آزاد و نیمایی ارز در هفته‌های اخیر، مجددا بر تحلیل گذشته خود پافشاری می‌کنیم یعنی بورس انرژی از تکانه‌های ارزی مصون است؛ که به دلیل ویژگی‌های بنیادین، بورس انرژی از امواج متلاطم بازار ارز در امان مانده و می‌توان گفت افت و خیز قیمت دلار و سایر ارزها اثر مثبت یا منفی بر بازار فیزیکی بورس انرژی با محوریت صادرات برجا نگذاشته و کشتی بورس انرژی از امواج دلاری به سلامت عبور می‌کند. دلیل اصلی این رخداد را باید در یک تصمیم ساده ولی مهم در هیات‌مدیره بورس انرژی جست‌وجو کرد. طبق مصوبه هیات مدیره بورس انرژی مورخ ۹/ ۰۸/ ۱۳۹۵، مجموعه معاملات بورس انرژی برمبنای استفاده از نرخ ارز سنا انجام می‌گیرد. هنگامی که از نرخ ارز در سامانه سنا صحبت می‌کنیم منظور همان میانگین نرخ خرید و فروش ارز وارد شده در این سامانه از طرف صرافان است. بدیهی است که میزان نرخ سنا به مراتب بالاتر از نرخ‌های نیمایی ارز خواهد بود و نزدیک‌ترین قیمت رسمی به نرخ آزاد ارز است. بنابراین تکانه‌های نرخ ارز کمترین اثر خود را می‌تواند بر این بازار آشکار کند. این چارچوب تعریف شده در بورس انرژی کارآیی صحیحی را از خود نشان داده است. بنابراین می‌توان از تجربه این چنینی بورس انرژی در کشف قیمت محصولات سایر بورس‌های کالایی کشور نیز بهره برد تا بتوان بخش قابل‌توجهی از تکانه‌های ارزی را پوشش داد.

Untitled-2 copy