بهره‌برداری از مناطق پر اهمیت همچون تالاب‌ها یا اماکن مشابه اگر با محوریت بازار سرمایه به مردم و مخصوصا مردم محلی واگذار شود که به کمک آن می‌توان اوراق بهادار کالایی به منظور حفاظت از محیط‌زیست صادر کرد یکی از بهترین مسیرها برای حفاظت از محیط‌زیست و تحویل سالم این اماکن به نسل بعدی خواهد بود. درکنار جذابیت‌های قانون مدیریت پسماند می‌توان به توانایی‌های صندوق ملی محیط‌زیست اشاره کرد و از توانمندی‌های آن بهره برد زیرا بستر قدرتمندی برای تامین مالی و مدیریت استفاده از منابع طبیعی است. 

تاسیس شرکت‌های مدیریت بهره‌برداری از تالاب‌ها از پیشنهاد‌هایی است که می‌تواند به نفع مشترک اهالی منطقه کمک کند. این شرکت‌ها به شرطی که مدیریت صحیح در آن صورت گیرد می‌توان خوش‌بین بود تا جوامع محلی به حفظ و حراست از تالاب‌ها حساس‌تر شوند.

از دید نگارنده تنها انتفاع اقتصادی است که می‌تواند باعث حفاظت مشترک همه اهالی از تالاب‌ها شود و همبستگی جوامع محلی با انتفاع مشترک به مردم می‌رسد. اما چگونه؟

تاسیس شرکت‌های مدیریت بهره‌برداری از تالاب‌ها از پیشنهادهایی است که می‌تواند به نفع مشترک اهالی منطقه کمک کند، این شرکت‌ها به شرطی که مدیریت صحیح در آن صورت گیرد این پتانسیل را دارند که جوامع محلی را به سمت حفاظت از این مناطق هدایت کنند.

از آنجا که ماهیت بازار سرمایه براساس عرضه و تقاضاست و عرضه و تقاضا در این بازار می‌تواند ارزندگی شرکت را نشان دهد، بنابراین این شرکت‌ها با شفافیت مالی می‌توانند بهره‌وری را به عموم نشان دهند.

سازوکار این شرکت‌ها به‌طوری است که در هر منطقه‌ای شرکت مدیریت و بهره‌برداری، می‌تواند به وسیله صندوق ملی محیط‌زیست تاسیس شوند. در واقع سهامدار اصلی این شرکت‌ها صندوق ملی محیط‌زیست است، که از طریق انتشار اوراق مبتنی بر دارایی محیط‌زیستی و عرضه آن در بورس‌کالا امکانی برای دادوستد اوراق فراهم می‌کنند. سپس براساس عرضه و تقاضایی که در بستر بورس‌کالا برای معامله آن شکل می‌گیرد کشف صحیح نرخ این اوراق انجام می‌شود. بعد از آن اختیار نگهداری یا فروش بر عهده ذی‌نفعان است، بدیهی است نگهداری این اوراق برای مردم منطقه درگاهی برای حفظ ارزش پس اندازهایشان است که به‌رغم آن می‌توانند از تغییر قیمت و سود این اوراق بهره‌مند شوند. 

به‌نظر می‌رسد با هماهنگی بورس‌کالا و محیط‌زیست از محل درآمد حاصل از کارمزد خرید و فروش این اوراق سازمان محیط‌زیست می‌تواند هزینه‌های مربوط به آموزش و پژوهش احیای تالاب‌ها را پوشش دهد.

این طرح علاوه بر اینکه در ابتدا با بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و نیروی انسانی منطقه باعث رشد اقتصادی و کارآفرینی در منطقه خواهد شد، این بستر را مهیا می‌کند تا شرکت بهره‌بردار از تالاب هم با استفاده از راهکارهای سازمان محیط‌زیست هم از تالاب حفاظت کند و هم براساس کنوانسیون مربوط به تالاب‌های مهم بین‌المللی، به‌ویژه تالاب‌های زیستگاه پرندگان آبزی، از تالاب‌ها بهره‌برداری هوشمندانه کند.