قیمت تسویه قراردادهای آتی نوسان مثبت داشت
ردپای تحرکات صعودی در بازار آتی بورس کالا
اما به نظر می‌رسد در بازار آتی، معامله‌گران با نقطه نظرات متفاوتی به دادوستد می‌پردازند که به موجب آن شاهد سیگنال‌های نه‌چندان برجسته اما صعودی در بازار آتی هستیم. البته هنوز هم چندان نمی‌توان با صراحت این نوسان مثبت را روندی صعودی دانست؛ چرا که کم‌رمق بوده و با اینکه جریان ورود نقدینگی به این بازار دیده می‌شود، برجسته نیست. با توجه به افت بهای دلار در میانه روز دوشنبه هفته جاری به قیمتی کمتر از ۲۷ هزار تومان، روز گذشته شاهد بازگشت آن به کانال ۲۷ هزار تومانی و حفظ این سطح قیمتی تا لحظه تنظیم این گزارش بودیم، این انتظار وجود دارد که تخمین افت نرخ آزاد ارز از سوی معامله‌گران بازارهای مالی-کالایی به کف خود رسیده باشد. به این ترتیب می‌توان ریشه نوسان مثبت اندک در بازار آتی را در این ذهنیت دانست.
تداوم جذابیت زعفران برای معامله‌گران
طلای سرخ بازار آتی یعنی زعفران نگین به‌عنوان جذاب‌ترین محصول کشاورزی این بازار، درحالی روز گذشته مورد دادوستد قرار گرفت که نزدیک‌ترین سررسید این محصول یعنی نماد SAFSH۰۰، در تاریخ ۲۱ شهریورماه از تابلو خارج می‌شود. زعفران نگین که در حال حاضر با دو نماد فعال در بازار آتی بورس کالا در حال معامله است، در لحظه تنظیم این گزارش نوسان مثبت قیمت تسویه را در هر دو سررسید شهریور و آبان تجربه کرد، به‌طوری که سررسید شهریور با قیمت ۱۳ هزار و ۶۹۰ تومان و سررسید آبان با نرخ تسویه ۱۴ هزار و ۹۸۰ تومانی مورد دادوستد قرار گرفت. دارایی پایه این قرادادهای آتی که گواهی سپرده زعفران است، روز گذشته در کانال قیمتی ۱۳ هزار و ۴۰۰ تومان دادوستد شد که نشان‌دهنده شرایط فورواردیشن یا کونتانگو قراردادهای آتی در این بازار است؛ به این معنی که نرخ تسویه نماد آتی زعفران، در قیمتی بالاتر از بهای دارایی پایه خود نوسان می‌کند که انتظار می‌رود طبق ویژگی‌های فنی این بازار، در زمان سررسید با کاهش قیمت به سمت نرخ دارایی پایه خود همگرا شود. بنابراین در صورت تداوم شرایط فعلی، این انتظار وجود دارد که دارندگان موقعیت تعهدی فروش در نماد SAFSH۰۰ (زعفران نگین تحویل شهریورماه ۱۴۰۰) با کاهش بهای این سررسید کسب سود کنند. هنوز هم زعفران نگین پرحجم‌ترین محصول معاملاتی بازار آتی بورس کالا به شمار می‌رود. روز گذشته در مجموع بالغ بر ۷۴ هزار موقعیت تعهدی خرید و فروش به صورت همزمان در این بازار باز شد که اگرچه ۵ درصد از موقعیت‌های باز سررسید شهریورماه تا لحظه تنظیم این گزارش بسته شد، اما در سررسید آبان به همین میزان موقعیت خرید و فروش باز شد.
شاید این افت‌وخیرهای موقعیت‌های تعهدی، مهاجرت نقدینگی میان دو سررسید باشد؛ چرا که در حال حاضر محصول زعفران به دلیل شرایط بازاری که دارد، با افزایش تقاضای داخلی و صادراتی مواجه شده است و شواهد نشان می‌دهد که عرضه این محصول در بازار کافی نیست، در حالی که تقاضای صادرات زعفران به مرور روبه بهبود است. همچنین پیش‌بینی می‌شود که به‌رغم نزدیک‌شدن به فصل برداشت محصولات جدید زعفران، به دلیل خشکسالی و افزایش جدی هزینه نهاده‌های تولید، میزان تولید زعفران در سال جاری نسبت به سال گذشته کاهش یابد. همین مطلب سبب افزایش تقاضای داخلی و صادراتی زعفران شده است و جذابیت نگهداری موقعیت‌های تعهدی این محصول در سررسیدهای بعدی همچنان بالا ارزیابی می‌شود.
آتی نقره، بالاتر از قیمت واقعی معامله شد
قیمت واقعی نقره در بازار آتی از طریق معادله حاصل‌ضرب نرخ هر گرم نقره در بازار جهانی در میانگین خرید و فروش دلار سنا محاسبه می‌شود. از آنجا که نوسانات بازار ارز روند مشخصی را برای معامله‌گران ترسیم نمی‌کند، با قرارگیری بازار آتی، تحت تاثیر این تکانه‌ها نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از تغییر قیمت تسویه این نماد ارائه کرد. اما در بازارهای جهانی، نقره روز گذشته به قیمت ۷۹/ ۰ دلار به ازای هر گرم معامله شد که به میزان ۰۱/ ۰ درصد کاهش قیمت داشت. برآیند نوسان قیمتی هر اونس نقره جهانی در هفته گذشته به میزان مثبت ۳ درصد ارزیابی می‌شود.
مجموع موقعیت‌های باز برای دو سررسید مهر و آبان قرارداد آتی نقره در معاملات روز گذشته نزدیک به ۲ درصد مثبت بود که از ورود نقدینگی به این بازار حکایت دارد. اما نوسان قیمت تسویه هر دو نماد تا لحظه تنظیم این گزارش منفی بود و نسبت به روز ماقبل کاهش قیمت داشت. نقره تحویل مهرماه (SILME۰۰) با نرخ تسویه ۲۲ هزار و ۹۰۰ تومان و سررسید آبان این دارایی یعنی نماد SILAB۰۰ با قیمت ۲۳ هزار و ۷۰تومان معامله شد. در حال حاضر قیمت واقعی نقره برحسب معادله تعیین نرخ تسویه، ۲۰ هزار و ۹۱۳ تومان ارزیابی می‌شود که از بالاتر بودن نرخ تسویه آتی از بهای دارایی پایه خود حکایت دارد. به عبارت دیگر شرایط کونتانگو در این بازار نیز حاکم است.
تابلوی آتی، میزبان دو نماد جدید نقره و طلا
در تازه‌ترین اخبار منتشرشده از سوی بورس کالای ایران، تابلوی آتی بورس کالا میزبان راه‌اندازی سررسید جدید برای دو دارایی سرمایه‌ای صندوق طلا و نقره در این بازار است.
قراردادهای آتی صندوق طلا از روز یکشنبه ۲۱ شهریور، میزبان راه‌اندازی سررسیدی جدید برای تحویل آذر خواهد بود که این سررسید جدید تا تاریخ ۲۴ آذر قابل معامله است. همچنین مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران با صدور اطلاعیه‌ای از راه‌اندازی قرارداد آتی نقره برای تحویل آذرماه ۱۴۰۰ از روز دوشنبه هفته آینده یعنی۲۲ شهریور سال‌جاری خبر داد. براساس اطلاعیه صادره، این قرارداد تا ۲۲ آذرماه ۱۴۰۰ قابل معامله خواهد بود.
طبق سازوکار بازار آتی، این دو نماد تازه راه‌اندازی‌شده، در نخستین روز معاملاتی بدون حد نوسان قیمتی، با دوره پیش‌گشایش به مدت ٣٠ دقیقه در ابتدای جلسه معاملاتی آغاز و پس از انجام حراج تک‌قیمتی راس ساعت ۱۰:۳۰ با دوره عادی معاملاتی و اعمال حد نوسان قیمت روزانه معامله خواهد شد. قیمت پایه قرارداد آتی، همان قیمت کشف‌شده در حراج تک قیمتی خواهد بود که مبنای حد نوسان قیمت روزانه برای ادامه معاملات در حراج پیوسته قرار خواهد گرفت. بدیهی است در صورت انجام نشدن معامله در حراج تک‌قیمتی، قرارداد آتی متوقف و مجددا همین فرآیند، روز کاری بعد تکرار خواهد شد.
مشخصات قراردادهای آتی دو دارایی سرمایه‌ای
قراردادهای آتی واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری طلا از روز شنبه ۱۲ تیرماه امسال در بورس کالای ایران راه‌اندازی شد. دارایی پایه این قراردادها، واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) اعلام شده و همچنین اندازه هر قرارداد نیز هزار واحد سرمایه‌گذاری این صندوق طلا در نظر گرفته شده است. ۱۷ اسفندماه سال گذشته معاملات آتی نقره به‌طور رسمی راه‌اندازی شد که جزئیات قرارداد آتی نقره بیانگر آن است که هر قرارداد معادل ۱۰۰ گرم و استاندارد کالا، ساچمه نقره مطابق استاندارد ۹۹۹ است. حد نوسان قیمت این قرارداد، مثبت و منفی ۵ درصد نسبت به قیمت تسویه روز قبل بوده و قیمت تسویه در روز سررسید بر مبنای قیمت روز جهانی نقره و نرخ ارز سنا ست؛ سقف موقعیت‌های باز برای اشخاص حقیقی و حقوقی نیز ۵۰۰ موقعیت در هر کد معاملاتی در نظر گرفته شده است.
حد نوسان قیمت روزانه این قراردادها حداکثر مثبت و منفی ۵ درصد با توجه به قیمت تسویه روزانه روز قبل و حداکثر حجم هر سفارش ۲۵قرارداد خواهد بود. درخصوص سقف مجاز موقعیت‌های تعهدی باز و معاملات نیز باید گفت که سقف مجاز موقعیت‌های تعهدی باز مشتریان برای اشخاص حقیقی و حقوقی ۲۰۰موقعیت در هر نماد معاملاتی و برای بازارگردانان ۴۰۰موقعیت در هر نماد معاملاتی و قابل افزایش تا ۱۰درصد موقعیت‌های تعهدی باز در آن نماد است. از سوی دیگر تعداد موقعیت‌های باز کل بازار در هر نماد معاملاتی صندوق طلا حداکثر معادل یک‌هزارم سقف واحدهای معاملاتی قابل صدور صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) اعلام شده است.
