خروج نقدینگی از بازار آتی با رشد محدود حجم معاملات رقم خورد
رونمایی بدبینی ارزی در پیمان آتی
حرکت لاک‌پشتی بازار آتی زیر سایه تکانه‌‌‌های ارزی
از جمله رویدادهای هفته گذشته، انعکاس جریان نزولی نرخ ارز در تابلوی آتی بورس‌کالا بود که سبب افت 16درصدی میزان نقدینگی‌‌‌های واردشده به این بازار شد. هنوز هم میزان نقدینگی موجود در پیمان‌‌‌های آتی که 752میلیارد تومان ارزیابی می‌شود، در سطوح بالایی قرار دارد؛ اما به نظر می‌رسد خروج این مقدار از وجوه تضمین بلوکه‌شده در موقعیت‌‌‌های تعهدی خرید و فروش به دلیل تغییر استراتژی غالب اهالی این بازار است؛ چرا:که دورنمای فعلی بازارها از انتظارات کاهش نرخ حمایت قدرتمندی دارند؛ اما این جریان بسیار شکننده است که می‌‌‌تواند ریسک اتخاذ موقعیت تعهدی اشتباه در بازار آتی را با وجود اهرم معاملاتی بالا ببرد. همچنین این بازار هنوز عمق معاملاتی قابل قبولی ندارد و امکان ایجاد اختلال و بازارسازی، آن هم با حجم پایین سرمایه وجود دارد. بنابراین نمی‌‌‌توان این مطلب را نادیده گرفت که خروج پول از این بازار در شرایط فعلی به نفع توسعه و تعمیق دادوستدهای تنها بازار پیش‌نگر بورس‌کالا نیست؛ اما عدم قطعیت‌ها در مجموعه متغیرهای اقتصاد کلان در کنار بلاتکلیفی نرخ در بازار آزاد ارز، دورنمای بازارهای کالایی را با ابهامات بسیاری همراه کرده که موکول کردن اخذ موقعیت تعهدی (خرید یا فروش) تا پیش‌بینی‌پذیری متغیرهای اثرگذار بر این بازار می‌‌‌تواند واکنشی منطقی از سوی معامله‌‌‌گران آتی به شمار برود.
در حال حاضر سکاندار عموم بازارهای کالایی در داخل کشور، تکانه‌‌‌های بهای ارز بوده که سرنوشت آن به روند مذاکرات هسته‌‌‌ای گره خورده است. اگر طبق اخبار منتشرشده از سوی طرفین این نشست‌‌‌ها، حصول توافق نزدیک باشد، کاهش بهای ارز تحقق خواهد یافت و با رفع تحریم‌‌‌ها وضعیت تعادلی بر این بازار حاکم خواهد شد.
بارها در گزارش‌‌‌های متعددی که «دنیای‌اقتصاد» منتشر کرده، از بهای آزاد ارز و تکانه‌‌‌های قیمتی آن به‌عنوان تغذیه‌کننده انتظارات معامله‌‌‌گران بازار آتی یاد شده است. براین اساس با نزولی شدن نرخ ارز در بازار، این انتظارات منفی که اکنون با افت و خیزهای متعددی همراه است، قطعی شده و در سطوح قیمتی پایین‌‌‌تر از قیمت‌های فعلی (حداقل در کوتاه‌مدت) تثبیت خواهد شد. این ذهنیت شاکله اصلی انتظارات اهالی بازار بوده که جریان معاملات را با احتیاط تغییر داده و با خودداری از ورود نقدینگی قابل‌توجه به این بازار سعی می‌کنند، نوسانات روزانه قیمت‌ها را مبنای دادوستدهای آتی خود قرار دهند. اما شرایط فعلی و عدم‌قطعیت‌‌‌های آن، همان اندازه که اخذ موقعیت خرید را پرمخاطره نشان می‌دهد، نمی‌‌‌تواند از گرفتن موقعیت فروش در حجم‌‌‌های بالا حمایت کند؛ چرا که نرخ تسویه سه کالای قابل معامله در تابلوی آتی، یعنی نقره، واحدهای صندوق طلا و زعفران نگین به‌رغم نوسان محدود، جریان قیمتی پیش‌بینی‌پذیری را ترسیم نکرده‌اند و با وجود قرمزپوش بودن عموم سررسیدهای فعالشان، در برخی از روزهای معاملاتی شاهد سبزپوش شدن نرخ تسویه آنها هستیم.
قرمزپوشی سررسیدهای سال آینده واحدهای طلا و نقره
در حال حاضر تابلوی آتی بورس‌کالا میزبان هفت‌قرارداد از داراییهای نقره، واحدهای صندوق طلا و زعفران نگین است که از بین این نمادها، تنها یک سررسید زعفران نگین برای اسفندماه 1400 قابل معامله بوده و سایر نمادها مربوط به تاریخهای تحویل سال 1401 است. عمده این نمادها طی معاملات روز چهارشنبه با نرخی کمتر از بهای تسویه معاملات روز دوشنبه هفته جاری به ثبت رسیدند و از فرضیه افت قیمت‌ها حمایت کردند؛ به گونه‌‌‌ای که می‌‌‌توان از این مسیر احتمال کاهش قیمت‌ها در سال آینده را رهگیری کرد؛ چرا که معاملات در بازار آتی مبتنی بر دورنمای قیمتی که اهالی این بازار نسبت به دارایی پایه هر نماد تا تاریخ تحویل خود دارند، ثبت می‌‌‌شوند و این روند کاهشی نرخ تسویه بهویژه برای دو دارایی سرمایه‌‌‌ای این بازار یعنی طلا و نقره جهتگیری کلی انتظارات را در محدوده منفی نشان می‌دهد که ریشه آن را می‌‌‌توان در بازار ارز و تکانه‌‌‌های کاهشی قیمت جست‌وجو کرد.
افت نرخ تسویه نماد طلایی بازار آتی با دو سیگنال مضاعف کاهشی
پیمان‌‌‌های آتی گروه صندوق طلا که با سه نماد در تاریخهای فروردین، خرداد و مردادماه سال آینده در بازار آتی بورس‌کالا قابل معامله هستند، هر سه در جریان معاملات روز گذشته در عموم ساعت‌‌‌های معاملات با نوسان منفی نرخ، آن هم به میزان محدود معامله شدند. وجه تضمین لازم برای گرفتن یک موقعیت تعهدی از این نمادهای طلایی بازار آتی به میزان یک‌میلیون و 880هزار تومان است که به ازای هر قرارداد یک‌هزار واحد از صندوق طلای لوتوس به‌عنوان دارایی پایه پیمان آتی تعیین شده است. روز گذشته هر واحد صندوق طلای لوتوس با قیمت پایانی 8هزار و 921تومان معامله شد که نسبت به روز قبل از افت 51/ 1درصدی نرخ حکایت دارد. این در حالی است که نرخ‌های تسویه هر سه نماد فعال این دارایی در سال آینده با فاصله بسیار اندک در کانال 8هزار تومان نوسان می‌کند که با توجه به تاریخهای تحویل آنها که در سال آینده است، بیش از پیش بر فرضیه کاهش قیمت‌ها تاکید دارد.
علاوه بر نوسان بهای ارز، دیگر نرخ موثر بر بهای تسویه واحدهای صندوق طلا، بهای جهانی اونس طلاست که روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش با افت بیش از 13دلاری با نرخ 1856دلار معامله شد. بهای اونس طلا روز گذشته از بالاترین سطح هشت‌ماهه خود که 1880دلار به ازای هر اونس بود، عقب‌نشینی کرد؛ زیرا روسیه تعدادی از نیروهای خود را از مرز اوکراین خارج کرد و تنش‌‌‌های اخیر خود را با غرب کاهش داد. رئیس‌جمهور روسیه، به صدراعظم آلمان گفت که کشورش قصد دارد با شرکای غربی خود در مورد تضمین‌‌‌های امنیتی از طریق کانال‌‌‌های دیپلماتیک مذاکره کند. طلا در دو هفته گذشته رشد قابل‌توجهی را ثبت کرد؛ زیرا ریسک‌‌‌های تورمی و ژئوپلیتیک، سرمایه‌گذاران را به سمت داراییهای امن همچون طلا سوق داد. در همین حال، قیمت‌های مربوط به شاخص تولیدکننده آمریکا در ماه ژانویه سریع‌‌‌تر از حد انتظار افزایش یافت که نشانه دیگری از تداوم تورم بالا در سال‌جاری برای این کشور به شمار می‌رود.
قرمزپوشی آتی نقره با عقبگرد نقره جهانی از قله‌‌‌های قیمتی
نقره، دیگر دارایی سرمایه‌‌‌ای این بازار است که با دو سررسید SILFA01(تحویل فروردین 1401) و SILKH01 (تحویل خرداد 1401) معامله می‌شود. هر دو نماد نقره روز گذشته با نوسان محدود کاهشی همراه شدند و به ترتیب با کمترین فاصله تا تاریخ تحویل خود با بهای تسویه 18هزار و 970تومان و 19هزار و 640تومان مورد دادوستد قرار گرفتند. همچنین مجموعه موقعیت‌‌‌های باز این دو نماد به میزان محدودی منفی ارزیابی می‌شود که از خروج آرام سرمایه از این دارایی سرمایه‌‌‌ای حکایت دارد. در حال حاضر هر موقعیت خرید یا فروش یکی از نمادهای نقره نیازمند تامین وجه تضمین به اندازه 470هزار تومان از سوی بورس‌کالا تعیین شده است که قابلیت معامله 100گرم نقره ساچمه‌‌‌ای را دارد.
در بازارهای جهانی نیز نقره روز گذشته را با نوسان مثبت نرخ، آن هم به میزان محدود سپری کرد؛ اما سرمایه‌گذاران با توجه به انتشار اخبار کاهش تنش بین روسیه و اوکراین، دوباره به سمت داراییهای مخاطره‌آمیز و با بازده بالاتر ترغیب شدند. از این رو نقره از بالاترین سطح دو هفته‌‌‌ای خود که نزدیک به 24دلار در هر اونس بود، اکنون به زیر 5/ 23دلار رسیده است. همچنین، سرمایه‌گذاران از چشم‌‌‌انداز سیاست‌‌‌های پولی بانک‌های مرکزی بزرگ در سراسر جهان، بهویژه از سوی فدرال‌‌‌رزرو، هنوز مطمئن نبوده و با نگرانی نسبت به این موضوع معاملات خود را انجام می‌دهند.
زعفران نگین، تنها سبزپوش بازار آتی
جذاب‌ترین محصول قابل معامله در بازار پیش‌نگر بورس‌کالا، یعنی زعفران نگین این روزها از روند مشخصی تبعیت نمیکند و با افت و خیزهای متعددی همراه شده است. اینکه طلای سرخ در سال‌جاری با کاهش محسوس تولید همراه شد، از مهم‌ترین دلایلی است که روند افزایش بهای این محصول را رقم زد. در حال حاضر طبق گفته برخی از کارشناسان این بازار قیمت فعلی زعفران موجود در انبارهای بورسی و حتی بازار آزاد زعفران داخل کشور نسبت به قیمت‌های دلاری آن فاصله قابل‌توجهی دارد. بنابراین طبق شواهد موجود سطوح فعلی قیمت زعفران چه در بازار گواهی سپرده و چه در بازار آتی که برای دو سررسید اسفندماه سال‌جاری و اردیبهشت‌ماه سال آینده معامله می‌شود، پایین ارزیابی شده که با هدف‌‌‌گذاری متولیان این بازار فاصله قابل‌توجهی دارد.
از آنجا که کشور ما عمده زعفران دنیا را تولید می‌کند، با بهره‌‌‌گیری از تمامی ظرفیت‌‌‌های خود می‌‌‌تواند به عنوان قیمت‌گذار این محصول ارزشمند در بازارهای جهانی شناخته شود و با واقعی کردن بهای زعفران سودهای ناشی از تولید طلای سرخ را به داخل کشور بازگرداند. اما رخدادهای اخیر نه‌تنها از چنین روندی حمایت نمیکند، بلکه از وجود موانع نامرئی در برابر رشد تدریجی بهای زعفران خبر می‌دهد که مشخص نیست با چه هدفی از افزایش بهای زعفران، آن هم در جهت واقعی شدن نرخ جلوگیری می‌شود.
روز گذشته در لحظه تنظیم این گزارش هر گرم زعفران نگین در بازار آتی بورس‌کالا برای تحویل اسفندماه سال‌جاری با نرخ 36هزار و 370تومان معامله شد که از رشد 81/ 1درصدی نرخ تسویه آن حکایت دارد. دیگر سررسید این محصول نیز که برای اردیبهشت سال‌جاری معامله می‌شود، در کانال قیمتی 40هزار و 270 تومان قرار گرفت که با رشد 16/ 1درصدی همراه شده است.
عمده نمادهای زعفران نگین بازار گواهی سپرده نیز روز گذشته با نوسان مثبت قیمت همراه شدند که می‌‌‌تواند بار دیگر چشم‌‌‌انداز مثبتی برای گام برداشتن در مسیر واقعی کردن بهای زعفران به شمار برود. البته چندان نمی‌‌‌توان به این نوسان‌‌‌های محدود روزانه امید داشت؛ چرا که در روزهای اخیر ابزارهای مالی-کالایی زعفران نگین بورس‌کالا، افت و خیزهای متعددی را تجربه کرده که تعبیر آغاز روند افزایشی آن هم با رشد محدود قیمت زعفران بورسی برای فقط چند روز محدود، چندان قابل اتکا نخواهد بود.
