نگرانی جهانی نسبت به تامین گندم ادامه دارد
ظرف روزهای ابتدایی ماه مارس، بهای غلات با محوریت گندم رو به کاهش گذاشت؛ اما همچنان قیمت‌ها نسبت به زمان مشابه سال‌های گذشته بسیار بیشتر است و این موضوع از حکمفرمایی وضعیت اضطراری در تامین موادغذایی در دنیا حکایت دارد. افزایش سطح زیرکشت گندم در کشورهای آسیایی و آمریکا و تلاش هند برای گسترش بازارهای صادراتی خود از مهم‌ترین دلایل تعدیل نرخ گندم در روزهای ابتدایی آوریل بوده است.
با این حال، وضعیت بارندگی در هفته‌‌‌های پیش‌رو در مناطق مختلف دنیا و توقف یا استمرار جنگ در اروپای شرقی می‌‌‌تواند روند تعدیل نرخ را متوقف کند یا سرعت ببخشد.
صعود ۶۳ درصدی بهای گندم
بهای هر بوشل (آمریکایی) گندم در معاملات آتی بورس شیکاگو طی روز چهارم ماه مارس به ۰۶/ ۱۰دلار رسید که این رقم، نرخ قابل‌ملاحظه‌ای برای معامله این محصول تلقی می‌شود؛ اما با شکست رکورد تاریخی قیمت این محصول که روز هفتم ماه مارس به ثبت رسید، فاصله حدود ۲۴/ ۰دلاری به ازای هر بوشل دارد. جنگ روسیه و اوکراین و پیش‌بینی کمبود عرضه گندم از سوی این دو کشور که جزو بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و عرضه‌‌‌کنندگان جهانی گندم در دنیا هستند، باعث شد رکورد تاریخی بهای گندم به‌‌‌عنوان محصول استراتژیک غذایی شکسته شود و به ۴۷/ ۱۲دلار به ازای هر بوشل در روز هفتم مارس ۲۰۲۲ برسد. ظرف روزهای گذشته گندم از اوج قیمتی ثبت‌شده برای این محصول فاصله گرفته است؛ اما همچنان فروش آن در بالاترین سطوح تاریخی قرار دارد. در حال حاضر بهای هر بوشل گندم در معاملات آتی شیکاگو نسبت به نرخ آن در زمان مشابه سال ۲۰۲۱ حدود ۶۳درصد بالاتر است.
هند جایگزین اوکراین می‌شود؟
قیمت گندم در معاملات آتی شیکاگو در ابتدای آوریل به مرز ۱۰دلار به ازای هر بوشل بازگشت که کمترین نرخ معامله این محصول ظرف یک‌ماه گذشته بود. انتظار افزایش تولید این محصول در آسیا و آمریکای شمالی با آغاز فصل بهار از مهم‌ترین دلایل تعدیل بهای گندم ظرف هفته‌‌‌های اخیر بوده است. صعود نرخ گندم ظرف هفته‌‌‌های گذشته باعث شده است تا تمایل کشاورزان نقاط مختلف دنیا به کشت این محصول افزایش یابد که این موضوع سیگنالی کاهشی برای گندم به همراه داشته است. در عین حال، صعود نرخ و افت قابل‌ملاحظه صادرات گندم از اوکراین در بحبوحه جنگ باعث شده است تا محصول گندم هند امکان کسب سهم بیشتری از بازارهای صادراتی را داشته باشد. در این شرایط به نظر می‌رسد هندی‌‌‌ها درصددند تا از فرصت ایجادشده برای بهبود بازارهای صادراتی خود استفاده کنند. هند دومین تولیدکننده بزرگ گندم جهان است. بخش کشاورزی این کشور پیش‌بینی میکند که میزان صادرات گندم هند در سال مالی ۲۰۲۲ به ۷میلیون تن در سال برسد. همچنین پیش‌بینی این نهاد از صادرات گندم هند در سال ۲۰۲۳ حدود ۲۱میلیون تن است.
وضعیت بارندگی در آمریکا و اروپا موضوع دیگری است که می‌‌‌تواند بر تولید و صادرات گندم به بازارهای جهانی اثرگذار شود. تکرار خشکسالی‌‌‌های گذشته در سال ۲۰۲۲ به کاهش برداشت محصول گندم منجر شده و وضعیت را در این بخش بغرنج‌‌‌تر میکند.
اختلال در عرضه از سوی اوکراین ادامه‌‌‌دار می‌شود
به گزارش گاردین، در مورد ادامه‌‌‌دار شدن افزایش نرخ مواد غذایی با توجه به وضعیت جنگ روسیه و اوکراین نگرانی وجود دارد. این جنگ کمبود بی‌‌‌سابقه‌ای در کاشت، برداشت و صادرات گندم و سایر غلات به وجود می‌‌‌آورد. اوکراین خاک حاصلخیری دارد، بنابراین این کشور جزو تامین‌‌‌کنندگان اصلی گندم، جو و ذرت بازارهای جهانی و به‌خصوص شمال آفریقاست.
اوکراین در سال ۲۰۲۱ در رتبه ششم صادرات گندم دنیا قرار داشت و در تامین بازار جهانی این محصول سهم ۱۰درصدی را به خود اختصاص داده بود. مجموع سهم روسیه و اوکراین از بازار صادراتی گندم دنیا به ۳۰درصد می‌‌‌رسید. در چنین شرایطی تهاجم روسیه به اوکراین موجب کاهش چشمگیر کاشت محصولات کشاورزی در این کشور طی بهار امسال خواهد شد و این موضوع بر نگرانی نسبت به امنیت غذایی در دنیا اضافه میکند.
کشاورزان و تحلیلگران به گاردین گفته‌‌‌اند که کاشت، برداشت و صادرات غلات اوکراین به دلیل کمبود کود، کمبود یا عدم‌عرضه سوخت برای تراکتورها، بسته شدن بنادر و فعالیت‌‌‌های نظامی مختل شده است.
حداقل یک‌سوم زمین‌‌‌هایی که به طور معمول برای کاشت محصولات بهاره مانند ذرت و آفتابگردان در اوکراین استفاده می‌‌‌شد، امسال زیر کشت نمی‌رود. علاوه بر این، جنگ در خاک اوکراین باعث شده است تا حداقل ۳۰درصد گندم کاشته‌شده در پاییز در این کشور برداشت نشود و این محصول از بین برود.
مایک لی، مدیر خدمات کالا و محصولات دریای سیاه، گفت: فکر می‌‌‌کنم حتی با توقف جنگ، زمانی چندماهه برای بازگشت صادرات گندم اوکراین به وضعیت عادی مورد نیاز باشد. وی ادامه داد: ابتدا باید مناطق مین‌‌‌گذاری‌شده در این جنگ پاکسازی شود، سپس کار تبادلات تجاری آغاز شود. در عین حال احتمالا با اتمام جنگ، کشتی‌‌‌ها برای حمل بار از بنادر اوکراین دچار تردید خواهند بود و این کار به پوشش‌‌‌های بیمه بالاتر نیاز دارد. تمامی این موارد بازگشت به وضعیت عادی را زمان‌بر میکند.
