در حالی بازار در هفته گذشته با مشاهده عملکرد آذر «فاسمین» و همچنین تعدیل مثبت «شسپا» غافلگیر شد که «دنیای بورس» پیش از این به وضوح این رخداد را پیش‌بینی کرده بود. شاید این سوال مطرح شود که چگونه امکان پیش‌بینی عملکرد درخشان این شرکت‌ها وجود داشت. برخی نیز احتمالا همچنان بر قوه شانس و دست‌های پشت‌پرده تاکید دارند. در ادامه خلاصه‌ای از تحلیل «شسپا» که در ۲۲ آبان یعنی کمتر از ۵۰ روز قبل توسط «دنیای بورس» ارائه شده است، مرور می‌شود. طی این مدت سهام نفت سپاهان بازدهی ۴۰ درصدی را برای سهامداران خود و همراهان «دنیای بورس» به ثبت رسانده است.  نفت سپاهان محصولات متنوعی را تولید می‌کند. این محصولات در دو دسته روانکاران و محصولات جانبی قرار می‌گیرند. عمده هزینه تامین ماده اولیه این شرکت به تامین لوبکات از شرکت‌های پالایشی با محوریت پالایش نفت اصفهان اختصاص می‌یابد. تنوع محصولات در بخش فروش بسیار بالا است.

گرچه هرچه مقدار اطلاعات از تک‌تک این محصولات در دسترس باشد روند تحلیل ساده‌تر بوده اما باید از کمترین داده‌ها و اطلاعات موجود بتوان دقیق‌ترین تحلیل را ارائه کرد. آنچه در تحلیل سودآوری این شرکت دارای اهمیت است، تشخیص روند تولید و مهم‌تر از آن رویه فروش این شرکت چه در بازار داخل و چه بخش صادرات است. بازار فروش روانکاران در داخل کشور و صادرات آن با یکدیگر متفاوت است. در حالی‌که انتظار برای بهبود سودآوری تمامی شرکت‌های فعال در این گروه وجود داشت اما با توجه به تقویت نرخ دلار و همچنین رشد نرخ نفت در بازار جهانی شرکتی که بخش صادرات آن قوی‌تر باشد، بالطبع پتانسیل بیشتری در بخش سودآوری از خود نشان می‌دهد. در این خصوص باید توجه داشت که الزامات پایین نگه داشتن تورم عمومی در داخل کشور مانع از مانور تولیدکنندگان در بخش فروش روانکاران و دیگر محصولات جانبی می‌شود. این در حالی است که نرخ فروش در بازار صادرات روند مستقیمی با نرخ دلار و همچنین قیمت نفت دارد. در این‌خصوص داده‌های تاریخی نیز تا حدودی می‌تواند این موضوع را تایید کند.

در این میان نکاتی مانند لحاظ نرخ ارز مبادله‌ای در بخش مواد اولیه و در نظر گرفتن اثر رشد آن در مقابل افزایش نرخ فروش محصولات صادراتی چه در بخش روانکار و چه محصولات جانبی باید مورد نظر باشد.  «شسپا» در نیمه نخست سال‌جاری ۱۷۵ هزار تن روانکار و ۱۲۹ هزار تن محصولات جانبی صادر کرده است که این بخش در مجموع ۶۰۰ میلیارد تومان از درآمد این شرکت را به خود اختصاص داده است. بر این اساس با یک تقریب صحیح از اثر قیمت نفت و همچنین رشد نرخ دلار بر فروش محصولات امکان ارائه تحلیل صحیح از سودآوری این شرکت وجود داشت. بخش دوم که در تحلیل «شسپا» دارای اهمیت بود، روند تولید این شرکت است که پیش‌بینی‌های نخست شرکت از حالت محافظه‌کارانه در این بخش حکایت داشت. شاید گزارش‌های ماهانه «شسپا» اطلاعات زیادی درخصوص نرخ دقیق فروش محصولات ارائه ندهد و بیش از این‌که راهنما باشد گمراه‌کننده است اما نکته مهم در عملکرد ماهانه این شرکت روند تولید مجموع روغن پایه به‌عنوان محصول صادراتی و روغن نهایی به‌عنوان فروش داخلی بود. بر این اساس امکان تخمین صحیح از میزان تولید در این شرکت برای سال مالی جاری وجود داشت. با توجه به افزایش هزینه تامین ماده اولیه در تولیدکنندگان روانکار در پی رشد نرخ ارز مبادله‌ای و همچنین رشد قیمت نفت، چندان نمی‌توان به نرخ‌های فروش دلخوش بود.  با انجام محاسبات بالا و لحاظ آن امکان رسیدن به پیش‌بینی صحیح از سودآوری «شسپا» وجود داشت.

این موضوع برای بسیاری از فعالان بازار که حتی تحلیلگر نیستند نیز به نظر بسیار ساده است اما دسترسی داشتن و زمان کافی برای بررسی تک‌تک این موارد در کنار داشتن دید جامع از این صنعت به منظور ارائه تحلیل دقیق اجباری است. تحت این شرایط است که می‌توان در پی ارائه پیش‌بینی سود از سمت یک شرکت غافلگیر نشد. طی هفته گذشته بسیاری از رسانه‌ها از پیش‌بینی سود «شسپا» غافلگیر شدند موضوعی که «دنیای بورس» حدود ۵۰ روز قبل این موضوع را پیش‌بینی کرده بود. این تحلیل به اطلاعات نهانی نیاز نداشت، شاید عده‌ای که در صف‌های خرید روزهای پایانی پیش از اینکه این نماد متوقف شود از آنچه درون شرکت رخ داده آگاه بودند اما تحلیل صحیح می‌توانست این روند را از ماه‌ها قبل پیش‌بینی کند.  علاقه‌مندان برای مطالعه این‌گونه تحلیل‌ها با مراجعه به آدرس www.donyayebourse.com می‌توانند ضمن رصد آنها، امکانات و سابقه دیگر مطالب «دنیای بورس» را مشاهده کنند و به منظور بهره‌مندی از خدمات کامل این سایت با پرداخت هزینه‌ای مناسب ثبت‌نام کنند.