دوره‌های تردید در بورس تهران

طی هفته‌های گذشته، دوره‌های متناوبی در معاملات سهام دیده شده است. از یک سو پس از تجربه یک دوره صعودی، شناسایی سود سبب افزایش فشار فروش در بازار می‌شود و در مسیر عکس آن نیز اصلاح قیمت‌ها، سبب شناسایی کف‌های حمایتی و بازگشت دوباره تقاضا به سهام بورسی می‌شود. به این ترتیب موج‌های کوتاه‌مدتی در تصمیمات معامله‌گران دیده می‌شود که عمدتا مسبب ایجاد هیجان در بازار است. تکرار پی در پی این وضعیت نشان از تردید قابل توجه در میان فعالان بازار سهام است. شرایطی که در وهله نخست به عمق کم تحلیل در میان معامله‌گران بازمی‌گردد. در این میان نزدیک شدن به اعمال دور جدید تحریم‌ها علیه ایران در ۱۳ آبان نیز بر فضای احتیاطی بازار سهام افزوده است. در این خصوص اما باید توجه داشت این تحریم‌ها موضوع جدیدی نبوده و بیش از آنکه اثرات واقعی داشته باشد، از جنبه روانی بر اقتصاد کشور اثرگذار هستند. به این ترتیب توجه به عملکرد شرکت‌ها در نیمه نخست سال جاری و آمار مقدار و نرخ فروش در مهرماه در کنار رصد قیمت‌های جهانی و نرخ دلار می‌تواند بهترین راهنما برای معامله در بازار سهام باشد.

کوچک‌ترها بر مدار تقاضا

معاملات روز گذشته بورس تهران با افزایش فشار عرضه در برخی از نمادهای سهامی به ویژه بزرگان کالایی آغاز شد. در مقابل اما گروه‌های کوچک‌تر بورسی در صدر تقاضای معامله‌گران قرار گرفتند. وضعیتی که سبب شد تا شاخص کل هم‌وزن رشد بیشتری را تجربه کند. بررسی معاملات هفته جاری نیز نشان از شکل‌گیری تقاضا در نمادهای کوچک‌تر بازار دارد. در این میان بانکی‌ها و خودرویی‌ها به‌عنوان گروه‌های متوسط بازار سهام، در صدر تقاضای بورس‌بازان قرار دارند و گروه‌های کوچک‌تری همچون غذایی‌ها و سیمانی‌ها شرایط مناسبی را تجربه می‌کنند. اقبال به این گروه‌ها را می‌توان در افزایش نرخ فروش و انتظار برای بهبود سودآوری این بنگاه‌ها جست‌وجو کرد. در مقابل اما صنایع کالایی با وجود انتشار گزارش‌های ماهانه مناسب، مهجور واقع شده و با فشار فروش از سوی معامله‌گران روبه‌رو‌ هستند. در آستانه آغاز رسمی دور دوم تحریم‌ها علیه ایران به نظر می‌رسد آمار به دست آمده از مقادیر و نرخ‌های فروش این شرکت‌ها، بر نگرانی معامله‌گران مبنی بر احتمال محدودیت عرضه در دوره پساتحریم، افزوده است. هر چند تحریم‌های ۱۳ آبان موضوع جدیدی نیست اما در حال حاضر جو روانی ناشی از این موضوع، بر معاملات بازار سهام سایه افکنده است.

روز اقبال به سهام بانکی

در هفته معاملاتی اخیر، بانکی‌ها یک به یک گزارش‌های عملکرد میاندوره‌ای و پس از آن گزارش‌های ماهانه خود را روانه سامانه کدال کردند. پس از انتشار گزارش‌های بانک‌ها برای ۶ ماه نخست سال و بلاتکلیف بودن وضعیت تسعیر ارزی، این نمادها تحت فشار عرضه قرار گرفتند و افت‌های چشمگیری را متحمل شدند. از روز یکشنبه اما بار دیگر این گروه مورد توجه فعالان بازار قرار گرفت. شاخص گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری از این روز رشد حدود ۸ درصدی را تجربه کرده است. این در حالی است که هفته معاملاتی ماقبل بورس تهران با اصلاح ۹ درصدی سهام بانکی‌ها مواجه شد. دیروز هر چند حجم و ارزش کل معاملات در صف‌های خرید بانک‌ها نسبت به روزهای اوج بازار کمتر بود اما رتبه نخست جذب نقدینگی را به خود اختصاص داد. در شرایط فعلی به دنبال اصلاح نسبی قیمت سهام مذکور، گمانه‌زنی‌های خوش‌بینانه از افزایش نرخ تسعیر برای مازاد دارایی‌های ارزی، بهانه اصلی برای حرکت رو به رشد قیمت سهام بانکی‌هاست.

خودرویی‌ها و کف‌های حمایتی

خودرویی‌ها نیز پس از اصلاح بیش از ۱۴ درصدی در هفته منتهی به ۵ آبان ماه، معاملات هفته جاری را با رشد بیش از ۱۰ درصدی به پایان رساندند. انتشار گزارش‌های ۶ ماه نخست سال خودروسازان و شناسایی زیان از سوی این بنگاه‌ها، حکایت از شرایط نامطلوب صنعت خودرو داشت. شرایطی که سبب شد تا در روزهای نخست انتشار گزارش‌ها، شاهد افزایش فشار فروش در نمادهای خودرویی باشیم. در ادامه اما، رسیدن به کف‌های حمایتی، بار دیگر بورس‌بازان را به سمت نمادهای زیرمجموعه این گروه جذب کرد. علاوه بر سطوح جذاب قیمتی، خوش‌بینی به افزایش قیمت خودرو، موجب بازگشت تقاضا به این گروه شده است.

مروری بر بازار جهانی فلزات

شاخص دلار در روز گذشته موفق به شکستن سقف ۱۶ ماهه خود شد. مرکز آمار ملی چین نیز در گزارشی اعلام کرد شاخص مدیران خرید تولیدی و غیرتولیدی این کشور در ماه اکتبر به ترتیب به ۲/ ۵۰ و ۹/ ۵۳ واحد رسیده‌اند. ارقامی که ضعیف‌تر از پیش‌بینی‌ها بود. این دو موضوع نیز سبب ایجاد فشار بر بازار فلزات شدند. با این حال افزایش سطح خرید تکنیکال (پس از اصلاح روز سه‌شنبه) حمایت نسبی از این محصولات به عمل آورد. به این ترتیب تا حدودی از فشار موجود بر بازار کاسته شد اما در ساعت معاملاتی بورس تهران، این محصولات در محدوده منفی قیمتی مورد دادوستد قرار گرفتند.  بر این اساس در آغاز معاملات روز چهارشنبه، هر تن آلومینیوم در معاملات آتی لندن با افتی مختصر در سطح ۱۹۶۶ دلار قرار گرفت و روی با کاهشی نه چندان ملموس به ۲۵۴۶ دلار رسید. بهای هر تن سرب نیز با کاهش ۶/ ۰ درصدی مواجه شد و ۱۹۳۴ دلار قیمت خورد. در این میان مس بدون تغییری ملموس در قیمت ۶۰۲۵ دلار معامله شد.

همگام با بازیگران

روز گذشته شرایطی نسبتا یکسان میان خرید و فروش دو گروه از بازیگران بازار رقم خورد. با این حال غلبه معامله‌گران خرد بازار در سمت خرید سهام بانکی سبب شد تا مجموع خالص تغییر مالکیت روز چهارشنبه بورس تهران هر چند اندک اما به نام فعالان حقیقی بازار ثبت شود. به این ترتیب دیروز افزون بر ۲۷۰ میلیون سهم به ارزش ۲۱۱ میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی جابه‌جا شد. بیشترین خالص خرید توسط سهامداران خرد نیز همانطور که اشاره شد در نمادهای زیرمجموعه گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری ثبت شد. به این ترتیب خالص تغییر مالکیت حقیقی‌ها در میان نمادهای بانکی به ۴۲ میلیارد تومان رسید. خودرویی‌ها نیز در این روز شاهد تغییر مالکیت ۸ میلیارد تومانی به نفع معامله‌گران حقیقی بودند. گروه زراعت دیگر گروهی بود که با خالص خرید ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومانی توسط معامله‌گران خرد بازار همراه شد.

در صدر خرید معامله‌گران حقیقی، تمایل به جمع‌آوری سهام بانک تجارت قرار داشت. خالص خرید این معامله‌گران در نماد مزبور به حدود ۱۷۰ میلیون و ۱۰۰ هزار سهم به ارزش حدود ۱۹ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان بالغ شد. نماد معاملاتی بانک ملت نیز در این روز شاهد جابه‌جایی حدود ۷ میلیون سهم به ارزش ۱۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بود. نماد معاملاتی سایپا از دیگر نمادهای بورس تهران بود که مورد اقبال معامله‌گران خرد بازار قرار گرفت. به این ترتیب دیروز بیش از ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار سهم «خساپا» به ارزش ۷ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان به سبد سهام حقیقی‌ها افزوده شد.  در آن سوی بازار اما نمادهای زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی مورد توجه معامله‌گران عمده قرار گرفتند و خالص خرید ۲۲ میلیارد تومانی را ثبت کردند.