مانیفست هشت ضلعی بورس تهران

ارتقای نقش بازار سرمایه در تامین مالی

مدیرعامل شرکت بورس تهران در تشریح برنامه‌های خود برای دوره جدید مدیریت اظهار کرد: نگاهمان در اجرای برنامه‌ها کلان است. توجه داشته باشید ۷۳ درصد از تامین مالی در ایران از طریق بازار پول و بخش کمتری از طریق بازار سرمایه انجام می‌شود. این در حالی است که در دنیا این نسبت نصف- نصف است، در نتیجه بازار سرمایه ایران برای آنکه به استانداردهای جهانی نزدیک شود، به ناچار باید بزرگتر شود. اعتقاد دارم این بازار باید با نگاه تامین مالی صنعت بزرگ شود و توسعه یابد. البته با توجه به آنکه طبیعتا منابع موجود در اقتصاد محدود است، باید اولویت‌ها را تشخیص دهیم، در نتیجه باید کمک کنیم منابع از طریق ابزارهای مالی جدید به بازار سرمایه هدایت شود. برای دستیابی به این هدف باید اولویت‌ها را از نظر سودآوری و کسب منافع برای اقتصاد ایران در نظر بگیریم. علی صحرایی ادامه داد: ارتقای نقش بازار سرمایه در تامین مالی یکی از برنامه‌های اصلی بورس تهران است. در یک نگاه کلان‌نگر و کلی‌تر، ما آماده‌ایم تا ضریب نفوذ بازار سرمایه را افزایش دهیم و سرمایه‌گذاران بیشتری را اعم از خرد و کلان، حقیقی و حقوقی به بازارسرمایه جذب کنیم.

آثار ورود نقدینگی به بازار سهام

وی درخصوص برنامه‌های شرکت بورس در حوزه جذب نقدینگی عنوان کرد: طبق آخرین آمارهای رسمی، حجم نقدینگی در اقتصاد ایران به مرز ۱۷۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این حجم از نقدینگی، در صورت عدم مدیریت، به هر بازاری منتقل شود، بر فضای کسب وکار و به‌طورکل بر فضای اقتصاد ایران آثار نامطلوبی برجای می‌گذارد. همچنان که در طول ماه‌های گذشته حتما مشاهده کرده‌اید که این نقدینگی در بازارهای سکه، ارز و دیگر بازارها چه تاثیر مخربی برجای گذاشت. صحرایی با اشاره به اثرات جذب نقدینگی به بورس گفت: تامین مالی و گسترش اشتغال از جمله مهم‌ترین‌ اثرات ورود نقدینگی به بازار سهام است. جذب و هدایت نقدینگی به بورس از چند جهت می‌تواند برای اقتصاد ایران حائز اهمیت باشد. ورود نقدینگی به بورس ضمن آنکه می‌تواند اثر مخرب آن را در اقتصاد خنثی کند، آثار تورمی هم به دنبال نخواهد داشت و حتی می‌تواند به تامین مالی پروژه‌ها، صنعتگران و بازرگانان هم کمک ‌کند. به این ترتیب همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد کمک به تامین مالی و تسهیل فرآیندهای آن از جمله برنامه‌های اصلی بورس تهران در دوره جدید است.

نقش بورس درخصوصی‌سازی

مدیرعامل شرکت بورس تهران با تاکید بر لزوم ارتقای شفافیت، خصوصی‌سازی و توسعه فضای کسب و کار در بازار سهام بیان کرد: چنان‌که می‌دانید دولت در اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ موظف است بنگاه‌های در اختیار خود را به بخش خصوصی واگذار کند. آمارهای سازمان خصوصی‌سازی نشان می‌دهد نقش بورس در اجرای این سیاست، بسیار پررنگ و حائز اهمیت بوده است اما اعتقاد داریم واگذاری سهام پایان کار ما نیست.  وی تاکید کرد: ما باید از این پس به مردم و سرمایه‌گذاران کمک کنیم بتوانند به نحو‌احسن و به شکل درست و قانونمند بر منافع خود و سبد دارایی‌هایشان نظارت داشته باشند. برای تحقق این هدف در نظر داریم با اجرای دقیق مکانیزم‌های حاکمیت شرکتی به همه سرمایه‌گذاران کمک کنیم نمایندگان واقعی خود را انتخاب کنند. مکانیزم مجامع شرکت‌ها و مقررات قانون تجارت می‌تواند به این روند کمک کند.

جای خالی رتبه‌بندی در بازار سرمایه

صحرایی در پاسخ به سوالی درخصوص مهم‌ترین خلأ بازار سرمایه ایران اظهار کرد: ایران جزو ۲۰ اقتصاد برتر جهان است. اخیرا در کنفرانس رتبه‌بندی اعلام شد ایران تنها کشوری است که با وجود قرار داشتن در جمع اقتصادهای برتر جهان، ریتینگ ندارد و رتبه‌ اعتباری ناشر در آن مشخص نیست، در نتیجه سرمایه‌گذاران هیچ مکانیزمی برای تفاوت قائل شدن بین شرکت‌ها از منظر ریسک اعتباری در اختیار ندارند. این خلأ باید برطرف شود.

پذیرش شرکت‌های جدید

مدیرعامل شرکت بورس تهران در تشریح برنامه‌های موجود برای پذیرش شرکت‌های جدید عنوان کرد: ما آماده‌ایم سهام شرکت‌هایی را که از قابلیت جذب سرمایه و توسعه برخوردارند، وارد بازار سرمایه کنیم زیرا معتقدیم هدایت منابع و نقدینگی به سوی بازار سرمایه موجب گسترش اقتصاد و کمک به رفاه مردم و گره‌گشایی از کار دولت می‌شود. دولت می‌تواند از طریق واگذاری تصدیگری و بنگاه‌ها، کوچک و چابک شود و بر سیاست‌گذاری‌ها نظارت کند. دولت نمی‌تواند بنگاهداری کند و این امر را به مردم واگذار کند. برای این منظور، بورس بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری و جذب نقدینگی است. بر این اساس طبق برنامه‌هایی که به تایید هیات مدیره بورس هم رسیده، در نظر داریم شرکت‌های بیشتری را وارد بازار سهام کنیم. در حال حاضر مجموع ارزش بازار بورس تهران و فرابورس به حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده، اما به اعتقاد من کافی نیست و اندازه بازار باید از آنچه هست بزرگ‌تر‌ شود.

محافظت از سرمایه‌گذاران جدید با صندوق تثبیت و توسعه بازار

صحرایی اضافه کرد: طبق آمار رسمی در ۶ ماه اول امسال ۵۷۰ هزار کد معاملاتی صادر شد و ارزش معاملات به بیش از دو هزار‌ میلیارد تومان در روز هم افزایش یافت. بنابراین استقبال سرمایه‌گذاران از بازار سهام به شکل مطلوبی در حال افزایش است. بورس برای محافظت از سرمایه‌گذاران جدید صندوق تثبیت و توسعه بازار را ایجاد کرده است. از طرفی در دو سال اخیر هیچ شرکتی عرضه نشده، مگر اینکه بازارگردان داشته باشد.

اهمیت عرضه‌های اولیه

وی با تاکید بر اینکه عرضه‌های اولیه موجب تامین مالی در اقتصاد می‌شود، عنوان کرد: تامین مالی شرکت‌ها، حلقه‌های زنجیره تولید را تکمیل می‌کند. همچنین بعد از عرضه‌های اولیه، سهامداران عمده می‌توانند باز هم تامین مالی کنند و پروژه‌هایشان را با منابع جدید و ارزان قیمت کامل کنند و با این حساب اشتغال به وجود می‌آید. ما همیشه می‌گوییم به جای فروش نفت خام باید محصولات زنجیره‌ای تولید نفت از جمله محصولات پتروشیمی‌ها را صادر کنیم. در نتیجه ملاحظه می‌کنید که ما در عرضه‌های اولیه هم نگاهی کلان نگر داریم. در سال ۱۳۹۶ بورس تهران برنامه داشت ۱۸ شرکت را عرضه اولیه کند اما در نهایت حتی به نیمی از این برنامه هم نرسید. در سال جاری نیز قرار بود به‌طور متوسط هر‌ماه یک عرضه اولیه را شاهد باشیم و در نهایت یازده عرضه صورت بگیرد، اما تا به امروز تنها دو عرضه انجام گرفته است. مدیرعامل شرکت بورس تهران در این خصوص اظهار کرد: در نظر داشته باشید که این برنامه عملا در حال اجراست. چنان که تعدادی از شرکت‌ها از فرابورس وارد بورس شده‌اند. ضمن اینکه ما با توجه به شرایط بازار تصمیم می‌گیریم. از طرف دیگر امسال عرضه دو شرکت بزرگ پتروشیمی پارس و پتروشیمی نوری را در برنامه داشته‌ایم و با عرضه اولیه سهام پتروشیمی پارس که شرکت بسیار بزرگی است، ارزش بازار سهام در حد مطلوبی افزایش یافت.

اصلاح مقررات بازار‌گردانی

صحرایی در ادامه به برنامه شرکت بورس برای اصلاح مقررات بازارگردانی اشاره کرد و گفت: در گام اول کارمزد بازار‌گردان‌ها را کاهش داده‌ایم و این موضوع به انگیزه‌ای برای توسعه فعالیت آنها تبدیل شده است. البته قبول دارم ما هنوز عملا بازارگردان رسمی نداریم و سهامداران عمده هستند که سهم را بازارگردانی می‌کنند. برای رفع این خلأ حتما تلاش خواهیم کرد و این موضوع در برنامه‌های مدیریت جدید بورس گنجانده شده است.

نظارت بانک مرکزی بر صندوق‌های خطرپذیر

مدیرعامل شرکت بورس تهران در پاسخ به برخی اظهارات مبنی بر لزوم جلوگیری از ورود منابع بانکی به صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر اظهار کرد: این صندوق‌ها مانند هر صندوق دیگری ریسک‌های خود را اعلام و در بازار تامین مالی می‌کنند. البته طبق قانون، بانک مرکزی مسوول امور بانکی است. بنابراین اگر محدودیتی وجود دارد باید از طرف مقام ناظر پولی این محدودیت‌ها اعلام شود.  وی افزود: به این ترتیب لازم است بانک مرکزی روی صندوق‌های خطر پذیر نظارت داشته باشد. ‌اتفاقا وارد هم شده و بر همه صندوق‌ها نظارت دارد اما نظارت بانک مرکزی بر روند صندوق‌های خطر‌پذیر بیشتر بوده است.

انتظارات شرکت بورس از وزیر اقتصاد

صحرایی در پایان خاطرنشان کرد: خوشبختانه هم رئیس‌جمهور و هم وزیر جدید اقتصاد در جریان نشست‌های رای اعتماد به وزرا در مجلس تاکید بسیاری بر نقش بازار سرمایه در اقتصاد ایران و لزوم حمایت از آن داشتند. طبیعتا آگاهی و اشراف مسوولان ارشد دولتی بر روندهای بازارسرمایه کار ما را در حوزه اجرا و ارائه برنامه‌های توسعه‌ای بسیار سهل‌تر و آسان‌تر می‌کند. همان‌طور که وزیر محترم اقتصاد اعلام کرده‌اند لزوم ارتقای سطح تامین مالی از طریق بازار سرمایه در دستور کار تیم جدید اقتصادی دولت است. وزیر اقتصاد خود رئیس شورای عالی بورس است، در نتیجه نگاه کلان‌نگر و دقیق ایشان به این مسائل بازار سرمایه می‌تواند وزن بازار سرمایه را در حوزه تامین‌های مالی افزایش دهد.