مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس اعلام کرد
رشد بازار سرمایه از کانال توسعه اطلاعات
مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار درخصوص تاثیر چشمگیر پیشرفت‌های فناورانه بر مدل‌های عملیاتی بازار، فرآیندها و نحوه ارائه خدمات در بازارهای سرمایه گفت: فناوری اطلاعات در بازار سرمایه به‌عنوان محرک بخش کسب و کار برای گسترش و بهبود کارکردها در نظر گرفته میشود. در حال حاضر با افزایش پیچیدگی‌های بازار سرمایه، راهکارهای مبتنی بر فناوری‌های اطلاعاتی نوین نقشی مهم در حل مشکلات بازار سرمایه دارد. مروج در ادامه به نمونه‌هایی از کاربردهای کلیدی فناوری اطلاعات در بازار سرمایه ایران اشاره کرد و گفت: سامانه‌های حیاتی بازار مانند سامانه‌های معاملات، پس از معاملات و همچنین سیستم‌های نظارتی، اطلاع‌رسانی و افشا، به‌عنوان نمونه‌هایی از کاربردهای کلیدی فناوری اطلاعات در بازار سرمایه ایران مطرح هستند. البته در این میان، از ظهور استارت‌آپ‌ها و حوزه فین‌تک در بازار سرمایه ایران و ایجاد ارزش افزوده آنها نباید غافل شد. وی نسبت میزان معاملات آنلاین به کل معاملات را شاخص توسعه‌یافتگی دانست و اظهار کرد: موارد ذکر شده اثر خود را بر افزایش حجم، دفعات معاملات و ارزش معاملات آنلاین نسبت به کل معاملات در نیمه نخست سال جاری گذاشته است. از سال ۹۰ تا ۹۷ و در نیمه نخست سال ۹۷، در هر سه پارامتر یاد‌شده، روند افزایشی مشاهده میشود و این افزایش در سه سال اخیر نیز مشهودتر بوده است و افزایش بالای ۵۰ درصد را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، حجم زیادی از معاملاتی که روزانه به سمت هسته معاملات روانه میشود در قالب معاملات آنلاین (عادی یا الگوریتمی) بوده است. مروج در پاسخ به این پرسش که این رشد از چه زمانی آغاز شده و در این مدت چه اثراتی بر بازار سرمایه به گواهی آمار داشته، گفت: تلاش‌های زیادی در دوره‌های مختلف در این راستا انجام شده است. با وجود این، حرکت نوینی از سال ۸۹ با ایجاد شرکت‌های نرم‌افزاری و تنوع خدمات معاملات آنلاین و الگوریتمیک و همچنین ارائه UI و API توسط شرکت‌های OMS آغاز شده و تاکنون ادامه داشته است. در اثر این حرکت، شاهد افزایش درصد معاملات آنلاین در بورس و فرابورس از جنبه‌های مختلف بوده‌ایم. وی آمار معاملات آنلاین نسبت به کل معاملات را مد‌نظر قرار داد و عنوان کرد: آمار کل معاملات برخط در بورس‌ها نشان‌دهنده آن است که ارزش معاملات آنلاین در بورس از ۰۷/ ۶ درصد در سال ۹۰ به ۴۸/ ۳۱ درصد در نیمه نخست سال ۹۷ رسیده است. این در حالی است که ارزش مذکور در فرابورس، رشد نزدیک به ۷/ ۲۷ درصد را تجربه کرده است. علاوه بر آن نسبت دفعات معاملات آنلاین به کل معاملات در بورس بیش از ۹/ ۵۹ درصد و در فرابورس بیش از ۹۸/ ۶۳ درصد رشد داشته است. این رشد از منظر حجم بورس، ۶۱/ ۳۶ درصد و از منظر حجم فرابورس، نزدیک به ۳۹/ ۵۱ درصد در نیمه نخست سال جاری بوده است. مروج ادامه داد: آمار مذکور نشان از آن دارد که با رشد فناوری‌های اطلاعاتی در این سال‌ها، نحوه انجام معاملات تغییر چشمگیری داشته است، به نحوی که امروزه سهم معاملات آنلاین در تبادلات بورسی بسیار قابل توجه است. رشد معاملات آنلاین به خودی خود سبب سهولت معامله و افزایش سرعت آن و در نتیجه امکان استقبال و سرمایه‌گذاری بیشتر میشود. به گفته مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس تعدد شرکت‌های OMS (شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات نرم‌افزاری) و تنوع خدمات آی‌تی این شرکت‌ها همچون UI (رابط کاربر) و API (رابط نرم‌افزاری)، سامانه بازار‌گردانی خودکار، سامانه معاملات الگوریتمی، سامانه معاملات برخط اوراق بهادار و سامانه معاملات برخط مشتقه کالایی از دیگر عوامل این رشد بوده‌اند. همچنین در دسترس بودن زیرساخت‌های معاملات آنلاین و گوشی‌های هوشمند نیز به رشد این آمار منجر شده است.
نگاهی به مزایای معاملات آنلاین
مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس نبود ریسک افشای پرتفوی را یکی از مزایای معاملات آنلاین برشمرد و افزود: سهامدار زمانی که خود معاملاتش را به‌صورت آنلاین انجام می‌دهد، ریسک افشای پرتفوی را ندارد، استراتژی خرید و فروش خود را می‌تواند مخفی نگه دارد، می‌تواند از شرکت نرم‌افزاری، سرویس UI و API را بگیرد و الگوریتمی را که به واسطه استراتژی آن کار می‌کند ایجاد کند. این موضوعات کمک می‌کند تا فرد با استفاده از دانشی که دارد و با کمک کارگزار و زیرساختی که شرکت نرم‌افزاری در اختیار وی قرار می‌دهد بتواند مستقیما درخواست معامله را انجام بدهد. البته این موضوع به سهامدارانی که حرفه‌ای‌تر هستند توصیه میشود و سهامدارانی که هنوز با این مساله فاصله دارند می‌توانند به جای اینکه خودشان الگوریتم بنویسند، از الگوریتم‌های پیش‌فرض موجود استفاده کنند. مروج سایر مزایای معاملات آنلاین را چنین برشمرد: امکان سفارشی‌سازی رابط کاربری توسط معامله‌گر به تفکیک هر یک از ایشان، امکان گسترش سریع تعداد ایستگاه‌های معاملاتی در سراسر کشور و بدون نیاز به زیرساخت‌های فیزیکی مانند خطوط MPLS، امکان تعیین سطوح دسترسی معامله‌گران در کارگزاری به تفکیک مشتریان از سوی مدیر کارگزاری، امکان مدیریت و نظارت بر خرید و فروش معامله‌گران و اعمال محدودیت‌های لازم از سوی مدیر کارگزاری، تفکیک میزان مانده و اعتبار مشتریان کارگزاری و بهره‌گیری حداکثری از یکپارچگی آن با سامانه بک آفیس (اتوماسیون) کارگزاری، امکان ارائه گزارش‌های متنوع و دریافت خروجی در قالب فایل با فرمت‌های استاندارد، امکان انعطاف بالا برای پوشش نیازهای کارگزاری‌ها با توجه به رقابتی شدن این سامانه بین شرکت‌های توسعه دهنده آن.
وی تاکید کرد: تسریع در صدور مجوز برای شرکت‌ها و افرادی که در حوزه خدمات فناوری اطلاعات در بازار فعالیت دارند، یکی از رویکردهای اساسی سازمان است. همچنین لازم است سازمان به جای اختصاص مجوز بهره برداری از خدمات آنلاین، به سمت رویکردی که اکنون در پیش گرفته، یعنی رویکرد تدوین الزامات، برود. این الزامات شامل الزامات در دو حوزه آی‌تی و امنیت میشود. در حال حاضر، دستورالعمل معاملات برخط نیز در حال بازبینی است. ما به‌عنوان آی‌تی سازمان بورس، بر گنجاندن دستاوردهای جدید فناوری اطلاعات در این دستورالعمل تمرکز داریم. نایب رئیس هیات‌مدیره شرکت مدیریت فناوری بورس تهران از کاهش کارمزد معاملات آنلاین نسبت به معاملات غیرآنلاین به‌عنوان یکی از اقدامات تشویقی پیشنهادی به سازمان درخصوص معاملات آنلاین یاد کرد و افزود: یکی از اقدامات موثری که سازمان می‌تواند انجام دهد، کاهش کارمزد معاملات آنلاین نسبت به معاملات غیرآنلاین خواهد بود. این موضوع در بورس‌های دنیا نیز مطرح است. در حال حاضر محاسبه کارمزد یک معامله آنلاین به اندازه یک معامله عادی است و طبیعی است که تشویق‌های سازمان بورس در این زمینه انگیزه بخش خواهد بود.
معاملات آنلاین گروهی
مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس، درخصوص معاملات برخط گروهی گفت: اکنون شرکت‌های بزرگ نرم‌افزاری، مجوز معاملات برخط گروهی را کسب کرده‌اند و این فرصتی است که ما زیرساخت معاملات آنلاین را برای معامله‌گران نیز فراهم کنیم. تا پیش از این، معامله‌گران تنها می‌توانستند از طریق ایستگاه‌های معاملاتی (سامانه نامک) به هسته معاملات دسترسی داشته باشند و اکنون به‌صورت آنلاین این امکان وجود دارد و یک معامله‌گر می‌تواند برای یک عده دیگری که به‌صورت گروهی خرید و فروش می‌کنند نیز در این زمینه فعالیت کند.وی با اشاره به مزایای معاملات برخط گروهی، اظهار کرد: مزایای این سامانه، بیشتر در حوزه مدیریت ریسک بوده و سامانه نامک از این بابت فاقد امکانات کنترلی دقیق و جامعی بوده است؛ به بیانی دیگر، مانده دارایی، ارتباط با بانک و اینکه معامله‌گر دقیقا برای چه کسانی می‌خرد یا می‌فروشد، از سمت خود شعبه کارگزاری خیلی قابل کنترل نبود، اما اکنون در معاملات برخط گروهی مدیر کارگزاری کاملا می‌تواند شعب را محدود کند و بر خرید و فروش کنترل داشته باشد. مروج در زمینه تمهیدات سازمان در ارتباط با سامانه معاملات برخط گروهی بیان داشت: افزون بر ابلاغ الزامات و بازبینی دستورالعمل معاملات برخط که در حال انجام است این بحث نیز وجود دارد که بخشی از فرآیند صدور مجوزها به خود بورس‌ها واگذار شود. مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس ادامه داد: طبیعی است به همان میزان که تعداد درخواست‌ها افزایش پیدا کند، فرآیند صدور مجوز نیز به تاخیر می‌افتد و هر چه قدر این پروسه کندتر شود، بازه زمانی که یک درخواست‌کننده می‌تواند درخواست خود را نهایی کرده و به بازار برسد و سرویس خود را ارائه دهد، طولانی‌تر میشود و ممکن است در این میان برخی موقعیت‌ها از دست برود.
ارسال نظر